علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی چهارشنبه شب در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دو سیما از محل سالن مونتاژ سانتریفیوژهای در نطنز گفت: جایی که در حال حاضر در آن نشسته‌ایم، قبلا یک سوله متروکه بود و وقتی که مذاکرات آغاز شد با توجه به تجربه‌ای که از گذشته داشتیم پیش بینی می‌کردیم که شاید مذاکرات بالاخره به نتیجه نرسد و یا اگر هم به نتیجه برسد، براساس بدعهدی‌که از آمریکایی‌ها و دیگران سراغ داریم، آمادگی لازم را برای برگشت پذیری برای خودمان ایجاد کردیم.
معاون رئیس جمهور بیان کرد: قبل از آن که برجام به سرانجام برسد، فعالیت این سالن را شروع کردیم و در سال 93 شروع به طراحی و تامین تجهیزات و ساخت این سوله متروکه کردیم، این سوله از چند غرفه مختلف تشکیل شده به عنوان مثال تست روتور در سرعت‌های مختلف.
صالحی با بیان اینکه تمامی تست‌های لازم را هم برای روتور و هم تجهیزات دیگری که در سانتریفیوژ به کار گرفته می‌شود در این سالن‌‌های مختلف انجام می‌شود، خاطرنشان کرد: در این سالن تعدادی از شاخص‌ها اندازه‌گیری می‌شود و علاوه بر این، یک سالن بزرگتری نیز هست که هنوز کارش به اتمام نرسیده و انشاءالله ظرف چند هفته دیگر آماده می‌شود که در آنجا کنترل کامل یک سانتریفیوژ بعد از اینکه کاملا مونتاژ می‌شود، انجام می‌شود و آنجا ظرفیت 60 سانتریفیوژ را دارد که همزمان کنترل کامل کند.
رئیس سازمان انرژی اتمی اضافه کرد: از زمانی که مقام معظم رهبری دستور دادند همکاران در سازمان انرژی اتمی به صورت شبانه روزی در حال کار کردن هستند و در 48 ساعت گذشته اینجا این گونه نبود و شبانه روز کار کردند و امیدواریم حداکثر تا یک ماه دیگر کل این سالن‌ها آماده شده و فعالیت در آن آغاز شود.
وی با بیان اینکه این سوله متروکه‌ای بود و از قبل ساخته شده بود، ما محدودیت سقف داشتیم، اظهار داشت: چون هر چقدر سانتریفیوژها پیشرفته‌تر می‌شود به لحاظ شعاع ، طول و ارتفاع افزایش خواهند داشت و اگر بخواهیم سالن مونتاژ داشته باشیم ارتفاع باید افزایش یابد.
صالحی اضافه کرد: این سالن برای سانتریفیوژهای IR2m ,IR4 ,IR6 که جزو سانتریفیوژهای پیشرفته ما هستند، مناسب است. اما سقف آن برای IR8 مناسب نیست و می‌توانیم در ادامه این سوله یک سوله دیگری را داشته باشیم و در سالن جدید سقف را آن قدر بزرگ در نظر می‌گیریم که IR8 و نسل‌های بعدی و تا IR80 در آن جا بگیرد.
* کارهای مقدماتی IR8 در حال انجام است
وی یادآور شد: البته در حال حاضر کارهای مقدماتی IR8 در حال انجام است و سال‌ها طول می‌کشد که به مرحله سانتریفیوژهایی که در حال حاضر داریم برسد، ولی ما می‌توانیم طراحی‌ها و کارها را انجام دهیم که به لحاظ زمانی عقب نباشیم.
