اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهور شامگاه چهارشنبه ششم تیر در دومین نشست هم‌اندیشی مدیران ارشد دولت تدبیر و امید که در حضور رییس جمهور برگزار شد، ضمن گرامیداشت یاد شهید بهشتی و شهدای هفتم تیر، به تشریح شرایط کشور بویژه پس از استقرار دولت تدبیر و امید پرداخت و اظهار داشت: با شروع انتخابات دوره یازدهم ریاست جمهوری و پس از انتخاب روحانی به‌عنوان رییس جمهور، اعتماد و امید مردم در جامعه زنده و بازسازی شد و این اعتماد و امید هم در بخش داخلی و هم در بخش خارجی نقش اثر گذاری در حل مسائل و مشکلات ایفا کرد.
معاون اول رییس جمهور افزود: در کنار اعتماد و امید مردم، با اتکا به توانمندی مدیران کشور و با برنامه ریزی هایی که صورت گرفت به دستاوردهای بسیار خوبی در فضای اقتصادی و بین المللی دست یافتیم که مهمترین نمونه آن در بخش سیاست خارجی بهبود روابط خارجی و سرانجام رسیدن توافق برجام بود.
وی با اشاره به اینکه در حوزه اقتصادی نیز ثبات و آرامش در اقتصاد کشور بوجود آمد و برنامه ریزی برای توسعه دنبال شد، ادامه داد: شاخص های اصلی اقتصاد مانند تورم، رشد اقتصادی،اشتغال زایی و رشد سرمایه گذاری روند رو به رشدی را در پیش گرفت و اقتصاد کشور در مسیر صحیحی قرار گرفت.
جهانگیری با بیان اینکه اگر با همان سرعت پیش می رفتیم تا پایان دولت دوازدهم می توانستیم بسیاری از تنگناهای توسعه ای کشور را برطرف کرده و چهره خشن فقر را از جامعه بزداییم، تصریح کرد: برای همه مسائل و ابر چالش های کشور برنامه ریزی صحیحی در دولت صورت گرفت و برنامه مدونی نیز برای حل معضل اشتغال فراهم شده بود. اما ما به اتفاق جدیدی روبرو شدیم که آن خروج آمریکا از برجام و اعلام تحریم ظرف سه و شش ماه پس از خروج از برجام بود .
وی ادامه داد: تفاوت تحریم های پیش رو با تحریم های گذشته این است که رییس جمهور فعلی آمریکا به هیچ اصل اخلاقی و بین المللی پایبند نیست و هر آنچه که تشخیص دهد منافع آمریکا را تامین می کند، به هر قیمتی که باشد نسبت به آن تصمیم گیری می نماید.
جهانگیری با بیان اینکه هم اکنون ده‌ها اتاق فکر در آمریکا موضوع تحریم ایران را در دستور کار خود قرار داده اند و به دنبال افزایش آثار عملی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی تحریم ها علیه ملت ایران هستند خاطرنشان ساخت: براساس اطلاعاتی که از اتاق فکر های آمریکا بدست آمده آنها به دنبال اعمال تحریم های موثرتر و کارسازتر هستند و مکرر نیز اعلام می کنند که این بار ایران تحت فشارهای تحریم های آمریکا تسلیم خواهد شد.
وی افزود: با وجود آنکه هنوز به زمان اعمال تحریم ها و سپری شدن سه ماه از زمان خروج آمریکا از برجام نرسیده ایم، آمریکا در تلاش است تا از طریق مذاکره و یا تهدید کشورهایی که با ایران همکاری می کنند، آنها را از ادامه همکاری با ایران بازدارد.
جهانگیری در ادامه با تبیین اهداف مختلف آمریکا از اعمال فشارهای متعدد به ایران و اصلی ترین بخش های که آنها برای تحریم روی آن متمرکز شده اند، گفت: نخستین هدف آمریکا این است که منابع درآمدی ایران را حذف و یا حتی المقدور آن را محدود کند که در رأس آن درآمدهای ارزی و نفتی کشور است.
