سؤال 80 تن از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی امروز (چهارشنبه، 10 مرداد) پارلمان، توسط علی لاریحانی رئیس مجلس اعلام وصول شد.
رئیس مجلس در این زمینه گفت رئیس‌جمهور یک ماه فرصت دارد تا در یک جلسه علنی پارلمان برای پاسخ به سؤال نمایندگان حضور یابد.
**ماجرای سؤال نمایندگان مجلس از رئیس‌جمهور از کجا شروع شد؟
در تابستان سال گذشته (96) مؤسسات مالی و اعتباری با مشکلاتی روبه‌رو شدند و سپرده‌گذاران این مؤسسات به طور مداوم مقابل مجلس، بانک مرکزی و دیگر نهادها تجمع کرده، خواستار وصول مطالبات و استیفای حقوق‌شان از سوی دولت، مجلس و بانک مرکزی شدند.
در این بین نمایندگان مجلس نیز خواستار پیگیری مطالبات سپرده‌گذاران مؤسسات مالی و اعتباری از سوی رئیس‌جمهور شدند. نمایندگان پس از بی‌اعتنایی دولت با این مسئله با طرح سؤال از رئیس‌جمهور، خواستار پاسخ‌گویی وی به نمایندگان و یافتن راهکارهایی برای حل مشکلات سپرده‌گذاران شدند. در این زمان طرح سؤال از رئیس‌جمهور را با 100 امضا تقدیم هیئترئیسه مجلس کردند.
ماجرای سؤال نمایندگان مجلس از رئیس‌جمهور به همین جا ختم نشد و این سؤال پس از بررسی در کمیسیون‌ها، تقدیم هیئترئیسه پارلمان شد.
براساس آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی، سؤال از رئیس‌جمهور پس از اینکه تقدیم هیئترئیسه مجلس شد، باید اعلام وصول شده و در دستورکار یکی از جلسات علنی پارلمان قرار گیرد.
چرا سؤال از رئیس‌جمهور در سال گذشته اعلام وصول نشد؟
پس از اینکه طرح نمایندگان مجلس برای سؤال از رئیس‌جمهور درباره مشکلات سپرده‌گذاران مؤسسات اعتباری تقدیم هیئترئیسه پارلمان شد، تعدادی از نمایندگان مجلس طی جلسات و نشست‌هایی که با نمایندگان دولت داشتند، از طرح سؤال منصرف شدند. پس از این رایزنی‌ها تعداد امضاها از 100 امضا به حدود 45 امضا رسید.
البته برخی نمایندگان سؤال‌کننده اعلام کردند علی لاریجانی رئیس مجلس از طرح این سؤال در هیئترئیسه و صحن پارلمان خودداری کرده و از آن ممانعت می‌کند. موضوعی که علی مطهری نایب رئیس مجلس در یک جلسه علنی، آن را تأیید کرد.
مخالفت لاریجانی با طرح سؤال نمایندگان از رئیس‌جمهور با واکنش‌‌های شدید نمایندگان سؤال‌کننده همراه بود. حجت‌الاسلام نصرالله پژمان‌فر نماینده مردم مشهد که جزو نمایندگان سوال کننده از رئیس جمهور بود در یک جلسه علنی خطاب به علی لاریجانی گفت که "180 نماینده، 6 ماه این مسئله و موضوع را مطرح کردند، اما اجازه نمی‌دهید از مسیر قانونی حقوق مردم پیگیری و سؤال از آقای روحانی مطرح شود، این یک اشکال اساسی است".
علی لاریجانی پس از واکنش نمایندگان سؤال‌کننده بارها در جلسات مختلف عنوان کرد "کسی مانع طرح سؤال از رئیس‌جمهور نیست"، اما بهروز نعمتی سخنگوی هیئترئیسه مجلس و یکی از چهر‌ه‌های نزدیک به لاریجانی درگفت‌وگویی آب پاکی را روی دست همه ریخت و عنوان کرد " آقای لاریجانی در حال حاضر معتقد است که با توجه به اینکه دولت گرفتار موضوعات مختلفی است، بهتر است موضوع طرح سؤال از رئیس‌جمهور فعلاً معطل بماند".
