زنگنه باور کند که شرکت‌های ایرانی توانایی دارند

غلامرضا شافعی وزیر اسبق صنایع در گفت‌وگو با خبرنگار پارلمانی خبرگزاری فارس، با اشاره به مذاکرات پیش رو با سه کشور اروپایی و تضمین‌های عینی و عملی برای تداوم برجام گفت: تحریم‌های ثانویه بیشتر در مورد شرکت‌ها اعمال شده است و با اینکه این شرکت‌ها از قوانین کشورشان تبعیت می‌کنند، اما بیشتر آنها با آمریکا همکاری، مشارکت، بده بستان و سرمایه‌گذاری دارند.

وی ادامه داد: در صورتی که این شرکت‌های اروپایی از سوی آمریکا به واسطه تداوم تعامل با ایران تحریم شوند، دولت‌های اروپایی چه تضمینی می‌توانند به شرکت‌ها بدهند، مگر آنکه با آمریکا تفاهم کنند که تحریم‌های ثانویه درباره شرکت‌های اروپایی اعمال نشود. 

شافعی با یادآوری اینکه آمریکا می‌خواهد از همه جانب به ایران فشار وارد کند، گفت: اینکه اساسا دولت‌های اروپایی قادر هستند که جهت جلوگیری از تحریم‌های ثانویه تضمین بدهند یا نه؟ سؤال اساسی است و به نظر نمی‌آید که آنها چنین قدرتی داشته باشند، مگر آنکه از ابتدا بروند با آمریکا این را حل و فصل کنند و بعید است که آمریکا چنین موافقتی بکند، چرا که باید به رقیب خود در حوزه‌های اقتصادی امتیاز بدهد و شرکت‌های آمریکایی را از حضور در ایران محروم کند و به‌جای آن دست شرکت‌های اروپایی را به جای آنها در ایران باز کند. 8

وی تصریح کرد: اجمالاً دوستان ما در مذاکرات با اروپایی‌ها کار سختی را در پیش دارند و شرکت‌ها هم درست است که از دولت‌های متبوع خود تبعیت می‌کنند، اما چون شرط بقایشان در گرو کار و سرمایه‌گذاری است و اغلب مناسبات‌شان نیز با سایر شرکت‌های آمریکایی است، خودشان محذور خواهند داشت و مایل نیستند که مورد سؤال و جواب وزارت خزانه‌داری آمریکا قرار بگیرند و یا اینکه مورد تحریم واقع شوند، از این رو با چنین پیچیدگی‌هایی در مقابل اروپا مواجه هستیم. 

وزیر اسبق صنایع کشورمان گفت: اما اینکه ما چه باید بکنیم؟ نباید از تحریم‌ها استقبال کنیم و استقبال هم نمی‌کنیم و حتی‌الامکان باید با اروپایی‌ها به راه‌حلی برسیم؛ البته اروپا هم در یک 2 راهی سختی قرار گرفته است برای آنکه از حیثیت خود دفاع کند و استقلال رأیی از خود نشان دهد، البته روشن نیست که بتواند یا نتواند؟ آن‌ها هم در یک معرض چنین امتحانی قرار دارد. 

* دولت با گروه‌های مختلف همدلی ایجاد کند و به وضعیت کنونی اکتفا نکند

وی ادامه داد: ما در داخل کشور نیز باید انسجام خود را در هر شرایطی داشته باشیم؛ به‌ویژه در این هجمه‌های مختلف تبلیغاتی از جمله در فضای مجازی و هجمه‌های سیاسی و اقتصادی، باید دولت همفکری و همدلی با گروه‌های مختلف ایجاد کند و به وضعیت کنونی در این زمینه اکتفا نکند.

شافعی گفت: واقعاً اختلافات درونی را باید به حداقل رساند، این مطلبی که مقام معظم رهبری فرمودند، یعنی ریشه بسیاری از گرفتاری‌ها در داخل خودمان است، از این رو باید خودمان قدری خود را باور کرده و اتکا داشته باشیم و به لحاظ سیاسی در درجه اول وفاق ملی ایجاد به لحاظ اقتصادی و توان کار باید خود را باور کنیم، البته ما به فناوری روز دنیا مسلح نیستیم و عقبیم ولی همین مقداری را هم که داریم باید استفاده کنیم. 

وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو اظهار داشت: الان شما ببینید شرکت توتال زیر توافق خود با ایران می‌زند؛ من جزء هیأت هفت نفره تطابق قرارداد IPC با قوانین بودم؛ یک تعدادی از پیمانکاران خوب داخلی این روزها به ما مراجعه می‌کنند و توان خود را اعلام می‌کنند؛ ما پیمانکارانی داریم که در خود این جرأت و جسارت را می‌بینند و ما باید به آنها کمک کرده و از پیشنهادهای آنها استقبال کنیم، چرا که الان شرایطی است که وزارت نفت همه تلاش خود را کرده است که برود شرکتی را که سابقه کار در فازهای 2 و 3 ایرانی داشته و از کارش راضی هم بود بیاورد که سایر فازهای پارس جنوبی را هم به بهره‌برداری برساند، اما فعلاً ادامه مسیر همکاری با توتال ظاهراً هموار نیست، از این رو الان زمانی است که باید آقای زنگنه باور کند که شرکت‌های ایرانی قادر هستند این 50.1 درصد را برعهده گیرند که البته این کار چند لازمه دارد که اولین آن منابع است.