رییس ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی با یادآوری اینکه در دوران تحریم های گذشته نیز فروش نفت ایران محدود شده بود، تصریح کرد: در آن زمان شورای امنیت سازمان ملل نیز در تحریم ایران مشارکت داشت و کشورهایی که می خواستند با ایران همکاری کنند بیش از آمریکا از شورای امنیت هراس داشتند اما این بار آمریکا اعلام کرده است که فروش نفت ایران باید به طور کامل در مدت شش ماه متوقف شود.
وی هدف دیگر آمریکا از تحریم ها را ایجاد مانع بر سر راه انتقال منابع ارزی دانست و افزود: آمریکا در تلاش است که اگر ایران موفق شد به کشوری نفت صادر کند، با ایجاد موانعی اجازه ندهد که ایران به منابع حاصل از فروش نفت خود دسترسی داشته باشد.
جهانگیری با بیان اینکه تمرکز دیگر آمریکا بر حمل و نقل و مانع تراشی در این زمینه است، خاطر نشان کرد: آنها تلاش می کنند که اگر صادرات نفت صورت گرفت و به هر طریق ممکن منابع ارزی هم به دست ایران رسید، از فعالیت کشتی های حمل کالا به ایران ممانعت شود و عملاً نتوانیم منابع ارزی خود را برای واردات کالا استفاده کنیم.
معاون اول رییس جمهور ادامه داد: با توجه به اهدافی که آمریکا در پیش گرفته در مرحله نخست نیاز ارزی کشور نقطه ای آسیب پذیر است چرا که بخش زیادی از منابع درآمدی دولت به نفت وابسته است و بودجه دولت کاهش خواهد یافت.
وی با اشاره به اینکه آمریکا پیش از خروج از برجام نیز محدودیت های زیادی علیه ایران برای تبدیل دلار به یورو ایجاد کرده بود، تصریح کرد: آمریکا با محدودیتی که ایجاد کرد امکان وارد کردن منابع ارزی بصورت اسکناس از کشورهای مختلف را محدود نمود.
جهانگیری با بیان اینکه این مسائل باعث تلاطم در بازار ارز کشور شده است، یکی از زمینه های ایجاد تلاطم را افزایش تقاضا به ارز در داخل کشور و دومین عامل را کمبود ارز بصورت اسکناس در داخل کشور دانست و گفت: دولت برای مقابله با این مسئله تصمیم گرفت ارز با قیمت مشخص ارائه کند و تعیین قیمت ارز بر اساس کارشناسی دقیق اقتصادی بود و در تعیین قیمت ارز تفاوت دیدگاه میان کارشناسان در نهایت حدود 100 تا 200 تومان بود.
معاون اول رییس جمهور افزود: دولت تلاش کرد تا در واردات کشور نیز شفافیت ایجاد شود و اعلام نمود تمام کسانی که می خواهند واردات انجام دهند باید حتماً ثبت سفارش انجام دهند و موارد وارداتی که بدون ثبت سفارش باشد به رسمیت شناخته نشود.
وی خاطر نشان کرد: براساس شرایطی که در بازار ارز بوجود آمد بخشی از ارز که در بازار خریداری می شد به خارج از کشور انتقال می یافت.
جهانگیری با تاکید بر اینکه هیچ کشوری قادر نیست که در یک دوره مشخص این حجم انتقال سرمایه داشته باشد، افزود: افزایش تقاضا و هجوم به بازار برای تهیه ارز در حالی بود که نظارتی در این زمینه وجود نداشت و مشخص نبود کسانی که قصد خرید ارز دارند آن را برای چه استفاده ای می خواهند. این آزادی تا حدی بود که حتی باندهای قاچاق مواد مخدر و گروه های تروریستی که ما با آنها در حال جنگ هستیم نیز می توانستند ارز مورد نیاز خود را از داخل ایران تامین کنند چرا که تا آن زمان از کسانی که برای خرید ارز اقدام می کردند در مورد نحوه مصرف ارز هیچ سوالی از آنها نمی شد.