معاون رئیس جمهور درباره اظهارات مقامات اروپایی در پی اقدامات اخیر سازمان انرژی اتمی گفت: ما الان اینجا نمی‌توانیم هر مقدار که دلخواهمان است سانتریفیوژ جدید را مونتاژ کنیم، محدودیت برجامی داریم و مقام معظم رهبری نیز فرموده‌اند که شما زیرساخت‌های لازم را آماده کنید تا چنانچه ضرورت یافت به سرعت بتوانیم مونتاژ سانتریفیوژهای جدید را آغاز کنیم، به گونه‌ای که تا ظرفیت 190 هزار سو در یک فاصله زمانی کوتاهی برسیم.
وی با بیان اینکه در حال حاضر ظرفیت این سالن حدود 60 ماشین در روز است، گفت: اگر 60 تا IR6 را بخواهیم مونتاژ کنیم 60 تا 10 سو می‌شود 600 سو، ماهی 18 هزار سو و 10 ماه می‌شود 180 هزار سو؛ یعنی در عرض 10 ماه مجموعه سالن‌هایی که ایجاد شده می‌توانند 180 هزار سو یا همان 190 هزار سو مدنظر را تولید کنند.
رئیس سازمان انرژی اتمی در عین حال یادآور شد: اما این به مفهوم این نیست که ما شروع به تولید سانتریفیوژهای پیشرفته برای استفاده‌های صنعتی می‌کنیم، بلکه ما در حدی که برجام اجازه می‌دهد سانتریفیوژهای جدید را مونتاژ می‌کنیم برای کارهای تحقیق و توسعه خودمان. ما در چارچوب برجام الان تحقیق و توسعه کرده و روی ماشین‌های IR8 و IR6 کار می‌کنیم.
وی گفت: اگر امروز نیز ما 180 هزار سو داشته باشیم، همه شرایط آماده نیست و مواد اولیه برای تغذیه این میزان سو را نداریم، خوشبختانه پس از برجام موفق شدیم حدود 400 تن به مواد اولیه خود اضافه کنیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: اگر 190 هزار سو داشته باشیم سالانه به 300 تن اورانیوم نیاز داریم تا به عنوان ورودی مواد اولیه تغذیه باشد و اکنون این میزان را در اختیار نداریم، اما به شدت روی اکتشاف و استخراج کار می‌کنیم که در سنوات آتی بتوانیم در یک افق پنج شش ساله از حیث تولید مواد اولیه در کشور، به حد 300 تن برسیم.
صالحی اضافه کرد: ما با این پیش‌بینی که اگر مذاکرات هسته‌ای یا با شکست روبرو می‌شود و یا اگر موفق شد با بدعهدی مواجه شود، مذاکره کردیم و رهبر انقلاب نیز تذکر داده بودند که به اینها اعتماد نکنید و پیش‌بینی‌های لازم را بکنید.
وی ادامه داد: سال 93 شروع به ساخت این سوله کردیم و 94 تمام شد اما از آن بهره برداری نکردیم و در واقع زیرساختی بود تا اگر شرایط تغییر کرد جلوتر از زمان باشیم، اگر می‌خواستیم طبق روال معمول عمل کنیم، مجموعه‌ای که اکنون می‌بینید 5 الی 6 سال آینده ساخته می‌شد.
رئیس سازمان انرژی اتمی درباره تاثیر 190 هزار سو بر زندگی مردم و اقتصاد و صنعت خاطرنشان کرد: ما اکنون نیروگاه اتمی بوشهر 1 را در اختیار داریم و دو نیروگاه دیگر نیز در دست احداث داریم و هرکدام از این نیروگاه‌ها در حالت پایدار به 28 الی 30 تن مواد اولیه و سوختی نیاز دارند که این 30 تن غنی شده معادل 270 تن کیک زرد است، پس ما 190 هزار سو برای اینکه 300 تن مواد اولیه را به 30 تن سوخت غنی شده تبدیل کنیم، نیاز داریم. برای هر نیروگاه 190 هزار سو نیاز داریم، ما الان یک نیروگاه داریم و دو نیروگاه دیگر به آن اضافه می‌شود.
