رایزنی های روسیه برای حفظ برجام

بامداد روز چهارشنبه وزارت خارجه روسیه در بیانیه ای با اشاره به اینکه ایران به تمامی تعهدات خود در چارچوب برجام پایبند بوده است، اعلام کرد که آمریکا بار دیگر برخلاف خواست اکثریت کشورها و صرفا در جهت منافع کوته بینانه و سودجویانه خود اقدام می کند و معیارهای بین المللی را نادیده می گیرد.

روسیه در ادامه این بیانیه افزود که این کشور بطور همه جانبه از برجام حمایت می کند و با ابراز تاسف شدید، اعلام می کند که اقدامات واشنگتن به اعتماد بین المللی به آژانس بین المللی انرژی اتمی که در جریان اجرای برجام دائما مهارت عالی خود را به اثبات رساند، ضربه می زند.»

وزارت امور خارجه روسیه خاطرنشان کرده است: برجام توافق چندجانبه مهمی است که در سال 2015 با قطعنامه 2231 شورای امنیت تایید شده است، این توافق فقط به آمریکا تعلق ندارد بلکه متعلق به کل جامعه جهانی است که بارها بر تمایل خود برای حفظ آن و اجرای مستمر و پایدار این توافق برای تحکیم امنیت و صلح بین المللی، منطقه ای و نظام منع اشاعه سلاح هسته ای تاکید کرده است.

این وزارتخانه در بیانیه خود افزوده است: هیچ دلیلی برای اختلال در برجام وجود ندارد و نمی تواند وجود داشته باشد؛ این توافق کارایی خود را بطور کامل اثبات کرد؛ برجام بطور موثر از عهده حل تمام وظایف محوله برمی آید.

براساس این بیانیه، تصمیم ترامپ بار دیگر ناتوانی واشنگتن از اجرای توافق هایی را که در آن شرکت می کند، اثبات کرد. این اقدام همچنین نشان داد که ایرادهای آمریکا به فعالیت های هسته ای کاملا قانونی ایران صرفا بهانه ای برای تسویه حساب سیاسی با این کشور است.

** لاوروف: به برجام پایبند می مانیم

سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه نیز یک روز پس از اعلام تصمیم ترامپ، در جمع خبرنگاران گفت که روسیه به طرح اقدامات مشترک و جامع درباره برنامه هسته ای ایران پایبند خواهد ماند.

آلکساندر گروشکو معاون جدید لاوروف نیز با تکمیل کردن سخنان رئیس دستگاه دیپلماسی روسیه از آغاز تلاش های دیپلماتیک روسیه و رایزنی با تمامی طرف های توافق هسته ای خبر داد و گفت این موضوع به محور دیدار آتی رئیس جمهوری روسیه و صدراعظم آلمان تبدیل شده است.

** آلمان در خاک روسیه از حفظ برجام سخن گفت

هایکو ماس وزیر امور خارجه آلمان پنجشنبه گذشته دو روز بعد از تصمیم دونالد ترامپ، به روسیه سفر کرد تا در مسکو اعلام کند با روسیه به توافق رسیده تا بطور منظم در راستای حفظ برجام رایزنی دیپلماتیک داشته باشند.

وی که در نشست خبری کنار سرگئی لاوروف ایستاده بود، گفت: حفظ پایبندی به توافق هسته ای با ایران اهمیت بسیار زیادی دارد و برای ما و فرانسه و انگلیس شرکایمان، ادامه اجرای برجام و ماندن تهران در این توافق، تعیین کننده است.

سرگئی لاوروف نیز با بیان اینکه مسکو و برلین خواهان حفظ برجام هستند، بار دیگر از فرصت استفاده کرد و یادآور شد که خروج آمریکا از برجام متناقض تصمیم های شورای امنیت سازمان ملل است و واشنگتن با این اقدام، قطعنامه 2231 شورای امنیت را نقض کرده است.

رئیس دستگاه دیپلماسی روسیه در بخش دیگری از سخنان خود با ذکر اینکه کشورش تلاش می کند تا تحریم های آمریکا علیه ایران در برجام اخلال ایجاد نکند، افزود: این هدف مشترک ماست و در نشست امروز نیز آن را مورد تاکید قرار دادیم.

لاوروف با بیان اینکه تحریم های آمریکا علیه ایران غیر قانونی است، تصریح کرد: ما تلاش می کنیم که این اقدامات، تاثیری بر سایر شرکای ایران نداشته باشد و شرکای اروپایی می خواهند در این مسیر حرکت کنند هر چند نمی دانم تا چه اندازه در این عرصه موفق خواهند بود.

