حضور بشار اسد در تهران و دیدارهایش با مقامات رسمی جمهوی اسلامی در ابعاد مختلف، قابل اهمیت است. همچنانکه جامعه تحلیلی داخل و خارج از کشور این سفر را بسیار بااهمیت و مورد توجه دانستهاند. اگر ماجرای استعفای بدموقع ظریف اتفاق نمیافتاد، پیروزی این دیدار صفحات خبری و تحلیلی بسیار بیشتری را در رسانههای برجسته جهان به خود اختصاص میداد.
سفر بشار اسد با آخرین سفر او در سال ۸۹ به تهران تفاوت فراوانی داشت. گرچه کشور او سالهاست جزیی از محور مقاومت و متحد ایران محسوب میشود، ولی پیوند امروز ایران با سوریه پسا چند سال جنگ بزرگ داخلی، قابل قیاس با هیچ دورهای از روابط دو کشور در تاریخ نیست.
بیشتر بخوانید: سفر بشار اسد به تهران حامل چه پیامهایی بود؟
با این وجود در نگاه اول بشار اسد پس از برقراری امنیت نسبتا فرآگیر در سوریه اولین سفر خارجی خود را با مهمترین متحد استراتژیک منطقهای خود آغاز کرد تا همزمان هم به سران عرب و به هم طرف آمریکایی و اسرائیلی پیام بدهد که ایران، عمق راهبردی دمشق است و پیشنهادهای وسوسه انگیز و عافیت طلبی این پیوند را نمیتوان بگسلد. بشار البته در جنگ آبدیدهتر از قبل شده و لزوم بیاعتمادی به دشمن منطقهای و فرامنطقهای را بیشتر از قبل دریافت کردهاست.
اما از خلال محتوای سفر بشار اسد به تهران میتوان گفت که او پس از این دیدار که با هدف رسمی اعلام شده «تشکر از ایران» انجام گرفت، با ماموریتهای خاص به دمشق برگشتهاست.
الف: رهبر انقلاب اسلامی در این دیدار، پیروزی جریان مقاومت در سوریه را موجب عصبانیت آمریکاییها و تلاش آنان برای طراحی توطئههای جدید دانستند و با اشاره به نمونهای در این زمینه گفتند: مسئله منطقه حائل که آمریکاییها در سوریه به دنبال ایجاد آن هستند، از جملهی این توطئههای خطرناک است که باید با قاطعیت آن را رد کرد و در مقابل آن ایستاد. ایشان، برنامه آمریکاییها برای حضور مؤثر در مرز عراق و سوریه را نمونهای دیگر از طراحیهای آنها برشمردند.
از این سخنان به خوبی میتوان برداشت کرد که تاکید و پافشاری رهبر انقلاب بر خروج همه جانبه آمریکا از کل سوریه است. این در حالیست که بیرون کردن آمریکا از سوریه بخشی از نقشه راه جمهوری اسلامی برای بیرون کردن امریکا از کل منطقه است. این پروژه در سوریه تاکنون موفق بوده و رهبری انتظار دارند بشار آن را به صورت کامل در سراسر شام و به خصوص در مرز میان روسیه و عراق به سرانجام کامل برسانند. ماموریتی مهم که او اینک با عنوان پرمعنا «قهرمان جهان عرب» پس از جلسه در بیت رهبر عالی مقاومت به دمشق بر میگردد تا آن را به سرانجام قطعی برساند. ان شالله...
ب:، اما در میان تحلیلهای منتشر شده، یک قسمت از اظهارات رهبر معظم انقلاب و بشار اسد، تقریبا از دید اکثریت تحلیلگران کشور مغفول ماند. آنهم تقویت و همپیوستگی مذهبی بیشتر دو کشور. رهبر انقلاب اسلامی در دیدار با اسد ارتباطات مذهبی و رفتوآمد علمای مذهبی ایران و سوریه را نیازمند تقویت و گسترش خواندند. رئیسجمهور سوریه نیز تقویت ارتباطات مذهبی همچون ارتباطات علمای سوریه با علمای ایران را فرصتی مهم برای مقابله جریانهای تکفیری برشمرد.
این مساله آنقدر مهم است که میتوان گفت: ناگفته مهم دیدار اخیر در تهران در اخبار و تحلیلهای رسانهها بوده است. کشور سوریه علمای اهل سنتی دارد که هم در جهان اهل سنت و هم در جهان عرب تاثیر گذار هستند، نکته جالب این است که برخی از این بزرگان، علمای مقاومت باور و معقتد به وحدت بین مذاهب هستند و در چند سال بحران و جنگ داخلی در سوریه و مقابله با جبهه تکفیر امتحان خوبی نیز پس دادند.
تبادلات مذهبی ایران و سوریه تقویت جبهه مذهبی است که اولا به مقاومت و اتحاد ذیل پرچم جریان مقاومت و همچنین جهاد و ایستادگی در برابر اسرائیل و آمریکا باور دارد و دوما در برابر جبهه تکفیری و اسلام آمریکایی موجود در جهان اسلام قاطعیت کم سابقهای از خود در تاریخ معاصر خاورمیانه نشان داده است؛ بنابراین میتوان گفت، تقویت تبالات فرهنگی و مذهبی موضوعی بود که در کنار مباحث سیاسی و استراتژیک مربوط به دیدار مقام معظم رهبری با رئیس جمهور سوریه مورد غفلت قرار گرفت. مسالهای که به مراتب اهمیت راهبردی آن از از ابعاد نظامی و سیاسی میان ایران و سوریه نیز بالاتر است.
چنانچه داعش یک پدیده مذهبی و ریشه این جریان یک تفکر التقاطی و تکفیری است و همین پدیده انحرافی مذهبی در چند سال اخیر هم قوه محرکه تروریستها و هم ابزار اصلی آمریکا برای شکاف در جهان اسلام بوده است. اینک ایران و سوریه با تقویت بیشتر جبهه مذهبی مقاومت وارد فاز مستحکمتری شدهاند که همان سوزاندن و ضربه عمیقتر به ریشه تکفیر جهادی و نمایندگان اسلام آمریکایی در منطقه نیز محسوب میشود.