هیئترئیسه پارلمان در جریان سؤال نمایندگان از روحانی پیرامون مشکلات سپرده‌گذاران مؤسسات اعتباری برخلاف آیین‌نامه داخلی پارلمان عمل کرد و سؤال را از دستورکار خارج کرد.
البته طرح سوال از رئیس‌جمهور با افت و خیزهای طی شده به همین جا ختم نشد و با بالا گرفتن نوسانات ارزی در کشور، که تقریبا از پاییز سال گذشته اوج گرفت، نمایندگان مجلس دوباره طرح سؤال از رئیس‌جمهور پیرامون علت نوسانات موجود در بازار ارز و کاهش ارزش پول ملی را با امضای 71 نماینده کلید زدند.
باز هم فعالیت‌‌هایی برای ایجاد خلل در طرح سؤال از رئیس‌جمهور در هیئترئیسه مجلس و دولت شکل گرفت، اما این بار نمایندگان دولت با لابی‌های گسترده‌ای دست به کار شدند.
**ماجرای لابی دولت با نمایندگان مجلس چیست؟
آن طور که برخی نمایندگان سؤال‌کننده از رئیس‌جمهور درباره مسائل ارزی عنوان کردند، دولت برخی نمایندگان را با نشست‌‌های مکرر و وعده‌های پوچ مجاب کرد تا امضای خود از طرح سؤال از رئیس‌جمهور را پس بگیرند، تعداد امضا نیز به 40 امضا کاهش یافت و این سؤال هم به بهانه اینکه از حد نصاب افتاده، از دستورکار مجلس خارج شد.
در نهایت، بالاخره با وجود مشکلات متعدد در کشور، نمایندگان مجلس، حتی آنهایی هم که از وعده‌های رئیس‌جمهور برای حل مشکلات ارزی قانع شده و سؤالات‌شان را پس گرفته بودند، دوباره سؤال از رئیس‌جمهور را، اما این بار با 5 محور در دستورکار قرار دادند.
**محورهای سؤال نمایندگان مجلس از رئیس‌جمهور
مشکلات ایجاد شده در بازار ارز و کاهش ارزش پول ملی و همین‌طور رکود ایجاد شده در اقتصاد تا حدی به اوج خود رسید که دیگر چانه‌زنی‌ها برای انصراف نمایندگان مجلس از طرح سؤال‌شان از رئیس‌جمهور از سوی دولتی‌ها و نیز حتی تعلل هیئترئیسه در به تأخیر انداختن آن نیز راهگشا نشد و نمایندگان مجلس شورای اسلامی طرح سؤالی را با محورهای ناتوانی دولت در کنترل قاچاق، استمرار تحریم‌های بانکی، ضعف دولت در ایجاد اشتغال، رکود اقتصادی در سال‌های اخیر، افزایش شتابان نرخ ارز و کاهش ارزش پولی کشور را با 100 امضا تدوین و تقدیم هیئترئیسه مجلس کردند.
بالاخره سؤال از آقای روحانی در روز سه‌شنبه هفته گذشته (دوم مرداد) با حضور نمایندگانی از دولت و نمایندگان سؤال‌کننده از رئیس‌جمهور مورد بررسی قرار گرفت. در نهایت مقرر شد اگر تعداد امضاهای طرح سؤال از رئیس‌جمهور، طبق ماده 212 آیین‌نامه داخلی مجلس و ظرف یک هفته آینده، از 73 امضا کاهش پیدا نکند، آقای روحانی در یک جلسه علنی برای پاسخ به سؤال نمایندگان حضور یابد.
