بهمنماه ۵۷ انقلاب اسلامی به پیروزی رسید و جمهوری اسلامی پایهگذاری شد. این ماه در سال ۵۷ آنقدر حوادث عجیب و جالب داشت که مرور آنها میتواند نکات تاریخی زیادی را برای ما روشن کند. بر همین اساس تصمیم گرفتیم حوادث بهمنماه ۱۳۵۷ را از روزنامه اطلاعات دنبال کنیم.
برنامه وسیع برای لحظه ورود امام
کمیته استقبال از امام خمینی اوایل بهمنماه ۱۳۵۷ شکل گرفت و شهید مطهری و شهید مفتح اعضای اثرگذار این کمیته بودند. وظیفه این کمیته برگزاری مراسم استقبال از امام بود و حفاظت از جان امام و برنامهریزی برای سخنرانی و استقرار امام در تهران نیز بر عهده همین کمیته بود. در آن روزها از این کمیته اخبار زیادی منتش میشد. در صفحه ۷ روزنامه اطلاعات دهم بهمن در این باره آمده است: «دیشب در اقامتگاه امام خمینی یک جلسه مهم با شرکت ایشان و مشاورانشان تشکیل شد. در زمان تشکیل این جلسه که چند ساعت طول کشید از ورود افراد متفرقه به اقامتگاه ایشان جلوگیری شد. به طوری که بعضی از حاضران اظهار میداشتند این جلسه برای بررسی موضع دولت، سخنان دکتر بختیار و تعیین تاریخی برای بازگشت امام تشکیل شده است. همزمان با این جلسه آخرین اعلامیه امام که در آن ضمن حمله به اقدامات دولت در رویاروییهای اخیر با مردم، گفته شده بود که امام در اولین فرصت به ایران بازمیگردند در رادیو-تلویزیون فرانسه پخش شد. نزدیکان امام یکبار دیگر به خبرنگاران تأکید کردند که دکتر بختیار در صورتی که بخواهد با امام ملاقات کند باید از نخستوزیری استعفا دهد.
در تهران کمیته برگزاری مراسم استقبال از امام با آمادگی کامل در انتظار است تا با اعلام ساعت حرکت امام خمینی برنامه ویژهای را که جهت استقبال از امام تهیه دیدهاند به اجرا درآورند. در تماس با این کمیته، یکی از سخنگویان اظهار داشت: هنوز اطلاعی از لحظه حرکت امام خمینی نداریم.
در مورد مسئولیت حفظ امنیت ایشان همین سخنگو افزود: امام خودشان اظهار داشتهاند که خداوند حافظشان خواهد بود. از این رو نیازی به مأمور امنیتی ندارند و ما نیز کمیته ویژهای برای حفاظت داریم. حالا اگر دولت خواست اقدامات حفاظتی به عمل آورد کسی جلویش را نخواهد گرفت، ولی ما هیچ نیازی به وجود امنیت دولت نداریم.»
تحصن روحانیون مبارز گسترش یافت
تحصن روحانیون در بهمنماه ۵۷ توسط روحانیون برقرار شد. علت این تحصن جلوگیری بختیار از ورود حضرت امام به ایران بود. پس از مدتی این اقدام گسترش پیدا کرد و قشرهای دیگر نیز به این تحصن پیوسستند. اطلاعات در این روز درباره تحصن دانشگاه تهران نوشته است: «امروز اطلاع حاصل شد که تحصن روحانیون مبارز در مسجد دانشگاه تهران، ابعاد وسیعتری پیدا کرده است و با پیوستن عده بیشتری به این تحصن، در حال حاضر بیش از ۲ هزار نفر در مسجد دانشگاه تهران گرد آمدهاند.
پیش از ظهر امروز، گروههای وسیع مردم در حالی که روحانیون پیشاپیش آنها بودند، در داخل محوطه دانشگاه به راهپیمایی پرداختند و ضمن این راهپیمایی آقای خلخالی و طاهری اصفهانی برای مردم سخنرانی کردند. بعد از ظهر نیز قرار است آقایان سیدعلی خامنهای و دکتر سید محمد بهشتی سخنرانی کنند.
آقای ناطق نوری از قول متحصنین دانشگاه تهران امروز گفت: واقعه دیروز دانشگاه و همچنین حمله به افسر ارشد ستاد ژاندمری ربطی به متحصنین ندارد و متحصنین این رفتار را محکوم میکنند.