معاون اول رییس جمهور با اشاره به یکی دیگر از تصمیمات دولت در حوزه ارز، گفت: دولت اعلام کرد که ارز حاصل از صادرات باید به چرخه اقتصاد کشور بازگردد و آثار صادرات غیرنفتی در اقتصاد کشور قابل بررسی باشد.
وی اظهار داشت: پس از تصمیمات آمریکایی ها و شوک جدید بر اقتصاد کشور، با شرایط جدید تری روبرو شدیم و در این شرایط نیاز بود که سیاست ها را بازنگری کرده و اعلام کنیم که از این پس برای واردات هر گونه کالا، ارز اختصاص نمی یابد چرا که محدودیت وجود دارد.
جهانگیری اضافه کرد: در همین راستا کالاها به لحاظ اهمیت آنها طبقه بندی شد و گروه یک را به کالاهای اساسی و ضروری اختصاص دادیم و 18 میلیارد دلار برای واردات این گروه کالایی اختصاص یافت که 3.5 میلیارد دلار برای دارو،8 میلیارد دلار کالاهای اساسی وزارت جهاد کشاورزی و 7 میلیارد دلار کالاهای ضروری بخش صنعت بود که معتقد هستیم در بدترین شرایط هم ارز مورد نیاز این گروه کالایی تامین خواهد شد و تا زمانی که ارز برای واردات این گروه به طور کامل تامین نشود، هیچ ارزی به گروه های دیگر پرداخت نخواهد شد.
معاون اول رییس جمهور افزود: گروه دوم کالاها، مواد اولیه کارخانجات است که 24 میلیارد دلار به آن اختصاص داده شد و مقرر شد که اگر بانک مرکزی ارز مازاد در اختیار داشته باشد و ارز مورد نیاز گروه یک تامین شده باشد برای واردات گروه دو نیز کمک کند.
وی افزود: گروه سوم ، کالاهای مصرفی هستند که در داخل کشور تولید نمی شود و به آن نیاز داریم که در این زمینه ابتدا تصمیم گیری شده بود که صادر کنندگان بتوانند به قیمت توافقی ارز خود را به وارد کنندگان بفروشند و صادر کننده مکلف بود ظرف شش ماه ارز حاصل از صادرات را به چرخه اقتصاد برگرداند که هفته گذشته تصمیم گرفتیم این زمان به دو ماه کاهش یابد و امروز تقریباً به پایان زمان دو ماه نزدیک می شویم.
جهانگیری اضافه کرد: از هفته آینده در بازار بورس واریزنامه ارز صادراتی صادر کنندگان به فروش می رسد و قیمت جدیدی برای ارز شکل خواهد گرفت که امیدوارم این برنامه از روز شنبه در بورس اجرا شود.
معاون اول رییس جمهور با بیان اینکه کالاهای گروه چهارم کالاهایی هستند که فعلاً در کشور به آن نیازی نیست، خاطر نشان کرد: دولت از این موضوع آگاه است که هر یک از این تصمیمات عوارضی به همراه دارد و هیچ یک از این برنامه ها بدون اشکال نیست اما باید توجه داشته باشیم که ما در شرایط عادی و متعادل نیستیم بلکه شرایط کشور شرایطی است که کشوری مانند آمریکا علیه ما اعلام جنگ کرده و ما ناچاریم تصمیماتی متناسب با این شرایط اتخاذ کنیم.
وی با بیان اینکه در شرایط فعلی بودجه دولت کاهش پیدا خواهد کرد و منابع مالی برای طرح های عمرانی نیز با کاهش مواجه خواهد شد، تصریح کرد: باید بودجه جاری محدود و کم شود و در شرایطی که مردم تحت فشار هستند هیچگونه ریخت و پاش از هیچ دستگاه و مدیری پذیرفته نیست و این یک وظیفه ملی است که بر عهده همه ما است.
