نخستوزیر رژیم صهیونیستی در گفتوگو با هم حزبیهای خود مدعی شد که وی به رئیسجمهور آمریکا گفته بوده است از توافق هستهای با ایران خارج شود. تلویزیون اسرائیل یک ویدئو را منتشر کرده است که در آن نشان میدهد بنیامین نتانیاهو درحال گفتوگو با اعضای حزب لیکود است و به آنها میگوید که وی مسوول تصمیم رئیسجمهور آمریکا برای خروج از توافق هستهای با ایران است و این مساله را یک موفقیت برای اسرائیل قلمداد کرد.
نتانیاهو در این ویدئو میگوید: «ما رئیسجمهور ترامپ را (به خروج از توافق هستهای) متقاعد کردیم و من باید در برابر تمام جهان بایستم و با این توافق مخالفت کنم، ما دست از تلاش بر نداشتیم.» به گزارش هیل، وی در این ویدئو مشخص نمیکند که چگونه رئیسجمهور آمریکا را به خروج از توافق هستهای ایران و قدرتهای جهانی که در ژوئیه ۲۰۱۵ حاصل شد، متقاعد کرده است. رسانه عبری دولتی اسرائیل میگوید که صدای نتانیاهو مخفیانه در نشست بسته حزب لیکود ضبط شده و بهطور انحصاری بهدست این رادیو رسیده است. این رسانه این سخنان را به عنوان «اذعان» نتانیاهو به «اقناع» آمریکا به خروج از برجام، پخش کرد.
دونالد ترامپ ۱۸ اردیبهشت خروج آمریکا از برجام را اعلام کرد؛ امری که بلافاصله از سوی نخستوزیر اسرائیل بهعنوان تصمیمی ناشی از «رهبری شجاعانه» آمریکا در رویارویی با ایران تحسین شد. در پی روی کارآمدن دولت دونالد ترامپ، نتانیاهو درخواست برای تغییر کلی یا لغو برجام را تکرار کرد. دولت اسرائیل مدعی است که برجام «نهتنها تجاوزگری ایران را کاهش نداد، بلکه تعرض ایران به عراق، لبنان، یمن و بهویژه سوریه افزایش یافته؛ همزمان ایران درحال توسعه موشکهای بالستیک با توانایی حمل کلاهک هستهای است و سیاستهای ایران امنیت جهانی را به خطر انداخته است.»
ایران اما در پی خروج آمریکا از برجام، کماکان همراه با قدرتهای دیگر، برای حفظ برجام تلاش میکند و این هفته اعلام کرد که از آمریکا بهخاطر بازگرداندن تحریمها شکایت کرده است. شماری از مقامات اروپایی نیز این هفته گفتند که اتحادیه اروپا با راهکارهایی مانند برقراری شماری حساب بانکی برای همکاری با ایران، برای حفظ برجام تلاش میکنند. با وجود این، ارزیابی میشود که آغاز رشته تحریمهای سنگین آمریکایی از ۴ نوامبر، (۱۳ آبان)، چشمانداز تیرهتری برای اقتصاد ایران رقم بزند؛ بهویژه مقامات آمریکا تاکید کردهاند که صادرات نفت ایران باید به صفر برسد.
ادعاهای تکراری
براساس صدای ضبط شده از سخنان نتانیاهو، ظاهرا در جمع بسته طرفداران فعالش در حزب لیکود، مدعی شده است: «باید در برابر همه دنیا بایستیم و آنها را به خروج از این توافق قانع کنیم.»
او در سخنان تکراریاش علیه حکومت جمهوری اسلامی بار دیگر مدعی شد که نه مردم ایران، بلکه رژیم ایران، خطر است و ما علیه مردم ایران نیستیم.
وبسایت روزنامه اسرائیلی معاریو این سخنان بنیامین نتانیاهو را «خارج از عرف معمول» نامیده است.
شبکههای اجتماعی دفتر نخستوزیری اسرائیل در انتشار این سخنان آقای نتانیاهو سرعت عمل از خود نشان نداده و تا لحظه انتشار گزارش نیز، کاخ سفید به اظهارات رهبر این کشور همپیمان خود در خاورمیانه واکنشی ابراز نکرده بود.
دونالد ترامپ، از پیش از آغاز کارزار انتخاباتی سال ۲۰۱۶ خود، از برجام بهعنوان «بدترین توافقی که در عمرش دیده است»، انتقاد میکرد و در کارزار انتخاباتی نیز قول خروج از برجام را داده بود. ترامپ این هفته در پایان یک سفر اروپایی و از جمله در پی دیدار با ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه، گفت که حفظ برجام برای کل جهان «چیز خوبی نبود».
نتانیاهو از دولت پیشین آمریکا بهخاطر نحوه اداره مذاکرات هستهای با ایران ناخشنود بود و پس از دستیابی آمریکا و سایر قدرتهای جهانی با ایران به توافق، آن را بهعنوان پیمانی بد نکوهش میکرد، اما تاکید داشت که باید به رصد ایران با قدرت ادامه داد.