وی افزود: دیروز در حالی که عدهای این افسر ارشد را گروگان گرفته بودند، با دخالت روحانیون، این افسر از مرگ نجات یافت و به داخل آمبولانس انتقال یافت. این قبیل اعمال که ناشی از هیجانات آنی است، به هر طریق از جانب متحصنین محکوم شده است.
امروز بعد از تحصن علمای قم در مسجد اعظم و دانشگاهیان تبریز در محوطه دانشگاه به عنوان همبستگی با متحصنین دانشگاه تهران، انجمن اسلامی معلمان تهران به عنوان اعتراض به اقدام دولت شاپور بختیار در جهت ممانعت از وود امام خمینی به ایران و کشتار مردم در دو روز اخیر طی بیانیهای اعلام کردند: همراه با جامعه معلمان قم و اصفهان که تحصن اختیا کردهاند، از تاریخ نهم بهمنماه جاری، تحصن خود را در دانشگاه تهران آغاز میکنیم و به این تحصن تا ورود امام خمینی به ایران ادامه میدهیم. این اقدام همچنین در جهت همبستگی با روحانیون مبارز متحصن صورت میگیرد.»
گروهی از همافران دستگیر شدهاند
همافران افراد دیپلمهای بودند که در سالهای پایانی رژیم پهلوی و به منظور تشکیلکادر فنی پیشرفته برای نیروی هوایی با شرایط خاص و حقوق و مزایای قابل توجه و مکفی پذیرفته شده بودند، ولی در برابر مقررات استخدام نباید به درجهی افسری نائل شوند.
آنان بعد از استخدام و طی دورههای آموزشی در ایران و آمریکا و گذشت مدتی از تعهداتشان، دیگر حاضر به خدمت در نیروی هوایی نبودند؛ چرا که به علت تخصصهایی که داشتند، میتوانستند به خوبی جذب بازار کار آزاد شوند و در بخشخصوصی به فعالیت بپردازند و از درآمد بیشتری نیز بهرهمند شوند.
گروهی از آنان نیز خواستار از میان برداشته شدن مانع ترفیعات خودشان بودند تا به درجهی افسری نائلشوند، چرا که تبعیض آشکار میان آنان و نظامیان وجود داشت. نیروی هوایی در برابر قبول چنین خواستهایی مقاومت میکرد؛ چرا که در صورت قبول این خواستها ادارهی امور فنی که همافران عهدهدار آن بودند، با اختلال مواجه میشد و از طرف دیگر نیز نیروی هوایی توانایی و نیز ظرفیت جذب افسر را نداشت.
این عوامل باعث ایجاد نارضایتی نزد همافران شده بود. آنان با توجه به ارتباطاتی که با مراکز آموزشی از جمله دانشگاهها داشتند، در جریان انقلاب قرار گرفته بودند و نارضایتیهایشان از ارتش نیز مزید بر علت شده بود. به این خاطر بود که سران ارتش به ویژه، نیروی هوایی از آنان هراسان بودند.
نوزدهم بهمن ۱۳۵۷ سرانجام همافران با حضرت امام بیعت کردند. این خبر یکی از اخباری بود که انقلاب را به تثبیت در ایران، نزدیک و بختیار را از ادامه فعالیت برای ابقای رژیم سلطنتی ناامید کرد.
در صفحه ۸ روزنامه اطلاعات درباره دستگیری برخی از همافران آمده است: «دیروز نمایندگان همافران قصر فیروزه در منزل آقای آیتالله طالقانی حضور یافتند واطلاعاتی در مورد وضعیت فعلی بعضی از همافران در اختیار گذاشتند که ما عیناً آن را در زیر نقل میکنیم.
همافران عباس اولیایی، فریدون فلاح، نیکبین، رضا سلطانی و علی رضایی از تاریخ ۸/۱۱/۵۷ از قسمت مربوطه خود توسط ضداطلاعات دستگیر شده و تاکنون اطلاعی از آنان در دست نیست. همچنین پانزده نفر از افراد نیروی هوایی در همان تاریخ یعنی ۸/۱۱/۵۷ شبانه در خانههای سازمانی خود واقع در قصر فیروزه دستگیر شدهاند که از ایشان نیز اطلاعی در دست نیست.
نمایندگان همافران همچنین اشاره کردند که در قصر فیروزه شماره ۲ زندان سیاسی جدیدی بنا شده است که در آن حدود هفتاد نفر زندانی سیاسی موجود است که اکثر آنها را (در حدود ۴۵ نفر) همافران تشکیل میدهند که سهشنبه گذشته دست به اعتصاب غذا زدند.»