غلامعلی خوشرو سفیر و نماینده دائم کشومان در سازمان ملل در نیویورک در جلسه مجمع عمومی با موضوع مسئولیت حمایت از مردم در مقابل نسل کشی، جنایت جنگی، پاکسازی نژادی و جنایت علیه بشریت سخنرانی کرد.
غلامعلی خوشرو گفت: جمهوری اسلامی ایران بر این باور است که جامعه جهانی باید نسبت به ارتکاب جنایات خطیر بین المللی هوشیار باشد و اجازه ندهد که وحشت کشتار دسته جمعی در آینده تکرار شود. هیچ کس فراموش نمیکند که چگونه عدم اراده سیاسی و اقدام شورای امنیت در مقابله با جنایت نسل کشی و تجاوز در دو دهه گذشته موجب کشتار و بی خانمانی میلیونها نفر شد و به فجایع انسانی در رواندا انجامید.
وی افزود: ریشه مشاجره پیرامون مسئولیت حمایت در مفهوم پیشگیری از جنایات علیه بشریت نیست، بلکه ریشه اختلافات پیرامون مفهوم مسئولیت حمایت در قلمرو اعمال این مفهوم است. در گذشته شاهد آن بوده ایم که در عمل مسئولیت حمایت در راستای منافع سیاسی برخی از قدرتها عمل کرده و به تدریج به عنوان ابزاری سیاسی برای هموار کردن توسل به سیاستهای مداخله گرایانه به کار گرفته شده است. این دقیقا جایی است که مفهوم مسئولیت حمایت با چالش واقعی روبرو است.
خوشرو گفت: چارچوب هنجاری برای پیشگیری از جنایات گسترده در منشور ملل متحد پیش بینی شده است. مشکلی زمانی پیش میآید که برخی از دولتها به اقدامات غیر قانونی یکجانبه در کاربرد زور علیه کشورها و در مغایرت با منشور ملل متحد، متوسل میشوند.
نماینده دائم کشورمان گفت که سازمان ملل متحد هنوز با یک فهم اجماعی از مفهوم مسئولیت حمایت فاصله دارد و لازم است محتوای هنجاری و قلمرو بکارگیری این مفهوم قبل از اجرایی شدن آن مورد توافق قرار گیرد.
وی اضافه کرد: مسئولیت اولیه در جلوگیری از جرایم خطیر علیه مردم بر عهده کشورها است. اعضای جامعه بین المللی در صورت تقاضای کشورها و از طریق سازمان ملل متحد میتوانند در اجرای این مسئولیت اولیه به دولتها کمک کنند. بکارگیری زور به بهانه مداخله بشردوستانه که زمینه را برای مداخلات سیاسی باز میکند، مجاز نخواهد بود.
خوشرو گفت: پیشگیری از جرایم خطیر باید به عنوان یک استراتژی بلندمدت مدنظر قرار گرفته و نباید صرفا محدود به اقدامات قهری شود. در این زمینه مسئولیت حمایت باید به عنوان چارچوبی برای کمک به دولتهای آسیب پذیر برای ظرفیت سازی و توسعه و تقویت بهداشت و آموزش و از بین بردن فقر و تبعیض بکار رود.
وی افزود: در برخی از وضعیتهای محدود نیز که کاربرد زور برای حفظ مردم ضرورت دارد، قواعد امنیت جمعی منشور ملل متحد بر اساس مجوزهای شورای امنیت باید بکار گرفته شود.
نماینده ایران در سازمان ملل تاکید کرد که قلمرو اعمال مسئولیت حمایت باید به گونهای تعریف شود که کلیه موارد و مصائب بشریت را بدون هرگونه اقدام گزینشی و تبعیض آمیز و بر اساس اصول و اهداف منشور ملل متحد مد نظر قرار دهد، در این زمینه توجه به مصائب مردم تحت اشغال مهمترین آزمایش برای مفهوم مسئولیت حمایت خواهد بود