به دنبال خروج دونالد ترامپ از توافق بین‌المللی برجام مجددا تحریم‌ها علیه ایران از سر گرفته شد و رئیس جمهور آمریکا شرکت‌ها و بانک‌های جهانی را تهدید کرد که در صورت ادامه همکاری با ایران بر اساس تحریم‌های ثانویه آمریکا، مشمول جریمه می‌شوند. در این راستا پنجشنبه اول شهریور گروهی از سناتور‌های جمهوری خواه ایالات متحده آمریکا با ارسال نامه‌ای به وزیر خزانه‌داری این کشور خواستار قطع دسترسی ایران به نظام مالی سوئیفت یا جامعه جهانی ارتباطات مالی بین بانکی شدند. در واکنش به این اقدام کشورهای اروپایی از تشکیل خطوط مالی جدیدی برای تبادل با ایران خبر داده و اعلام کردند، آن‌ها به دنبال ایجاد یک کانال مالی مستقل از آمریکا و با هویت کاملا اروپایی برای ادامه تعامل اقتصادی با ایران هستند.
حمید ابوطالبی،کارشناس اقتصاد بین الملل، درباه نامه ۱۶ سناتور جمهوری‌خواه مبنی‌بر قطع دسترسی ایران به نظام مالی سوئیفت، خاطرنشان کرد: آمریکا برمبنای سیاست‌های خود به دنبال افزایش فشار‌های اقتصادی بر ایران است، به همین دلیل تلاش می‌کند با تحریم نظام مالی سوئیفت، اقتصاد کشورمان را تضعیف کند.
کارشناس مسائل بین الملل با بیان اینکه سوئیفت یک پیام‌رسان مالی برای نقل و انتقال پول میان بانک‌ها است، افزود: پیام‌رسان‌های مالی در دنیای الکترونیک و مدرن کنونی تنها محدود به یک یا دو مورد نمی‌شوند و سوئیفت فقط یکی از آن‌ها است.
ابوطالبی با بیان اینکه شرکت‌های بزرگ جهانی فعالیت‌های خود را از طریق آن دسته از پیام‌رسان‌های مالی انجام می‌دهند که بیشترین مزیت را برای مشتریان خود داشته باشد، اظهار کرد: امروزه بیشترین حجم فعالیت‌های پولی جهان درون سوئیفت انجام می‌شود، اما این مسئله به معنای نبود دیگر پیام‌رسان‌های مالی نیست.همچنین وجود اقتصاد الکترونیکی، مشارکتی و ارز‌های دیجیتال موجب افزایش پیام رسان‌های مالی شده است.
وی با اشاره به احتمال تحریم مبادلات بانکی و مالی ایران از طریق سوئیفت، تصریح کرد: سیاست‌مدران کشورمان باید با توجه به تنوع پیام‌رسان‌های مالی تلاش کنند، پیام‌رسان جدیدی که فعالیت در قالب آن بیشترین مزیت را برای ایران و شرکای تجاریش داشته باشد، انتخاب و جایگزین سوئیفت کنند، این مسئله می‌تواند به میزان قابل توجهی فشار بر سیستم اقتصادی و مالی کشور را کم کند و همچنین با جایگزین کردن خطوط مالی جدید در مبادلات تجاری خود تاثیرات منفی تحریم سوئیفت را کاهش دهد.
ابوطالبی در ادامه با اشاره به خواست اروپا مبنی بر ایجاد سیستم مالی جدیدی مشابه سوئیفت، خاطر نشان کرد: اظهارات اروپایی ها درباره ایجاد مسیر مالی جدید در مروادات خود با ایران نامعقول و غیر منطقی نیست و اگر آن‌ها بتوانند طرح ابتکاری خود مبنی بر ساخت نظام مالی جدید به جای سوئیفت را عملی کنند، می‌توان به نتایج بسیار مثبت آن در اقتصاد امید داشت.
وی با بیان اینکه ایران می‌تواند برای کاهش تاثیر تحریم‌ها بر اقتصاد خود، پیمان‌های پولی دو جانبه با کشورهای دیگر داشته باشد، تصریح کرد: در قالب این پیمان‌ها مراودات اقتصادی، تجارتی و سرمایه گذاری تهران با دیگر کشور‌ها بر اساس پول ملی دو طرف انجام می‌شود که بر همین مبنا می‌توان خطوط مالی جدیدی ایجاد کرد و روابط مالی دو کشور را مطابق آن خطوط انجام داد. مثلا ایران با چین و روسیه مبادلات اقتصادی و تجاری خود را بر اساس ریال با یوآن و روبل انجام دهند. از آنجا که حجم بیشتر تجارت ایران با شرکایی مانند چین، ترکیه و ...یعنی کشورهایی جز آمریکا است، عملی شدن طرح ایجاد پیام‌رسان جایگزین سوئیفت و انجام تبادلات مالی و پولی در قالب آن، می‌تواند به مقابله جدی با تحریم‌های آمریکا منجر شود.
ابوطالبی با اشاره به مخالفت دو بانک آمریکایی با تحریم سوئیفت از سوی این کشور اظهار کرد: در اکثر کشورهای جهان بانکداران طبق منافع خود عمل می‌کنند، در این مسئله هم احتمالا دو بانک آمریکایی طبق برآورد‌های خود به این نتیجه رسیده‌اند که تحریم سوئیفت می‌تواند باعث کاهش درآمد‌های آن‌ها شود.
کارشناس اقتصاد و مسائل بین الملل با بیان اینکه در آمریکا بخش خصوصی کاملا جدا از بخش دولتی عمل می کند، ادامه داد: طبق ارزیابی بانک‌های آمریکایی اگر سوئیفت ایران را تحریم کند و همانطور که مطرح کردم اتحادیه اروپا به همراه کشورهای بزرگی مانند روسیه و چین هم به سیستم نقل و انتقالات جدیدی روی بیاورند ، هزینه‌هایی که ایران و کشورهای دیگر برای فعالیت در درون سوئیفت پرداخت می‌کنند، کاهش و این اقدام برای بانک های بزرگ آمریکایی می تواند ضرر‌های مالی زیادی به دنبال داشته باشد، در نتیجه این بانک ها با پیش بینی این موضوع به مخالفت با اقدامات ترامپ می‌پردازند.
وی تصریح کرد: قرار نیست همیشه نوع نگاه بانکداران آمریکایی به مسئله تحریم‌ها مشابه دولت ترامپ باشد، زیرا بانداران آمریکایی همیشه در چهاچوب منافع خود عمل می‌کنند، پس موضع‌گیری اخیر برخی از آن‌ها در قبال تحریم سوئیفت عجیب نیست.