وی گفت: ما نمی‌توانیم برای هر نیروگاه 5 میلیارد دلار هزینه کنیم و بعد از نظر سوخت وابسته به دیگران باشیم که هر موقع خواستند به ما سوخت بدهند و هر موقع خواستند ندهند، لذا ما باید پیش‌بینی خوداتکایی به لحاظ تامین مطمئن سوخت را داشته باشیم. اگر 3 نیروگاه داشته باشیم، یعنی حدود 600 هزار سو نیاز داریم.
صالحی افزود: ما در نطنز باید تمامی زیرساخت‌ها مورد نیاز را برای یک میلیون سو آماده کنیم و الان کل نطنز جایی برای 48 هزار ماشین دارد.
وی با بیان اینکه ما زیرساخت‌ها را تامین کرده‌ایم، عنوان کرد: یکی از زیرساخت‌هایی که 20 فروردین رونمایی شد، تاسیسات برقی اینجا است، چرا که مراکز غنی سازی نیازمند برق بسیاری هستند و ما اکنون برق را برای یک میلیون سو آماده کرده‌ایم. واحد اختلاط عظیمی را ایجاد کردیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: یک واحد بزرگ دیگری در دست احداث است، تحت عنوان ای هزار یا واحد پسماندداری، به عنوان مثال فرض کنید که در این سالن‌ها 40 هزار ماشین در حال کار باشد، لذا این حجم از ماشین به آلوده زدایی نیازمند است و بعد از آماده شدن ای هزار نطنز برای یک میلیون سو آماده شده است و اگر سیر طبیعی را دنبال می‌کردیم این هفت الی هشت سال آینده انجام می‌شود.
صالحی اظهار داشت: هر سانتریفیوژ برای آن که به تولید انبوه برسد باید پنج الی ده سال تحت تست‌های مختلف قرار بگیرد، به عنوان مثال IR4 و IR2M اکنون استفاده می‌شود بیش از ده سال تست می‌شد.
وی درباره IR8 افزود: قطعا ما تا 7 الی 8 سال آینده نمی‌توانیم IR8 تولید انبوه کنیم و باید آن قدر عیب یابی شود تا مطمئن شویم که سانتریفیوژ تولیدی با حداقل صدمه قابل بهره برداری است.
رئیس سازمان انرژی اتمی ادامه داد: ما باید خوداتکا باشیم و به دیگران نشان دهیم که اگر به ما نخواستند سوخت بدهند ما این توانمندی را داریم که سوخت را تولید کنیم.
وی دستیابی به این فناوری و دانش را بیانگر قدرت علمی کشور خواند و گفت:الان کشوری در حوزه خلیج فارس است که 4 نیروگاه از کره جنوبی خریداری کرده و اینها باتری‌های بزرگ خریداری کرده‌اند و نمی‌شود گفت نیروگاه هسته‌ای خریده‌اند.
صالحی با بیان اینکه یک عده برای آن کشور می‌آیند نیروگاه می‌سازند و راه اندازی می‌کنند، تصریح کرد: بعد از حدود 60 سال دوباره می آیند و نیروگاه را جمع می‌کنند، ما باطری نمی‌خواهیم و می‌خواهیم نیروگاهی که ساختیم از ابتدا و انتهای نیروگاه را تا جایی که امکانپذیر است خود اتکا باشیم که مهمترین آن سوخت است.
رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: سوخت را به صورت تجاری تامین می‌کنیم و نه به هر قیمتی.
صالحی ادامه داد: ما الان IR8 را می‌توانیم تولید انبوه کنیم، ولی این کار درست و رفتار علمی و صنعتی نیست، ما سازمان را روی ریلی قرار داده‌ایم که به صورت تجاری و بهینه جلو رویم، تا سوختی که ساخته می‌شود بتواند در مقایسه با سوختی که دیگران می‌سازند اگر ارزان تر نبود گران‌تر هم نباشد و توجیه اقتصادی داشته باشد.
