اپوزیسیون در پارلمان آلمان و عرصه اقتصادی این کشور درباره روند کند تشکیل سیستم مالی اروپایی برای تجارت با ایران به‌منظور دور زدن تحریم‌های آمریکا علیه این کشور ابراز نارضایتی کرده‌اند.
دولت آلمان همراه با فرانسه و انگلیس در اواخر ژانویه درباره ایجاد یک سیستم مالی اروپایی مستقل از یورو برای تجارت با ایران توافق کردند.
محافل صنعتی در آلمان بر این باورند که چنین سیستمی به‌ندرت در حال اجرا است. از عرصه سیاسی آلمان هم انتقاد شدیدی به این ابزار حمایت از مبادلات تجاری با ایران موسوم به "اینستکس" وارد شده است.
دولت فدرال آلمان در پاسخ به یک درخواست پارلمانی مربوط به اواخر فوریه اعتراف کرده است که تجارت با ایران در ماه‌های اخیر کاهش پیدا کرده است.
بر اساس پاسخ "والتر لیندنر"، معاون وزیر امور خارجه آلمان به این درخواست پارلمانی، اینستکس ابتدا بر بخش‌های مهم برای مردم ایران مانند صادرات دارو و مواد غذایی تمرکز خواهد کرد. به‌گفته لیندنر این سیستم مالی جدید باید در این راستا نقش داشته باشد که از طریق تجارت‌های اروپایی مشروع با ایران شرایط زندگی مردم ساده در ایران را به‌صورت چشمگیری بهبود بخشد.
"کلاوس ارنست"، رئیس کمیسیون اقتصادی و از سیاستمداران حزب چپ آلمان این استراتژی را اساساً زیر سؤال برده و اظهار داشته است که محدودیت سازوکار مالی اینستکس به بخش‌های دارو و تولیدات پزشکی و مواد غذایی و کالاهای مصرفی نشان از عدم‌تمایل دولت فدرال آلمان برای مخالفت با تحریم‌های آمریکا است.
وی با اشاره به اینکه این کالاها در هر صورت از دایره تحریم‌ها مستثنی هستند همچنین گفت: من تردید دارم که ایران به این ترتیب به‌اندازه کافی انگیزه برای پایبندی به توافق هسته‌ای بیاید و اروپا را به این معاهده پایبند ببیند.
"کریستین دور"، معاون فراکسیون حزب لیبرال دموکرات آلمان هم در مصاحبه‌ای با "هندلزبلات آلمان" اظهار داشته است که دولت آلمان در مسئله تحریم‌ها علیه ایران خود را به کری زده و نسبت به آن بی‌اعتنا است. به‌نظر می‌رسد که کابینه دولت فدرال آلمان به مشکلات مالی شرکت‌های آلمانی که در کشمکش‌های ایران و آمریکا گرفتار شده‌اند بی‌توجه است. دولت همچنان بدون اینکه کاری انجام دهد تماشا می‌کند.
امید نوری‌پور، از سیاستمداران بلندپایه حزب سبز آلمان هم در این باره هشدار داده و اظهار داشته است که نیروهای به‌زعم وی افراط‌گرا در ایران علیه نیروهای محافظه‌کار کار خود را پیش می‌برند اگر مناسبات تجاری با ایران متوقف شود.
کلاوس ارنست هم بر این باور است که دولت آلمان خود را در پس مفهوم تجارت مشروع با ایران مخفی کرده بدون اینکه بتواند توضیح دهد که منظورش از این مفهوم چیست.
در واقع بر اساس قواعد اروپایی مثلاً همکاری‌ها در زمینه نفتی در ایران قانونی است که البته رئیس جمهور آمریکا می‌خواهد آن را متوقف کند.
مقررات بازدارنده اتحادیه اروپا برای شرکت‌های اروپایی پیوستن به تحریم‌های کشورهای خارج از این اتحادیه را ممنوع می‌کند.
اما رئیس فراکسیون اقتصادی حزب چپ آلمان این انتقاد را به دولت وارد می‌کند که کاملاً مطیع الزامات آمریکا در این رابطه است و از آن تبعیت کرده و مقررات ممنوعه اتحادیه اروپا را جدی نمی‌گیرد.
پس از گذشت ماه‌ها و دادن وعده‌های تکراری در راه‌اندازی سازوکار مالی اروپایی (spv) با ایران برای ادامه مبادلات تجاری، نهایتاً در روز پنجشنبه 11 بهمن ماه، این کانال مالی با نام INSTEX در فرانسه ثبت و مدیریت آن را "پر شیفر" آلمانی با سابقه طولانی مدیریت در کامرز بانک به‌عهده گرفت.
در این سازوکار مبادلات با یورو انجام خواهد شد و البته نکته قابل تأمل این است که در این سازوکار ایران پولی دریافت نمی‌کند بلکه نفت خود را به کشورهای اروپایی داده و در مقابل اقلام مورد نیاز خود را از آن‌ها دریافت می‌کند.
