بیزنس اینسایدر در مطلبی تحلیلی به دلایلی پرداخت که نشان میدهد تحریمهای آمریکا علیه ایران و روسیه کارساز نخواهد شد.
بیزنس اینسایدر مطلب خود را اینگونه آغاز میکند: در سیاست خارجی امروز آمریکا تحریمها تبدیل به ابزاری پرکاربرد شدهاند. نمایندگان کنگره آمریکا به دنبال تحریمهای جدید علیه روسیه به بهانه مداخله در انتخابات ریاست جمهوری اخیر آمریکا هستند. همچنین پس از خروج آمریکا از برجام، به ادعای وزیر خارجه آمریکا سختترین تحریمهای تاریخ علیه ایران اعمال خواهد شد تا دستیابی به «توافق بهتر» با تهران محقق شود. آمریکا همچنین تحریمهایی علیه ترکیه در نظر گرفته و اعلام کرده تحریمها علیه کره شمالی نیز همچنان پابرجاست.
سیاستگذاران آمریکایی ادعا میکنند تحریمها ابزار موثری برای دستیابی به اهداف سیاسی هستند اما آیا این مسئله درست است؟ آیا تحریمهای تازه علیه مسکو و تهران کارساز خواهد شد؟
به نوشته بیزنس اینسایدر، تحقیقات صورت گرفته بر روی تحریمها نشان میدهد این ابزار در مواردی موثر واقع میشود و آن در صورتی است که سه عامل اصلی را در خود داشته باشد: همراهی متحدان، تمایل برای اجرای تحریمها و مشوقهایی برای چانه زنی. نبود این عوامل به معنای آن است که احتمالا تحریمها علیه ایران و روسیه موفق نخواهد شد. این پایگاه خبری در ادامه به توضیح دلایل ناکامی تحریمهای آمریکا میپردازد.
همراهی متحدان در وضع تحریمها
حمایت و همراهی متحدان از مولفههای کلیدی برای موفق شدن تحریمها است. تحریمهای یکجانبه همانند تحریمهای تهران و مسکو به ندرت موفق خواهند شد. در دنیای امروز که هر روز بیشتر به سمت جهانی شدن پیش میرود، تحریمهای یکجانبه، حتی اگر از سوی یک قدرت اقتصادی وضع شوند، عمدتا با موانعی زیادی روبرو هستند. در مطالعهای که در دهه 1990 توسط موسسه اقتصاد بین المللی پیترسون انجام شد، مشخص شد تنها در 13 درصد از موارد تحریمهای آمریکا به اهداف سیاست خارجی خود دست یافتهاند.
موارد اندکی که تحریمهای یکجانبه موثر واقع میشود مربوط به زمانی است که کشور مورد تحریم روابط تجاری گستردهای با آمریکا داشته باشد که این موضوع درباره ایران و روسیه صدق نمیکند. در فهرست شرکای آمریکا، روسیه در ردههای پایین قرار دارد و ایران نیز هیچ رابطه اقتصادی و تجاری با واشنگتن ندارد. در نتیجه روسیه و ایران هیچ یک از نظر تجاری به آمریکا وابسته نیستند و بعید به نظر میرسد که در برابر فشار تحریمهای اقتصادی تسلیم شوند.
ایران در رویارویی با تحریمهای آمریکا اقتصاد خود را به سمت تجارت با شرق و فروش روبه رشد نفت و واردات از چین، هند و دیگر کشورهای آسیایی سوق داده است. آمریکا در مقابله با این اقدام تهران، شرکتهای طرف تجارت با ایران را تهدید به تحریم کرده است. با این حال کشورهای اروپایی که مخالف این رویکرد واشنگتن هستند، اعلام کردند علیرغم تحریمها، روابط تجاری خود با تهران را حفظ خواهند کرد. روسیه و چین نیز از مخالفان تحریمهای یکجانبه علیه تهران هستند.
تمایل برای اجرای تحریمها
موضوع دومی که در اینجا مطرح میشود این است که آیا کشور تحریمکننده میتواند موافقت متحدان خود را در زمینه اجرای تحریمها بدست آورد و آنها را با خود همراه کند؟
چشمانداز حذف 2 میلیون بشکه نفت ایران در روز، درصورت اعمال تحریمها، از هم اکنون بازارهای جهانی را با تنش روبه رو کرده است. وزارت خارجه آمریکا برای آرام کردن سرمایهگذاران نفتی در اوایل ماه جولای اعلام کرد به کشورهایی از جمله چین، هند و ترکیه اجازه میدهد واردات نفتی خود از ایران را به صورت موردی کاهش دهند. این مسئله حاکی از آن است که آمریکا همچنان به برخی کشورها اجازه واردات نفت از ایران را خواهد داد که همین مسئله کاهش میزان تاثیرگذاری تحریمها را در پی خواهد داشت.
مشوقهایی برای چانهزنی
سومین عامل موفقیت تحریمها لزوم داشتن قدرت چانهزنی دیپلماتیک در کنار تحریمها است. بررسیهای صورت گرفته از سوی بیزنس اینسایدر حاکی از آن است که تحریمها زمانی بهترین اثربخشی را خواهند داشت که چارچوبی برای چانهزنی موجود باشد که در قالب آن اقدامات تحریمی در کنار مشوقهایی برای همراهی قرار گیرد. پیشنهاد لغو تحریمها میتواند تبدیل به یک ابزار چانهزنی شود که کشور هدف را متقاعد به قبول تعهدات یا تغییر سیاستها کند. خروج یکجانبه واشنگتن از توافق هستهای ایران راه را برای بهرهگیری از قدرت چانهزنی بسته است.
به توجه به دلایل ذکر شده در بالا بیزنس اینسایدر در پایان نتیجهگیری میکند سیاست جدید آمریکا برای اعمال مجدد تحریمها علیه تهران شانس اندکی برای موفقیت دارد. تحریمها تنها زمانی بهترین تاثیر را خواهند داشت که بخشی از یک تلاش چند جانبه دیپلماتیک باشند.
دولت ترامپ شاید تصور میکند که میتواند سیاست خارجی خود را به تنهایی پیش ببرد اما درباره تحریمها همکاری چندجانبه، کلید اصلی موفقیت است.