** نماینده روسیه در وین: اقدامات آمریکا نسنجیده است

در حالی که تلاش های دیپلماتیک روسیه و آلمان در مسکو ادامه داشت، کمی آن سوتر در قلب اروپا میخاییل اولیانوف نماینده روسیه در سازمان های بین المللی در وین اعلام کرد که واکنش سنجیده و متوازن ایران پس از اعلام خروج آمریکا از برجام، به این معنی است که توافق همچنان معتبر است.

وی اظهار کرد: موضع گستاخانه آمریکا نقطه مقابل واکنش سنجیده تهران است که بررسی امکان ادامه اجرای برجام بدون مشارکت طرف آمریکایی را اعلام کرد.

اولیانوف افزود: روسیه تصمیم رئیس جمهوری آمریکا را برای خروج از برجام غیرمسئولانه می داند زیرا دلیلی برای حمله به این توافق وجود نداشت، ما با تصمیم محاسبه نشده و نسنجیده دولت آمریکا مواجه هستیم که آن را می توان اقدام غیرمسئولانه خواند.

مقام روس با اشاره به اینکه برجام در طول دو سال و چند ماه (یک سال در دوره اوباما و یک سال و چند ماه در دوره ترامپ) اجرا شد و هیچ دلیلی برای حمله به این توافق وجود نداشت، تصریح کرد: ایران منصفانه به تعهدات خود در برجام عمل و آژانس بین المللی انرژی اتمی در 10 گزارش خود پایبندی تهران را تایید کرد.

اولیانوف ادامه داد: روسیه از تلاش آمریکا بر تحمیل اراده خود را بر جامعه جهانی و تهدید دیگر کشورها به استفاده از تحریم های جدید اعلام انزجار می کند.

وی افزود: در واقع واشنگتن وضع را به سوی تشکیل نظام جهانی پلیسی سوق می دهد که در آن هیچ جایی برای دگراندیشی وجود ندارد، این خط مشی هیچ وجه مشترکی با مناسبات بین المللی دمکراتیک ندارد.

به گفته اولیانوف، نمی توان به توافقنامه هایی که با مشارکت آمریکا امضا می شود، اطمینان و اعتماد کرد، آنچه که ترامپ درباره برجام بیان کرد به تلاش ها برای جستجوی راهکار حل مسائل شبه جزیره کره هم ضربه وارد کرد.

** کرملین: خروج آمریکا از برجام نقض قوانین سازمان تجارت جهانی است

واکنش های مقامات روسیه به کاخ کرملین هم کشیده شد و دیمیتری پسکوف سخنگوی کاخ کرملین پیش از اعلام آغاز رایزنی های ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری این کشور درباره اقدام آمریکا، اقدام آمریکا را نقض قوانین سازمان تجارت جهانی خواند و گفت: در واقع اینجا صحبت از حمایت پنهان و اقداماتی است که کاملا در تضاد با قوانین و مقررات سازمان تجارت جهانی توسط آمریکا در حال انجام است و نیاز به فعالیت بیشتر حقوقدانان در این خصوص داریم.

** گفت وگو های برجامی پوتین با رهبران آلمان و ترکیه

ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه نیز جمعه گذشته در تماس های جداگانه با آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان و رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه درمورد اقدام اخیر آمریکا گفت وگو کرد.

بر اساس گزارشی که کاخ کرملین در اختیار رسانه ها قرار داد، پوتین و مرکل بر اهمیت اصولی حفظ برجام از نقطه نظر امنیت بین المللی و منطقه ای تاکید کردند.

ساعاتی بعد ریانووستی روسیه به نقل از یک منبع در دفتر ریاست جمهوری ترکیه خبر داد که روسای جمهوری روسیه و ترکیه در گفت وگوی تلفنی تصریح کردند که برجام یک موفقیت دیپلماتیک است و خروج آمریکا از این توافق بین المللی تصمیمی اشتباه بود.

در ادامه رایزنی های تلفنی پوتین، «یوری اوشاکوف» دستیار امور بین المللی رئیس جمهوری روسیه اهمیت توافق هسته ای از نظر روس ها را شفاف بیان کرد و گفت: روسیه هر اقدامی برای حفظ توافق هسته ای با ایران موسوم به برجام را در صورت امکان انجام می دهد.