صالحی با بیان اینکه نیروگاه‌های هسته‌ای توجیه اقتصادی دارند، گفت: و الا چرا کشوری که 3 میلیون جمعیت دارد اکنون باید 6 برابر نیروگاه بوشهر ما نیروگاه می‌سازد.
وی با بیان اینکه این کشور تنها سه میلیون جمعیت دارد و مثل ما دارای نفت و گاز نیز هست، افزود: ما 82 میلیون نفر جمعیت داریم، این سؤال به جایی نیست که گفته شود برای چه نیروگاه می‌سازید در صورتی که نفت و گاز دارید.
صالحی همچنین درباره تولید برق هسته‌ای نیز خاطرنشان کرد: در حال برنامه ریزی هستیم که در میان مدت 8 هزار مگاوات تولید کنیم، اما در بلندمدت 20 هزار مگاوات مدنظر ماست.
رئیس سازمان انرژی اتمی درباره هزینه صنعت هسته‌ای اضافه کرد: برخی نوشته بودند در صنعت هسته‌ای ما 300 میلیارد دلار هزینه شده که گفتم یا اشتباه تایپی بوده است یا نمی‌دانند 300 میلیارد چقدر است.
*هزینه در سازمان انرژی اتمی در 30 سال گذشته حدود 6 میلیارد دلار
وی خاطرنشان کرد: در طول 30 سال گذشته مبلغی که در سازمان انرژی اتمی هزینه شده اعم از اکتشاف و استخراج، نطنز، اراک و ... با احتساب قیمت ریال به دلار آن روز، حدود 6 میلیارد دلار بوده است.
صالحی با بیان اینکه یک و نیم میلیارد دلار بابت بوشهر پرداخت کرده‌ایم، افزود: الان اگر بوشهر را بخواهیم بخریم در حدود 5 میلیارد دلار می‌ارزد.
رئیس سازمان انرژی اتمی تصریح کرد: پنج میلیارد دلار هم هزینه نطنز، فردو، اصفهان و.. شده است که در مجموع طی 30 سال گذشته شش و نیم میلیارد دلار شده است.
وی افزود: ما چیزی به آن مفهوم هزینه نکرده‌ایم و این همه دستاورد داشته‌ایم، دستاورد صنعت هسته‌ای نه تنها اقتدار علمی است بلکه از نظر صنعتی شما را جلو می‌برد، چرا که صنعت هسته‌ای میعادگاه صنایع مختلف است.
صالحی با بیان اینکه قدرت هسته‌ای استفاده دوگانه دارد، یادآور شد: ولی ما طبق فتوای مقام معظم رهبری از استفاده غیرصلح‌آمیز منع شده‌ایم.
وی درباره اقدامات انجام شده در مقابله با خرابکاری‌های سرویس‌های جاسوسی غرب افزود: ما پدافند غیرعامل را در همه زمینه‌ها به کار گرفته‌ایم، استاکس نت در زمان بنده اتفاق افتاد و می‌خواستند صنعت هسته‌ای ایران را با آن خاموش کنند که نشد، چون بچه‌های ما پیش‌بینی‌های لازم را کردند.
رئیس سازمان انرژی اتمی اظهار داشت: صنعت هسته ای در کشور ما واقعا بومی شده است؛ جزو وجود دانشمندان و مهندسان ما شده است و ما مشکلی نداریم ولی در عین حال پدافند غیر عامل را هم مدنظر داریم.
وی ضمن قدردانی از نیروهای مسلح که از تمامی سایت‌های هسته‌ای کشور حفاظت می‌کنند، درباره نیروگاه بوشهر بیان کرد:همان زمان که چند قطعنامه در سازمان ملل داشتیم ساخت نیروگاه‌ها ادامه داشت و لذا اگر برجام به هم بخورد هم این مساله تحت تاثیر قرار نمی‌گیرد. ما در این زمینه همراه زمان بندی تعیین شده به پیش می‌رویم.