انتقاد نتانیاهو از اروپا
همچنین چندی پیش نخستوزیر رژیم صهیونیستی بار دیگر با تقدیر از تصمیم رئیسجمهور آمریکا برای خروج از برجام از اروپا خواست تا همچون آمریکا موضع سختگیرانهتری دربرابر ایران اتخاذ کند. به گزارش پایگاه خبری اسرائیلی نشنالنیوز، بنیامین نتانیاهو به ادامه پایبندی اروپاییان به برجام اشاره کرد و آنها را به دلیل این تعهدشان مورد انتقاد قرار داد. نخستوزیر رژیم صهیونیستی همچنین گفت: «دست از خشنود کردن ایران بردارید، این چیزی است که رئیسجمهور ترامپ گفته است اما او به خوبی به این حرف عمل کرده است. این همان کاری است که او انجام میدهد. ما در اسرائیل از این اقدام تقدیر میکنیم. ما از استقلال و اتحاد آمریکا با اسرائیل خرسند هستیم.» این اظهارات نخستوزیر رژیم صهیونیستی پس از آن بیان شده است که اتحادیه اروپا و دیگر طرفهای برجام شامل انگلیس، آلمان، فرانسه، روسیه و چین با وجود خروج آمریکا از این توافق و تلاش این کشور برای بازگرداندن تحریمها علیه تهران بر ادامه پایبندی خود به توافق تاکید کرده و تلاش میکنند راهی برای تضمین منافع مورد انتظار ایران از برجام در صورت وضع مجدد تحریمهای آمریکا بیابند.
توضیح نماینده ویژه پوتین درباره نشست هلسینکی
از دیگر سو نماینده ویژه پوتین برای مطلعکردن ایران از نتایج نشست «هلسینکی» به تهران سفر کرد. یک سایت روس مدعی شده نماینده ویژه رئیسجمهور روسیه عازم تهران شد تا ایران را از نتایج نشست میان سران روسیه و آمریکا در شهر هلسینکی مطلع کند. خبرگزاری RBC، توافق با ایران بر سر اقدامات مشترک در چارچوب توافقات حاصلشده در دیدار ترامپ و پوتین در شهر «هلسینکی» را از دیگر اهداف این سفر خوانده است. «لاورنتیف» یکی از اعضای هیات روسیه در هلسینکی بود. دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین گفتهاند در نشست هلسینکی درباره ایران رایزنی کردهاند. ترامپ روز سهشنبه در جمع عدهای از نمایندههای کنگره تصریح کرد با پوتین درباره ایران رایزنی کرده و امیدوار است تهران بهزودی وارد مذاکره برای توافق جدید شود. مطابق ادعای این رسانه روس یکی از توافقات نشست «هلسینکی» به حضور ایران در سوریه مربوط میشود.
نیازمند اقدامات عملی اروپا هستیم
همزمان محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران در گفتوگو با شبکه یورونیوز با اشاره به فعالیتها و همکاری اروپا با ایران گفت که اروپا باید در برقراری صلح و امنیت در منطقه و جهان و به علاوه ارتقای گفتوگو و همکاری فعالتر باشد و به حرف بسنده نکند. به گزارش «ایسنا» محمدجواد ظریف درباره نقش اروپا در حفظ برجام گفت: آنچه ما نیاز داریم اروپا انجام دهد، هم تعهد سیاسی است که انجام داده و اکنون نیازمند اقدامات عملی« و نه فقط حرف و نوشته هستیم؛ در بخش بانکداری، در بخش سرمایهگذاری، در بخش انرژی و در بخش حملونقل.» ظریف افزود: «من بهطور کلی بر این باورم که اروپا درحال کوچک شمردن نفوذ و قدرت خود است. ما معتقدیم که اروپا باید در برقراری صلح و امنیت در منطقه و صلح و امنیت بینالملل و به علاوه ارتقای هرچه بیشتر گفتوگو و همکاری فعالتر باشد.» وی همچنین گفت که ایران روابط خوبی با سوریه و روسیه دارد اما آمریکا را برای حمایت از داعش مقصر میداند.
رئیس دستگاه دیپلماسی ایران تصریح کرد: «ما روابط و همکاری خوبی با روسیه و دولت سوریه داریم و میخواهیم به آن ادامه دهیم. هدف ما در اینجا بسیار روشن است، این هدف ما و هدف فدراسیون روسیه است که با افراطگرایی و تروریسم مقابله کنیم.» وی ادامه داد: «این حقیقت که تسلیحات و مهمات آمریکا در دستان داعش و دیگر سازمانهای افراطگرا دیده میشود به ثبت رسیده است، توسط منابع غربی هم ثبت شده است. بنابراین من فکر میکنم که باید به حقایق بنگریم، آنهایی که با تروریسم و افراطگرایی مبارزه کردند سوریها و کسانی هستند که با مردم سوریه همکاری میکنند.»