امروز نه از رئیس جمهور دولت اصلاحات یا هر یک از حامیان حسن روحانی در اردیبهشت 96؛ که حتی اگر از کودکی که تازه دوره پیش‌دبستانی را سپری کرده سوال کنی چرا دلار اینجوری و سکه آنچنان است؟! جز چند پاسخ مشخص، بعید است هیچ مطلب دیگری از او بشنوی. پاسخ‌هایی که بس اقتصاددانان حامی و منتقد دولت، آنها را تکرار کرده‌اند، آویزه گوش تمام ملت ایران شده است! گام نخست برای اجرای این راهکارها اما در درجه اول، تعویض تیم اقتصادی دولت و حساس شدن قوه سامعه حسن روحانی به حرف اقتصاددانان پرشمار کشور است. تیم مورد اشاره البته ابدا به وزیر اقتصاد، وزیر صنعت، رئیس بانک مرکزی و دیگر اعضای اقتصادی کابینه دخلی ندارد! شاید 2 سال پیش بود که در جایی نوشتم: «کلیدی‌ترین راه اصلاح اقتصاد ایران، نابودی موسسه نیاوران است!»
موسسه یادشده اگرچه همچون نفرات اصلی تیم اقتصادی دولت، چندان برای مردم شناخته شده نیست! لیکن نهادی است که بالاترین تاثیر را در تعیین سیاست‌های اقتصادی کشور در مقطع پس از جنگ تحمیلی به این سو داشته است. مسعود نیلی، رئیس سابق این موسسه و همه‌کاره برنامه‌های اقتصادی دولت در حال حاضر، همان‌گونه که مقصر کلیدزدن شکاف طبقاتی عظیم در جامعه ایرانی از ابتدای دولت سازندگی و رساندن تورم به 50 درصد در آن مقطع بود، حالا هم عامل اصلی پرواز دلار و سقوط هرروزه ارزش دارایی‌های من و شماست. نیلی در کنار دیگران اما اگرچه ما را به خاک سیاه نشانده‌اند، ولیکن تفاوتی آشکار با مابقی اقتصاددانان کشور دارند. علی سرزعیم، از فارغ‌التحصیلان موسسه تحت مدیریت نیلی، درباره فضای آموزشی آن مطالب جالبی را به قلم آورده است.
سرزعیم می‌نویسد: «موسسه مجموعه‌ای بسته شده بود که مشخصات فرقه‌گرایانه در آنجا دیده می‌شد. مسؤولان موسسه به طور روزافزونی خود را از جامعه دانشگاهی کنار می‌کشیدند و بدبینی عجیب و فوق‌العاده‌ای نسبت به دیگر اساتید اقتصاد موجود داشتند به نحوی که به هیچ عنوان از پتانسیل معدود افراد قوی و ممتاز موجود استفاده نمی‌کردند. حالت تبختر و متکبرانه نسبت به دیگران و انعزال و کناره‌گیری، آنها را در مظان عداوت، حسادت، بدخواهی و بدبینی قرار می‌داد. برای اینجانب که در آن سال‌ها در موسسه مشغول تحصیل بودم روشن بود که نرخ رشد علمی موسسه رو به کاهش بود اما نرخ رشد علمی دانشکده‌های اقتصاد دیگر بالا بود!»
با این توضیحات، ظاهرا باید دیگر دلیل اصلی گوش نکردن دولت به راه‌حل‌های صدها اقتصاددان دلسوز کشور را شناخته باشید! این اما تازه اول بسم‌الله است!
اصلاح‌طلبان حامی و بانی همین دولت هر لحظه حاضرند نه فقط ما که مجموعه قوانین منطق، فلسفه، هندسه، ریاضیات و بالاتر شخص «ارسطوطالیس» به عنوان پایه‌گذار علم منطق را هم با استدلال‌های سهمگین خود در چندین حرکت رونالدینیویی پیاپی، شگفت‌زده کنند! مثلا پروانه سلحشوری، نماینده شاخص(!) لیست امید در مجلس می‌گوید خلاف نظر ارسطو و دیگران، اگر کسی منطق داشته باشد، می‌داند که راه‌حل معضلات اقتصادی، برداشتن نظارت استصوابی شورای نگهبان، ورود زنان به ورزشگاه‌ها، رفع حصر، آزادی زندانیان سیاسی و چند قلم فرموده دیگر از همین جنس است! کسانی که این مطالب را به خانم- متاسفانه- نماینده می‌فرمایند اما نمی‌گویند آخر خوش‌انصاف، زخمی شدن ساق پای چپ اسب رستم را چه به شکستن کاسه مجنون؟! به نظرم بد نیست تا ما هم از این همه دیوانه‌بازی، جنون نگرفته‌ایم، من همین حالا یک پیشنهاد دیگر هم برای اصلاح اقتصاد ایران، ارائه دهم: «نابودی لیست امید در مجلس!»
و درود بفرستم باز هم به امثال الیاس حضرتی که خیلی زودتر از امروز فهمید راه پیگیری معضلات اقتصادی مردم با راه این لیست رانتی، چقدر از هم دور است و قدم در این راه پرهزینه گذاشت! خلاصه آنکه خلاف این سیاه‌بازهایی که نمی‌فهمند نه ورود به ارکان یک نظام سیاسی، که ورود به طویله همسایه بغلی ما در روستای پدری هم، نمی‌تواند کلا یلخی و بی‌قانون باشد تا ما بخواهیم بالکل از حذف سازوکاری چون شورای نگهبان حرف بزنیم! ما و همه ملت می‌دانیم معضلات اقتصادی امروز کشور، راه‌حل‌های روشن و مشخصی دارد که با کمال تاسف باید بگویم این معضلات را باید همین مجلس و همین دولت برای‌مان حل کنند! من الان که به اینجای مطلب رسیده‌ام، باور کنید کم ناراحت نیستم! لذا لطفا بگذارید ذره‌ای راحت‌تر باشم و یک نفر را همین وسط یادداشت، بلند صدا بزنم! آی محمد خاتمی کجایی؟! دقیقاً کجایی؟! کجایی که هر چه داریم از صدقه‌سر تو است! اما بعد، جورچین رفع معضلات اقتصادی فعلی، قطعه سومی هم دارد که در این روزها کمی بهتر از دولت و مجلس عمل کرده است. محاکمه دلالان بازار ارز و مفسدان ارزی در کنار برگزاری دادگاه برخی از پوست‌کلفت‌ترین بدهکاران بانکی، اقدام موثری است که در این وانفسای اوضاع اقتصادی، تا حدی امید را در دل مردم زنده می‌کند. سرعت و شدت احکام صادره اما باید به گونه‌ای باشد که شائبه مراعات کسانی را که به پوشک بچه مردم هم رحم نمی‌کنند در بین افکار عمومی دامن نزند. دستگاه قضایی و قضات محترم باید صدور احکام قاطع و سخت درباره کسانی را که در این اوضاع اقتصادی هم به هموطنان خود رحم نمی‌کنند بر خود فرض بدانند. رسیدگی عاجل به پرونده دانه‌درشت‌ها و کسانی که مقصر اصلی در توزیع رانتی ارز و سکه بوده‌اند، امر دیگری است که همه منتظر آن هستند. همچنان که منتظر تغییر واقعی تیم اقتصادی دولت و پیدا شدن افراد آزاده دیگری در میان لیست امید هستیم!
حسن رضایی
