یکشنبه 27 خردادماه سال جاری خبری مبنی بر تجاوز به چند زن در ایرانشهر به‌سرعت تبدیل به سوژه رسانه‌های داخلی و خارجی شد؛ برخی از رسانه‌های غیررسمی از تجاوز به بیش از 41 زن خبر داده و رسانه‌های فارسی‌زبان خارجی هم به پوشش کامل این اتفاق پرداختند؛ البته این خبر به‌سرعت از سوی مقامات محلی تکذیب شد و دادستان زاهدان در مصاحبه‌ای عنوان کرد که تنها سه شکایت در این زمینه به دادستانی ارجاع شده است.
رئیس کل دادگستری این استان هم از لفظ «یک کلاغ، چهل کلاغ» برای حواشی این حادثه استفاده کرد و در جمع خبرنگاران با رد آمار و ارقامی که در فضای مجازی مطرح شده بود، انتقادی هم به مسئولین و امام جمعه شهر وارد کرد.
روایت «حمیدی» از حادثه اینگونه بود «یک دختر خانم مورد ربایش قرار گرفته و این قضیه مربوط به روز سه شنبه و قبل از عید فطر است که فرد [خاطی] در روز چهارشنبه شناسایی و دستگیر شده است؛ دو پرونده برای این موضوع تشکیل شده که یک پرونده در دادسرای ایرانشهر با موضوع آدم ربایی و پرونده دیگر در دادگاه کیفری 1 ایرانشهر در موضوع تجاوز به عنف مفتوح است.»
او همچنین گفته بود: «به تریبون کشاندن این موضوع شرعاً و قانوناً درست نیست؛ به هر حال این اتفاق به تریبون و رسانه ها رسید و یک کلاغ چهل کلاغ شد که اصلا موضوع آنچه در فضای مجازی منتشر شده نیست.»
صحبت های رئیس کل دادگستری در واقع در نقد و تکمیل سخنان «محمد طیب ملازهی»، امام جمعه ایرانشهر بود. این روحانی در 25 خرداد در نماز عید فطر از تجاوز گروهی به 41 زن در این شهر خبر داده بود و از مقام های دولتی که در نماز عید فطر حضور داشتند، خواست که موضوع را پیگیری کنند.
هرچند حجت‌الاسلام علی موحدی راد، دادستان زاهدان بعد از صحبت امام جمعه گفته بود که اعلام خبر تعرض به 41 دختر ایرانشهری بدون تحقیق و بررسی درست نبوده و قطعاً دستگاه قضایی عاملان انتشار این خبر را تحت پیگرد قضایی قرار می‌دهد؛ اما انتشار سخنان ملازهی در فضای مجازی موجب شد رسانه‌های فارسی زبان خارج از کشور بدون توجه به توضیحات ارائه شده از سوی مقامات محلی، خط خبری تجاوز به چندین زن و دختر را پررنگ کنند. بخش فارسی بی بی سی یکی از همین رسانه‌ها بود که به صورت ویژه‌ای این موضوع را پوشش داد.
این رسانه انگلیسی تیتر «تجاوز گروهی» را برای یکی از گزارش‌های خود انتخاب کرد و با انعکاس توییتی از یک مقام محلی (که البته سمت فرد را ذکر نکرد) از احتمال حذف فیزیکی قربانیان سخن به میان آورد. «محمد بلوچ‌زهی» که بی‌بی‌سی فارسی او را یک مقام محلی عنوان کرده در توییتر خود نوشته بود «خانواده‌ها تجاوز را لکه ننگی برای خود می‌دانند و ما نگران وضعیت دختران معصومیم؛ امیدوارم نهادهای متولی مشاوره های لازم را مد نظر قرار دهند».
بی‌بی‌سی فارسی به دنبال با انتخاب تیتر «تجاوز گروهی» و «قتل قربانیان» به دنبال تحریک مردم و التهاب در زاهدان است.
بی‌بی‌سی فارسی به دنبال با انتخاب تیتر «تجاوز گروهی» و «قتل قربانیان» به دنبال تحریک مردم و التهاب در زاهدان است.
در کنار اقدامات رسانه‌های فارسی زبان، برخی از چهره‌های سینمایی هم خط خبری بی بی سی را در داخل پیگیری کردند تا بعد سیاسی ماجرا پررنگ تر از پیش شود. منیژه حکمت یکی از همین افراد بود که با روایت رسانه های خارجی را تکرار کرد. این کارگردان سینما که گفته می شود گرایشات فمینیستی هم دارد در استوری اینستاگرام خبر بی بی سی فارسی در خصوص تجاوز گروهی را بدون کم و کاست منعکس کرد.
منیژه حکمت، خبر بی‌بی‌سی فارسی را در اینستاگرام خود منتشر کرد.
بعد از این فضا سازی‌ها، برخی از مردم زاهدان که روایت‌های غیر رسمی را پذیرفته بودند در مقابل استانداری تجمع و خواستار برخورد هرچه سریع‌تر عامل و یا عوامل این تجاوز شدند. عده‌ای نیز خواستار مجازات متهم به دست خود شدند!
این تجمعات باعث شد که امام جمعه اهل سنت ایرانشهر از مردم بخواهد که به اعتراضات خود پایان دهند. او خطاب به مردم گفته بود «شما در فضای مجازی به دوستان خود اطلاع دهید که کسی تجمع نکند زیرا تجمعات به این شکل کار صحیحی نیست و مطمئن باشید شلوغی و تجمعات خودسرانه دردی را دوا نمی‌کند».