جهانگیری در ادامه با بیان اینکه در این شرایط واحدهای تولیدی کشور نیز با مشکل مواجه خواهند شد، از استانداران سراسر کشور خواست جلسات کارگروه حمایت از تولید را بصورت مستمر برگزار کنند و با همدلی و جدیت به مشکلات واحدهای تولیدی رسیدگی و بنگاه های تولیدی و فعالان اقتصادی را مورد توجه قرار دهند.
معاون اول رییس جمهور گفت: مشخصه دولت تدبیر و امید باید همانند نامش تدبیر امور و امید به آینده باشد چرا که مردم مهر تایید پای این دولت زده اند و ما موظف هستیم با تدبیر، رنج و فشار مردم را کاهش دهیم و امید آنها به آینده را بالا ببریم.
وی با تاکید بر اینکه باید تهدید ها را شناسایی و متناسب با آن برنامه ریزی کنیم، افزود: باید امید و اعتماد مردم را بازسازی کنیم زیرا اگر مردم احساس کنند که دولت تمام توان خود را پای کار آورده است، از دولت حمایت خواهند کرد.
جهانگیری با تاکید بر اینکه باید حس دولت داری در مردم تقویت شود، خاطر نشان کرد: مهمترین وظیفه ما در مقطع فعلی این است که به گونه ای برنامه ریزی کنیم تا مردم احساس کنند که دولت برای حل مشکلات آنها دروزهای سخت برنامه دارد.
معاون اول رییس جمهور در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه سازمان های مناسب برای تصمیم گیری در شرایط فعلی ایجاد شده است، گفت: با تدبیر مقام معظم رهبری و با برنامه ریزی رییس جمهور شورایی با حضور سه قوه ایجاد شده که هم هماهنگی در سه قوه ایجاد می کند و هم تصمیمات لازم را برای شرایط مختلف اتخاذ می نماید.
وی افزود: در شورای عالی امنیت ملی تصویب شد که ستاد مقابله با تحریم راه اندازی شود تا بتواند تصمیمات لازم را برای مقابله با تحریم ها اتخاذ کند.
معاون اول رییس جمهور ادامه داد: در شرایط جدید مدیران کشور حق ندارند که تسلیم شرایط شوند و باید راهکار برای فروش نفت و تامین نیازهای کشور پیدا کنند.
جهانگیری گفت: هنر بانک ها و مدیران نظام بانکی کشور باید این باشد که با هر روشی و با کمک صرافی ها پول مورد نیاز کشور تامین و جابه جایی و انتقال پول انجام شود و در این زمینه هر اختیاری که لازم باشد به آنها تفویض خواهیم کرد.
معاون اول رییس جمهور تصریح کرد: باید واردات مورد نیاز کشور را به هر طریق ممکن انجام دهیم و نباید در تامین کالاهای مورد نیاز کشور اختلال ایجادشود.
وی افزود: هر وزارتخانه باید بداند که اولویت اول کشور اداره شرایط فعلی است؛ همانگونه که امام خمینی (ره) نیز در دوران دفاع مقدس می گفتند که « جنگ در راس است» امروز نیز هر مدیری که اولویت دیگری غیر از مدیریت شرایط کشور داشته باشد یعنی شرایط کشور را به درستی نشناخته است.
وی در ادامه با بیان اینکه در کنار این تهدیدها فرصت هایی نیز در کشور وجود دارد، گفت: مهمترین تهدید این است که درک صحیحی از شرایط نداشته باشیم و مردم را نسبت به وضعیت جدید کشور آگاه نکنیم. دشمنان می خواهند مردم را نسبت به آینده جمهوری اسلامی ایران مأیوس کنند و تحقیر آمیزتر از این نیست که نخست وزیر رژیم صهیونیستی با ادعای دلسوزی برای مردم ایران یکبار با پارچ آب و بار دیگر با توپ فوتبال سخن می گوید.
جهانگیری تصریح کرد: ما باید شرایط را به خوبی برای مردم تبیین و تشریح کنیم و باید توجه داشته باشیم که مردم را نباید وحشت زده کنیم و در عین حال نباید به آنها بگوییم که کشور در شرایط عادی است.
