بیشتر کشورهای دنیا انتخابات 24 ژوئن ترکیه را از نزدیک تعقیب می‌کردند. برخی کشورها از نتایج به دست آمده خرسند، برخی نگران و برخی هم ناراحت شدند.
آمریکا از نتایج به دست آمده ناراحت است، اما به روی خود نمی‌آورد و تلاش می‌کند ناراحتی‌اش را پنهان کند. این کشور در حال برنامه‌ریزی برای سال‌های آتی ترکیه است و تلاش خواهد کرد تا بحران اقتصادی ترکیه را به فرصتی برای خود تبدیل کند. آمریکا به دنبال این خواهد بود که با فشار اقتصادی ترکیه را تسلیم خود کند.
مسئله آمریکا با ترکیه چیست؟
مسئله آمریکا با ترکیه این است که این کشور را که از کنترل خارج شده دوباره به کنترل خود درآورد. برای رسیدن به این هدف ریسک نمی‌کند چون ممکن است ترکیه را به کلی از دست بدهد. به همین دلیل از سیاست چماق و هویج استفاده می‌کند.
آن‌ها در مورد ترکیه دو هدف کوتاه‌مدت را پیگیری می‌کنند. از یک طرف می‌خواهند ترکیه را از ایران، روسیه و چین جدا کنند و از طرف دیگر مذاکرات آستانه برای حل‌وفصل بحران سوریه را از هم بپاشند. آمریکا معتقد است با رسیدن به این دو هدف ترکیه را دوباره به آغوش خود بازخواهد گرداند. آمریکا می‌خواهد با ایجاد بحران ارزی و نقدینگی در ترکیه این کشور را تسلیم خواسته‌های خود کند.
سفر سه روزه اردوغان به انگلیس و پس از آن همکاری آمریکا برای توقف بحران اقتصادی ترکیه قبل از برگزاری انتخابات اشاره به همان سیاست چماق و هویج آمریکا دارد. حتی آمریکا محاکمه هالک بانک ترکیه در جریان پرونده رضا ضراب را به بعد از برگزاری انتخابات ترکیه موکول کرد و در مورد منبج سوریه با ترکیه به توافق رسید.
اما ادامه همکاری آمریکا و ترکیه سخت به نظر می‌رسد. چراکه نه‌تنها اهداف منطقه‌ای آمریکا با ترکیه یکسان نیست، بلکه در بسیاری از موارد در تقابل با یکدیگر است.
رضایت ایران و روسیه از نتایج انتخابات ترکیه
ایران و روسیه به عنوان همسایگان ترکیه از نتایج به دست آمده از انتخابات ترکیه خرسند هستند. آن‌ها معتقدند که با این نتیجه، همکاری‌های منطقه‌ای با ترکیه و مذاکرات آستانه برای حل‌وفصل بحران سوریه ادامه پیدا خواهد کرد. چین و ونزوئلا هم از پیروزی اردوغان بسیار راضی هستند.
همه این کشورها که نام برده شد، کشورهایی هستند که در مقابل آمریکا و به عنوان هدف اصلی واشنگتن قرار دارند.
ارزیابی ایران از انتخاب اردوغان
از سال 2002 تا 2013 حزب عدالت و توسعه روابط بسیار خوبی با تشکیلات فتح‌الله گولن داشت. به طبع آن روابط ترکیه و آمریکا هم در اوج خود قرار داشت.
در آن سال‌ها برای بسیاری تناقض وجود داشت که ایران چگونه از دولتی در ترکیه که روابط صمیمی با آمریکا دارد حمایت می‌کند؟ جواب آن بسیار ساده است. چون احزاب مخالف اردوغان بسیار آمریکایی‌تر از وی بودند.
پس از سال 2013 اردوغان و تشکیلات فتح‌الله گولن به دشمن درجه یک هم تبدیل شدند. منافع منطقه‌ای ترکیه با آمریکا به تناقض با یکدیگر رسید و ترکیه در بسیاری از مسائل منطقه‌ای از جمله سوریه و اقلیم کردستان عراق به همکاری با ایران روی آورد.
به همین دلیل مطلوب‌ترین گزینه برای ایران در انتخابات ترکیه، پیروزی اردوغان بود. چراکه محرم اینجه اصلی‌ترین رقیب اردوغان و نامزد اپوزیسیون در کمپین‌های انتخاباتی خود بارها ایران، روسیه، چین و ونزوئلا را مورد هدف خود قرار داده و تنها راه نجات ترکیه را همکاری و اتحاد با آمریکا عنوان کرده بود.
به همین دلیل خرسند شدن ایران از نتایج انتخابات ترکیه به دلیل عشق به اردوغان نیست بلکه به دلیل قرار گرفتن وی و حزب عدالت و توسعه در مقابل امپریالیسم و تسلیم محض بودن رقیب اردوغان در مقابل آمریکا است.
نباید فراموش کرد که اگر بحرانی در ترکیه به وجود آید به بحران ایران هم تبدیل می‌شود. چراکه این دو کشور به شدت تحت تأثیر یکدیگر قرار دارند.
ایران و ترکیه به عنوان دو کشور قدرتمند مسلمان در منطقه، از لحاظ ژئوپلیتیکی مکمل یکدیگر هستند و با اتحاد و همکاری یکدیگر نه‌تنها می‌توانند از بحران‌هایی که آمریکا برای این دو کشور ایجاد می‌کند جلوگیری کنند بلکه می‌توانند بحران‌های منطقه‌ای را حل‌وفصل کنند.
نویسنده: حمید قدسی آذر