* فقدان منابع نداریم و بی‌پول نیستیم

وزیر اسبق صنایع با اشاره به اینکه برای همین فاز 11 که بحث آن با توتال بوده است 4 میلیارد و 775 میلیون دلار بودجه لازم داشت، گفت: ما امروز فقدان منابع نداریم و بی‌پول نیستیم، چرا که منابعی در چین و سایر کشورها داریم و ذخایر ارزی‌مان خوب است و این کار هم از آن کارهای واجب است. 

وی افزود: باید بگذریم از بحث‌هایی که در برخی جراید مطرح می‌شود؛ ما باید این قرارداد را با توتال می‌بستیم، چرا که از آن طرف قطر دارد سهم خود را از میادین مشترک می‌برد، زیرا با همین خارجی‌ها قرارداد بسته و نفت و گاز استخراج می‌کند و این فاز 11 هم نزدیک‌ترین مخزن به حوزه قطری‌هاست. 

شافعی در این باره گفت: یک روز هم نباید در این زمینه تعلل بکنیم و آنهایی هم که به این قرارداد با توتال اعتراض داشتند باید به این نکته توجه کنند که این حوزه، مشترک است و قطر سهم خود را می‌برد و هر روز تعلل ما موجب کاهش سهم‌مان می‌شود. 

وی ادامه داد: لازمه دیگر، دانش فنی و مدیریت است که ما از آن برخورداریم و ظرف 20 سال گذشته کنسرسیوم‌هایی در کشور شکل گرفت؛ چه آنهایی که خاتم‌الانبیاء انجام داد و چه آنهایی که سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران عملیاتی کرد. 

وزیر دولت‌های سازندگی و اصلاحات گفت: وقتی موضوع فازهای 2 و 3 پارس جنوبی مطرح بود، همین شرکت توتال حاضر نشد سازمان گسترش در آن  5 درصد سهم داشته باشد و با آن موافقت نکرد؛ در آن زمان من وزیر صنایع بودم، قانون داماتو در آمریکا تصویب شده بود که بر مبنای آن هر شرکت خارجی که بیش از 20 میلیون دلار با ایران همکاری می‌کرد مورد تحریم واقع می‌شد. 

وی افزود: توتال و گازپروم روسیه و پتروناس مالزی کنسرسیومی تشکیل دادند که ما هم اعلام کردیم که می‌خواهیم خودمان در آن شریک باشیم و پول هم از طرف سازمان گسترش می‌آوریم و از خزانه نمی‌خواهیم، ولی آقای زنگنه که در آن زمان هم وزیر نفت بود، گفت که توتال زیر بار نمی‌رود که یک ایرانی در این پروژه مشارکت داشته باشد. 

شافعی گفت: آن روز ما کار را بلد نبودیم، اما ظرف این 20 سال یاد گرفته‌ایم و فازهای 15، 16، 17 و 18 را اجرایی کردیم و هر چند که تحریم‌ها این روند را طولانی کرد چون به ما کالا نمی‌فروختند و پول نمی‌توانستیم منتقل کنیم تا تجهیزات بخریم، ولی به هر حال اینها اجرا شد و این توان مدیریتی اجرای این فازها در کشور را پیدا کردیم. 

وی خاطرنشان کرد: توان فناوری‌های صنعتی را باید از دنیا به‌دست بیاوریم؛ البته میزان زیادی از این فناوری‌ها را متخصصان ما بلد هستند به دست بیاورند و سایر موارد را هم می‌توان با استخدام متخصصان خارجی حل کرد و لزومی به اینکه حتماً با خود توتال همکاری کنیم وجود ندارد، چرا که متخصصانی برای توتال کار می‌کنند حاضرند برای ما هم کار کنند؛ یعنی می‌توان این متخصصان را شناسایی کرد و با همان مقدار پولی که توتال به آنها می‌دهد از آنها کمک گرفت، مضافاً اینکه هزینه مدیریت توتال را هم در پروژه نمی‌پردازیم و همین شرکت‌های ایرانی قادر هستند بروند و چنین متخصصانی را در دنیا پیدا کنند تا در پروژه‌ها برای ما کار کنند. 

سکان‌دار وزارت‌خانه‌های صنایع و تعاون در دولت‌های سازندگی و اصلاحات تصریح کرد: ما باید به خودمان برگردیم و اتکای بیشتری به خود داشته باشیم، هر چند که ممکن است قدری تأخیر در پیشبرد پروژه‌ها صورت دهد و یا هزینه بیشتری ایجاد کند، ولی اگر این کار را نکنیم، همه موقعیت و فرصت را از دست خواهیم داد.