دکتر محمدباقر خرمشاد با طرح این پرسش، گفت: اگر به تاریخ رجوع کنیم، اروپاییان قابل اعتماد نبوده و از سابقه خوبی بویژه در مذاکراتی که طی حدود ده سال گذشته داشتیم، برخوردار نبوده و به تعهداتشان پایبند نبودند. هر چند آنها بهانههایی از جمله زمانبر بودن انجام تعهدات یا مشکل بودن تصمیمگیری در اروپا را مطرح میکنند اما در نهایت رفتار آنها در مورد برجام آزمون بزرگی برای غرب است که خود را چند قرن رهبر جهان میداند و شاید هیچگاه مانند امروز در معرض آزمون سختی در مقابل دیدههای جهانیان قرار نگرفته بود، اروپا در شرایطی قرار گرفته که شاید برخلاف سنوات قبل که به صورت متحد آمریکا کار میکرده در معرض تحقیر جدی از سوی آمریکاست.
امروز معامله اروپا با آمریکا، آزمون دیگری برای اوست که نه در جهت منافع ما، بلکه باید در جهت حفظ اعتبار خود به تعهداتش عمل کند.
وی در ادامه گفته است: اگر ایران از برجام خارج میشد عکسالعمل طرف اروپایی چه بود؟ قطعا یکی از اقدامات آنها این بود که انگلیس و فرانسه حتما بانی صدور قطعنامهای علیه ایران در شورای امنیت شده و علیه کشورمان موضعگیری و ما را محکوم میکردند.
بنابراین در حال حاضر که آمریکا اقدام به خروج از برجام کرده است، انتظار میرود همین اتفاق بیفتد و اروپا آن را محکوم کند.
خرمشاد میگوید: دولت دچار همان ضعف و محافظهکاری مفرطی در مقابل خروج آمریکا از برجام شده که در گذشته هم با همان ضعف پیش رفته بود. ایران میتوانست بعد از خروج آمریکا از برجام اعلام کند در حال حاضر در برجام مانده و منتظر عکسالعمل اروپا میماند؛ اما در عین حال برخی تعهدات را تعلیق میکند. به عنوان مثال میتوانستیم اعلام کنیم محدودیتهایی را که درخصوص تحقیق و توسعه پذیرفتهایم به صورت تعلیق در میآوریم و کار تحقیقاتی روی سانتریفیوژهای جدید را شروع میکنیم تا ببینیم اروپا چه کار میکند.
همین اقدام را میتوانستیم در همان مقطعی که شاهد نقض عهدهای آمریکا بودیم انجام دهیم؛ چراکه بر اساس برجام اگر طرفی به بخشی از تعهداتش عمل نکند طرف دیگر میتواند به بخش یا تمام تعهداتش عمل نکند و آن را معلق کند، بنابراین ایران میتوانست از کمترین اقدام حاشیهساز استفاده کند و بخشی از تعهداتش را به حالت تعلیق در آورد. این در حالی است که پس از خروج آمریکا از برجام، اقدام تنبیهی نداشتیم و همه چیز را به اخلاق واگذار کردهایم تا به صورت اخلاقی اروپاییان به تعهدات خود بازگردند، اما باید با کمال تاسف گفت در سیاست بینالملل اخلاق هیچ جایی ندارد.