وی افزود: موضع روسیه، آلمان و ترکیه در مساله خروج آمریکا از برجام یکسان است و تصمیم دولت آمریکا را شتاب زده و اشتباه می دانیم؛ در این خصوص تنها نیستیم و رئیس جمهوری روسیه با آنگلا مرکل صدراعظم آلمان و رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه در این باره صحبت کرد.

اوشاکوف ادامه داد: مواضع سه کشور در این موضوع یکسان و به اندازه کافی هماهنگ است، رئیس جمهوری روسیه 9 ماه می با بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل (رژیم صهیونیستی) دیدار کرد و مواضع دو طرف در این مورد (خروج آمریکا ازبرجام) متفاوت بود.

دستیار پوتین تصریح کرد: ما در تمام سطوح بر ضرورت حفظ این توافق تاکید داریم زیرا برجام اهمیت کلیدی نه فقط برای تامین امنیت منطقه ای بلکه کل جهان دارد و از نقطه نظر نظام منع اشاعه سلاح هسته ای فوق العاده مهم است.

از سوی دیگر سرگئی ریابکوف معاون وزیر خارجه روسیه پنجشنبه در تهران با مقامات ایران در خصوص آینده توافق هسته ای دیدار و اعلام کرد که مسکو شدیدا به عمق بخشیدن به روابط خود با ایران متعهد است.

** محکوم کردن تصمیم آمریکا توسط سناتورها و نمایندگان پارلمان

در ادامه اظهار نظرها و تلاش های دیپلماتیک مقامات روسیه در سطوح مختلف، نمایندگان شورای فدراسیون و دوما نیز در این باره اظهار نظر کردند که به دلیل تعداد بالای نظرها، بخشی از این نظر ها در ادامه آمده است.

لئونید سلوتسکی رئیس کمیسیون امور بین الملل دومای روسیه درباره خروج آمریکا از برجام گفت که این اقدام نقض آشکار قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل بود و این کشور با خروج از برجام علاوه بر نقض آشکار قطعنامه شورای امنیت، امنیت بین المللی را تهدید کرد.

وی با بیان اینکه پیامدهای چنین اقدامی اگر فاجعه بار نباشد حداقل مخرب خواهد بود، افزود: واشنگتن هیچ دلیلی برای متهم کردن ایران به عدول از تعهدات خود در اجرای برجام نداشت.

سلوتسکی ادامه داد: اتهامات اثبات نشده بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی مبنی بر اجرای برنامه های سری برای ساخت سلاح اتمی توسط ایران نمی تواند استدلال جدی تلقی شود.

به گفته وی، چنین به نظر می رسد که آمریکا و اسرائیل از قبل مواضع خود را به منظور بی اعتبار کردن ایران هماهنگ کرده بودند تا اخلال در برجام را توجیه کنند.

رئیس کمیسیون امور بین المللی دومای روسیه اضافه کرد: جامعه جهانی باید به تلاش های حفظ برجام ادامه دهد؛ همچنین بر این باوریم که بقیه شرکت کنندگان در برجام باید با رفتار معقولانه و خونسردی برای یافتن راه حل قابل قبول به منظور خروج از این وضعیت تاسف آور تلاش کنند.

** تحریم های ضد ایرانی آمریکا را نمی پذیریم

آندری کلیموف معاون رئیس کمیسیون بین الملل شورای فدراسیون روسیه نیز گفت: ممکن است کشورهای اتحادیه اروپا آمریکا را در تحریم ایران همراهی نکنند؛ روسیه و چین نیز اعمال این تحریم ها را نمی پذیرند.

وی افزود: ناتوانی آمریکا در حفظ چارچوب روابط متمدنانه بین المللی به اعتبار این کشور ضربه بزرگی وارد می کند ضمن اینکه این نوعی سیگنال برای کره شمالی است تا به آمریکا اعتماد نکند.

کلیموف خاطرنشان کرد: همه موضوعات بصورت کلی از طریق مذاکره در سطوح بین المللی قابل حل است اما هم اکنون مقامات آمریکایی به دلیل اختلافات داخلی، در حال دشوار کردن شرایط هستند.

یوگنی سربرنیکوف معاون اول رئیس کمیته دفاعی و امنیتی شورای فدراسیون روسیه نیز گفت: خروج آمریکا از برجام چشم اندازهای حل و فصل اختلافات میان دو کره را زیر سوال می برد.