معاون اول رییس جمهور با تاکید بر اینکه نخبگان کشور باید با ما همراهی کنند و ما باید آنها را در جریان مسائل قرار دهیم و از آنها کمک بخواهیم، افزود: اگر در برخورد با کاستی ها ابتکار عمل نداشته باشیم تهدید ها و مشکلات بزرگتر می شوند.
وی یکی از فرصت های کشور را هماهنگی و همدلی قوای سه گانه و نهادهای حاکمیتی دانست و گفت: تجربه نشان داده است که تهدیدات خارجی همواره باعث ایجاد انسجام در کشور شده است و ما نیز برای مقابله با این تهدیدات ضرورت دارد اختلافات را کنار گذاشته و در داخل آتش بس اعلام کنیم.
جهانگیری ادامه داد: اگر گروه های سیاسی داخلی اختلافات را کنار بگذارند می توانیم آمریکا را شکست دهیم.
وی گفت: در این صورت دستگاه دیپلماسی کشور می تواند با اتکای به حمایت داخلی در صحنه بین المللی موفق تر عمل کند و از حقوق ملت ایران دفاع نماید.
معاون اول رییس جمهور با اشاره به اینکه بودجه برخی دستگاه ها در سالهای اخیر بر دولت تحمیل شده و دولت بودجه مورد نیاز آنها را تامین کرده است، خاطر نشان کرد: باید این موضوع را اصلاح کنیم زیرا دلیل ندارد در شرایط سخت فعلی دولت بودجه این قبیل دستگاه ها را تامین کند.
وی بر ضرورت دیدارهای منظم مسئولین با مردم و طرح صادقانه مشکلات کشور با آنان تاکید کرد و با اشاره به برخی اتفاقات اخیر نظیر اعتصاب کامیون داران و بازاریان گفت: دولت آگاه است که مردم با مشکل روبرو هستند و مدیران نیز موظفند تمام تلاش خود را برای رفع مشکلات بکارگیرند.
جهانگیری با تاکید بر اینکه باید بصورت شبانه روزی و 24 ساعته تلاش کنیم، افزود: مردم انتظار دارند با برنامه ریزی و اتخاذ تصمیمات مناسب التهابات را از بین ببریم و جامعه احساس کند که مشکلات در حال مرتفع شدن است.
معاون اول رییس جمهور خاطر نشان کرد: ما در گذشته از مشکلات بسیار بزرگتر با تجربه کمتر عبور کرده ایم که نمونه آن دوران دفاع مقدس است که مردم شرایط سخت را تحمل کردند چرا که می دیدند مسئولین با جدیت پای کارند.
وی با اشاره به برخی مشکلات مزمن اقتصادی در کشور یکی از این مشکلات را وجود نقدینگی بالا در کشور دانست و گفت: این حجم نقدینگی در هر بخشی که وارد شود می تواند مشکل ساز باشد که باید به سرعت برای حل مسئله نقدینگی راهکار پیدا کنیم و نباید حالا که در حال برنامه ریزی برای مقابله با تحریم ها هستیم اجازه دهیم که مسائل مزمن اقتصادی مشکلات را دو چندان کند.
جهانگیری با بیان اینکه دوران تحریم بهار رانت خواران و مفسدین است، اظهار داشت: دولت دوره تحریم های گذشته را آسیب شناسی کرده و با هر رانت و فسادی قاطعانه برخورد می کنیم.
وی افزود: در مقطعی که کشور در جنگ اقتصادی است و مردم با مشکلات مختلف روبرو هستند کسانی که به فکر پر کردن جیب خود هستند خائن هستند و باید سخت گیرانه مقابل آنها بایستیم.
معاون اول رییس جمهور در بخش پایانی سخنان خود گفت: امیدوارم با تدابیر رییس جمهور و پشتیبانی ها و حمایت های مقام معظم رهبری، با برنامه ریزی هایی که انجام خواهد شد بتوانیم با سربلندی دوران سخت کنونی را پشت سر بگذاریم.