*پامپئو برای خودش صحبت می‌کند
صالحی درباره شروطی که وزیر خارجه آمریکا بیان کرده از جمله برگشت به نقطه صفر گفت: آمریکایی‌ها از ابتدای ساخت پرونده ساختگی می‌گفتند که ایران نباید غنی‌سازی داشته باشد، در زمان مذاکره با سه کشور اروپایی ما همه فعالیت‌های خود را به مدت دو سال متوقف کردیم حتی یوسی‌اف اصفهان را، اما بعد از بدعهدی‌های آنها به دستور مقام معظم رهبری مجدد فعالیت های خود را آغاز کردیم. ما از این مرحله گذشتیم و این آقا (پامپئو) برای خودش صحبت می‌کند. غنی سازی حق ماست و تثبیت هم شده است، این همه مقاومت و پایداری به دلیل حق غنی سازی ایران است و شورای امنیت هم در قطعنامه 2231 بر آن تاکید کرده است.
رئیس سازمان انرژی اتمی همچنین گفت: ما در زمینه اکتشاف و استخراج با سرعت به جلو می‌رویم و هیچ محدودیت برجامی نداریم و پیشرفت‌های خوبی داریم.
وی همچنین گفت: در تحقیق و توسعه در حال کار هستیم. الان IR2mو IR4 در مرحله تولید انبوه قرار دارند، اگر اراده کنیم و برجامی نباشد این دو سانتریفیوژ را تولید انبوه می‌کنیم. IR6 هم یک مختصر عیب‌هایی دارد که بعد از رفع آن می‌تواند در مرحله تولید انبوه قرار بگیرد.
معاون رئیس جمهور خاطرنشان کرد: ما در فاصله زمانی خیلی کوتاهی می‌توانیم به لحاظ غنی سازی پرواز کنیم.
صالحی همچنین گفت که ما از آستانه‌های فناوری هسته‌ای عبور کردیم.
وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو بیان کرد: در حوزه اکتشاف و استخراج می‌توانیم امسال 30 تن تولید داخلی کنیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی درباره راکتور اراک نیز با اشاره به روند طراحی تفصیلی این راکتور گفت: فرض کنیم شرایطی پیش بیاید که آنها به ما تجهیزات ندهند و ما قادریم خیلی از آنها را خودمان بسازیم.
وی در ادامه این برنامه با بیان اینکه اروپا در یک شرایط نامناسب سیاسی قرار دارد و بعد از آمریکا یک قدرت اقتصادی در دنیا به حساب می‌آید، اظهار داشت: آمریکایی که اروپا را برای مذاکره هسته‌ای با ایران همراه کرد امروز می‌گوید من رفتم بیرون شما هم بیایید بیرون و این یعنی غلام حلقه به گوش آمریکا شدن و اروپا در یک دوراهی سیاسی گیر کرده است.
صالحی با بیان اینکه اروپا همواره به ایران نیاز دارد برای ذخیره تامین انرژی و نمی‌خواهد ایران به لحاظ یک ذخیره بالقوه انرژی از دست آنها خارج شود، خاطرنشان کرد: از طرف دیگر بحث امنیتی است که اروپایی‌ها نمی‌خواهند وضعیت منطقه با برجام به هم بخورد.
معاون رئیس جمهور گفت: بحث دیگر به خطر افتادن اعتبار سیاسی اروپایی‌ها است. اگر اروپا پشت سر آمریکا سینه بزند چیزی در بلندمدت عایدش نمی‌شود.
رئیس سازمان انرژی اتمی عنوان کرد: مقام معظم رهبری تاکید کردند که این اقدامات در چارچوب برجام باشد و ما هیچ کاری را خلاف برجام انجام ندادیم و ملتزم به تعهدات خود هستیم و تا قبل از صدور دستور رهبری نیز ما هیچ کاری خلاف برجام انجام ندادیم.