بعد از صحبت‌ها بود که معاون سیاسی‌و‌امنیتی استاندار برای اولین بار جزئیات دقیق‌تری از حادثه را بیان کرد. «محمدهادی مرعشی» در گفت‌وگویی که با خبرگزاری فارس در زاهدان داشت، در خصوص حادثه اینطور گفت:«پرونده ربایش و تعرض به دختران ایرانشهری سه نفر شاکی دارد که شکات اعلام کرده‌اند که عاملان چهار نفر بوده اند. تاکنون فقط یک نفر از عاملان دستگیر شده و تلاش برای دستگیری سایر عوامل در حال انجام است.»
صحبت‌های این مقام مسؤول موجب شد تا دادستان و رئیس کل دادگستری استان جزئیات این پرونده را بیش از پیش منتشر کنند، هرچند که به گفته این مقامات قضائی این صحبت ها برخلاف رویه محسوب می‌شد.
ارائه این توضحیات از سوی مسؤولین البته مورد توجه چهره های سینمایی قرار نگرفت و آنها همچنان بر خبر تجاوز گروهی تائید می کردند. مهتاب کرامتی، دیگر بازیگر سینما بود که پس از منیژه حکمت به این خبر واکنش منفی نشان داد و خبر جعلی را در اینستاگرام خود منتشر نمود. او در این مطلب عنوان کرده که فقط سه تن حاضر به شکایت شده‌اند.
کرامتی بدون در نظر گرفتن اصل خبر، روایت رسانه‌های خارج از کشور را بیان کرد.
برای اولین بار ابعاد جدیدی از تجاوز و ربایش دختران زاهدانی افشا شد. این منبع آگاه در خصوص جزئیات جدید این پرونده به خبرگزاری فارس گفت: بعد از دستگیری متهم و بررسی‌های اولیه متوجه ارتباطات این فرد با یکی از شاکیان پرونده شدیم که البته این تحقیقات ادامه دارد و هنوز نهایی نشده است.
وی افزود: در موارد مشابه با بررسی تلفن همراه متهمان و پیام‌های ردوبدل شده بین آنها و برخی شاکیان این روابط آشکار می‌شود.
این منبع آگاه که نمی‌خواست نامش فاش شود، ادامه داد: متهم همچنین با دو تن دیگر از کارکنان خانم یک واحد صنفی رابطه داشته است.
این مقام آگاه با هشدار در خصوص افزایش روابط غیراخلاقی در فضای مجازی گفت: عمدتاً این روابط پنهانی در شبکه‌های اجتماعی منجر به قربانی شدن دختران و زنان می‌شود.
وی با بیان اینکه تحقیقات مقدماتی این پرونده تاکنون انجام گرفته است گفت: شاید در مراحل بعد اطلاعات تکمیلی و ابعاد جدیدتری از این پرونده به دست بیاید.
در این‌باره موحدی راد، دادستان زاهدان در تازه‌ترین اظهارات خود به خبرنگاران گفته است که «تاریخ تعرضات را یکی در دی‌ماه سال گذشته، یکی در اردیبهشت امسال و یکی را در خردادماه اعلام کرده‌اند. از آن دو نفر که به پزشکی قانونی مراجعه کردند، یک مورد را پزشکی قانونی اعلام کرده، هیچ تعرضی و تجاوزی صورت نگرفته و در سلامت کامل قرار دارد.
به نظر می‌رسد که ادعای تجاوز گروهی به منظور زیر سوال رفتن امنیت روانی مردم باشد، چرا که پیش از این نیز اخباری در خصوص تجاوز گروهی به تعدادی از دانش آموزان در غرب تهران رسانه‌ای شد که بررسی دقیق آن، منکر ادعاهای بود که ابتدا در رسانه ها مطرح شد.
بررسی اخبار از این دست این نکته را روشن می سازد که برخی از این اخبار و حتی حوادث به صورت ساختگی رخ می دهد تا از این طریق آرامش روانی مردم تحت تاثیر قرار بگیرد. با توجه به التهابات اقتصادی که این روزها اقتصاد ایران با آن دست به گریبان است، مسئله تجاوز به کودکان و دختران، قطعاً آستانه صبر مردم را به شدت پایین خواهد آورد. به همین دلیل بررسی دقیق این مسائل باید در دستور کار مسؤولین مرتبط باشد. هرچند برخی مقامات محلی همانند امام جماعت ایرانشهر و نماینده کازرون نشان دادند که نتوانسته اند مسائل استانی را به خوبی مدیریت کنند و متاسفانه از یک حادثه استانی یک بحران ملی ساخته اند.
همچنین یکی از مصادیق این خبر کذب بازداشت دختران خردسالی بود که در برج میلاد به اجرای نمایش پرداختند. برخی از روزنامه‌نگاران و رسانه‌های نزدیک به دولت این خبر دروغ را منتشر کردند که البته حاشیه بسیاری هم داشت.
آخرین موردی هم به حاشیه‌های دعوت «کارلوس پویول» بازمی‌گردد که باز هم رسانه‌های غیررسمی در فضای مجازی، اخبار متعددی درباره‌ی عدم حضور او در برنامه زنده شبکه سه منتشر کردند که واقعیت را بازگو نمی‌کرد.
از این رو باید گفت که برخی از چهره‌های عمدتاً سینمایی با خطی که متاسفانه از خارج از کشور شروع می‌شود، روان مردم را نشانه گرفته‌اند و موجب فشار بیشتر روانی در جامعه شده‌اند.
مطمئناً بالارفتن درک عمومی جامعه، هوشیاری مسئولین در برخورد با فضای مجازی و البته اعتماد به رسانه‌های رسمی می‌تواند بخشی از چالش‌های این حوزه را برطرف کند.
