دولت ترامپ در روز جمعه اعلام کرد که هشت کشور را از تحریم‌های بی‌رحمانه علیه تهران معاف می‌کند، با این کار وعده خود برای مجازات اقتصادی ایران را تضعیف و اختلاف عمیقش با متحدان اروپایی را تشدید کرد.
مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا 8 کشوری را که معافیت 6 ماه گرفته‌اند مشخص نکرد ولی یک مقام ارشد اطمینان داد که هند، کره جنوبی، ژاپن و چین جزو این کشورها هستند. اینها همه از بزرگترین وارد کنندگان نفت ایران هستند.
پمپئو گفت اتحادیه اروپا که اخیراً ساخت یک کانال اقتصادی برای ادامه معاملات مالی با ایران را اعلام کرده است به‌عنوان یک مجموعه واحد جزو گیرنده‌های این معافیت نیست.
وعده این تحریم‌ها در ماه مه داده شده بود، زمانی که ترامپ اعلام کرد آمریکا از برجام کناره‌گیری می‌کند.
این معافیت‌ها در روز جمعه اعلام شدند یعنی در آستانه 5 نوامبر، مهلت کشورها برای توقف واردات کالاهای ایرانی یا مواجهه با مجازات‌های مالی و چند روز قبل از انتخابات میان‌دوره‌ای حساس آمریکا که دولت ترامپ به‌دنبال تحریک جمهوری‌خواهان حامی سیاست خارجی سرسختانه خود است.
مایک پمپئو گفت این معافیت‌ها فقط به 8 کشور داده شده است فقط به‌خاطر اینکه واردات نفت از ایران را به‌طرز قابل توجهی کاهش داده‌اند و در زمینه‌های دیگر هم همکاری داشته‌اند. او گفت: «دو تا از این کشورها قرار است طی چند هفته آینده واردات خود از ایران را متوقف کنند و همه آنها باید در انتهای این 6 ماه دوباره برای تمدید معافیت‌ها درخواست دهند».
هند و چین احتمالاً هرگز واردات نفت از ایران را متوقف نمی‌کنند. پیتر هرل، یک متخصص تحریم‌ها در دولت اوباما گفت: «این معافیت‌ها کمک می‌کنند درد برخورد با تحریم‌ها کمتر شود. همچنین به کنترل قیمت نفت پیش از انتخابات میان‌دوره‌ای در روز سه‌شنبه کمک می‌کنند».
تحریم‌ها و عدم اعطای معافیت به اروپایی‌ها به‌شدت روابط دو سوی اقیانوس اطلس را به‌خطر می‌اندازد. این روابط تا الآن هم آسیب دیده‌اند. اکثر شرکت‌های بزرگ اروپایی پیش از آغاز تحریم‌های ایران از این کشور خارج شدند ولی دیپلمات‌های اروپایی در روز جمعه ادعا کردند که به تلاش برای حفظ تجارت قانونی با تهران ادامه می‌دهند.
ایران همچنان بخشی از قرارداد اتمی است که در سال 2015 با حضور آمریکا، فرانسه، انگلیس، آلمان، روسیه و چین امضا شد. بازرسان بین المللی به این نتیجه رسیدند که تهران به این قرارداد پایبند مانده است و سلاح اتمی نمی‌سازد و مقامات اروپایی اعلام کردند که این قرارداد برای امنیت ملی آنها حیاتی است. این تحریم‌ها بیش از 700 کسب و کار، اشخاص حقیقی و سایر شرکت‌ها شامل بخش نفت، بانکداری، کشتیرانی، کشتی‌سازی و بیمه را شامل می‌شوند. این تحریم‌ها در روز دوشنبه اجرایی می‌شوند و در روز جمعه به‌طور مشترک توسط پمپئو و منوچین، وزیر خزانه‌داری آمریکا اعلام شدند.
گروه‌های صلح جهانی این تحریم‌ها را آخرین قدم یک کمپین حساب‌شده توسط کاخ سفید برای تحریک جنگ با ایران می‌دانند.
اطلاعیه روز جمعه بخشی از علاقه ترامپ به استفاده از ابزارهای اقتصادی مثل عوارض و تحریم است تا به اهداف سیاست خارجی خود برسد. ولی تحریم‌های آمریکا علیه روسیه، ونزوئلا و کره شمالی پیروزی‌های چندانی برایش نداشته است.