امروز سؤال 80 نماینده مجلس، طبق مواد 212 و 213 آیین‌نامه داخلی پارلمان از سوی علی لاریجانی رئیس مجلس اعلام وصول شد و همان‌طور که لاریجانی گفته است، آقای روحانی می‌بایست ظرف یک ماه آینده در یکی از جلسات علنی پارلمان حضور یافته و به سؤالات نمایندگان پاسخ دهد.
این موضوع اما با واکنش دولتمردان روبرو شد. حسینعلی امیری معاون پارلمانی رئیس‌جمهور امروز طرح سؤال از آقای روحانی در صحن پارلمان را خلاف آیین‌نامه داخلی مجلس اعلام کرد.
**آیین‌نامه داخلی مجلس درباره سؤال نمایندگان از رئیس‌جمهور چه می‌گوید؟
طبق ماده (212) آیین‌نامه داخلی مجلس، براساس اصل هشتاد و هشتم (88) قانون اساسی، در صورتی که حداقل یک چهارم کل نمایندگان بخواهند، درباره یک یا چند وظیفه رئیس‌جمهور سؤال‌کننده، باید سؤال یا سؤالات خود را به طور صریح و روشن و مختصر به همراه امضاها به رئیس مجلس تسلیم کنند.
رئیس مجلس نیز موضوع را در اسرع وقت به کمیسیون‌های تخصصی مربوط، ارجاع میدهد، هر کمیسیون نیز موظف است حداکثر ظرف یک هفته با حضور نماینده معرفی شده رئیس‌جمهور به آن کمیسیون و نماینده منتخب سؤال‌کنندگان تشکیل جلسه دهد، در این جلسه نماینده رئیس‌جمهور پاسخ مقتضی را از طرف رئیس‌جمهور ارائه میدهد تا به نمایندگان سؤال‌کننده گزارش شود.
پس از یک هفته از طرح سؤال در کمیسیون یا کمیسیون‌ها چنانچه هنوز حداقل یک چهارم کل نمایندگان مجلس از سؤال خود منصرف نشده باشند، رئیس مجلس موظف است در اولین جلسه سؤال یا سؤالات آنان را قرائت و فوراً برای رئیس‌جمهور ارسال کند. این سؤال یا سؤالات ظرف چهل و هشت ساعت تکثیر و در دسترس نمایندگان قرار می‌گیرد، البته تعداد سؤالات نباید از پنج سؤال بیشتر باشد.
تبصره 2- پس از ارسال سؤال یا سؤالات برای رئیس‌جمهور، کاهش امضاها سبب خروج سؤال یا سؤالات از دستور نمی‌شود.
همچنین براساس ماده (213) رئیس‌جمهور موظف است ظرف یک ماه از تاریخ دریافت سؤال یا سؤالات، در جلسه علنی مجلس حضور یابد و به سؤال یا سؤالات مطروحه نمایندگان پاسخ دهد، مگر با عذر موجه با تشخیص مجلس شورای اسلامی، مدت طرح سؤال یا سؤالات از طرف نمایندگان منتخب سؤال‌کنندگان حداکثر سی دقیقه و مدت پاسخ رئیس‌جمهور حداکثر یک ساعت است که طرفین می‌توانند وقت خود را به دو بخش تقسیم کنند، در این صورت همه سؤالات و پاسخ‌ها در بخش اول وقت هر یک از دو طرف بیان می‌شود و در بخش دوم ابهامات سؤال‌کنندگان و پاسخ‌های رئیس‌جمهور مطرح می‌شود.
پس از این مرحله، درباره پاسخ رئیس‌جمهور به هر یک از سؤالات از نظر قانع‌کننده بودن به صورت جداگانه رأی‌گیری می‌شود؛ چنانچه اکثریت نمایندگان حاضر در جلسه از پاسخ رئیس‌جمهور به سؤالی قانع نشوند و موضوع مورد سؤال، نقض قانون و یا استنکاف از قانون محسوب شود، سؤال مربوطه به قوه‌قضائیه ارسال می‌شود.