وی با بیان اینکه امیدواریم چنین اتفاقی برای مذاکرات بین دو کره نیفتد، افزود: این نگرانی بسیار جدی است، توافق برجام باید با وجود تصمیم آمریکا همچنان به کار خود ادامه دهد چرا که چند کشور در بوجود آمدن آن دخیل بوده اند.

سربرنیکوف اظهار داشت: تهران برجام را ادامه خواهد داد و در پی نقض آن نیست.

** برجام، آزمونی برای حق حاکمیت اروپاست

آندره کلیشاس رئیس کمیسیون قانونگذاری شورای فدراسیون (مجلس سنای روسیه) هم اعلام کرد: موضع کشورهای اروپایی در مقابل فشار آمریکا برای خروج از برجام، آزمونی برای نشان دادن حق حاکمیت اروپاست.

پتر تولستوی معاون دومای روسیه نیز با بیان اینکه خروج آمریکا از برجام سرباز زدن از پایبندی به تعهدات بین المللی است، افزود: این به معنای بروز بحرانی دیگر در قوانین بین المللی و بوجود آمدن وضعیتی ناگوار است زیرا زمانی که اصولی وجود نداشته باشد اجازه هر اقدامی داده می شود.

مقام روس با اشاره به اینکه بنای مناسبات بین المللی بر چنین پایه و اساسی امکان پذیر نیست، گفت: باید ببینیم که وضعیت چطور پیش می رود.

«فرانتس کلینتسویچ» عضو کمیسیون دفاعی و امنیت شورای فدراسیون (سنای روسیه) نیز تصریح کرد: خروج آمریکا از برجام یکی از ناموفقترین و خطرناکترین تصمیم های دولت آمریکا برای امنیت جهانی در سالهای اخیر بوده است.

مقام روس افزود: بدترین وضع مناسبات بین المللی، غیرقابل پیش بینی بودن آن است.

وی گفت: خروج آمریکا از برجام که ترامپ آن را اعلام کرد از ناموفقترین تصمیم های دولت آمریکا در سالهای اخیر بود، این تصمیم از لحاظ چشم انداز امنیت جهانی ناموفق است.

کلینتسویچ ادامه داد: واشنگتن باید این واقعیت را درک می کرد که امنیت جهان فقط از طریق موازنه راهبردی قوا میان روسیه و آمریکا تامین نمی شود. ما به آمریکا هشدار می دهیم و اقدام این کشور علیه برجام را خطرناک می دانیم.

دیمیتری نوویکوف معاون کمیسیون امور بین المللی دومای روسیه نیز گفت که آمریکا با خروج از برجام، نقش طرف تحریک کننده را ایفاء می کند.

نوویکوف یادآوری کرد: تاکنون آژانس بین المللی انرژی اتمی، روسیه، کشورهای اتحادیه اروپا و آمریکا هیچ ایرادی از نقطه نظر اجرای تعهدات ایران در چارچوب برجام مطرح نکردند.

ولادیمیر شامانف رئیس کمیسیون دفاعی مجلس دومای روسیه هم با تکذیب ادعای دروغین ترامپ مبنی بر تلاش ایران برای ساخت سلاح هسته ای گفت که دستیابی به سلاح اتمی روندی قابل کنترل است و روس ها با ایران در عرصه انرژی هسته ای همکاری دارند و کارشناسان ما در این کشور فعالیت می کنند بنابراین اگر چیزی وجود داشت پیش از آمریکا ما متوجه آن می شدیم.

رایزنی های دیپلماتیک روس ها و اظهار نظرهای نمایندگان پارلمان و شورای فدراسیون روسیه همچنان ادامه دارد و برجام به محور نخست برنامه های سیاسی شبکه های خبری روسیه در چند روز گذشته تبدیل شده است.

بنابراین به نظر می رسد در روزهای آتی دیدارها و رایزنی های بیشتری در خصوص آینده توافق هسته ای انجام شود و مسکو میزبان دیدارهای بیشتری در این رابطه باشد به طور مثال 28 اردیبهشت ماه آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان در سوچی روسیه خواهد بود و بی شک برجام به محور اصلی مذاکرات وی و پوتین تبدیل خواهد شد.

دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا سه‌شنبه شب گذشته به وقت ایران، با تکرار اتهام هایی و نیز توهین به ایران اعلام کرد که دولتش دیگر در برجام نخواهد ماند.

این تصمیم در حالی گرفته شد که آژانس بین المللی انرژی اتمی 10 بار پس از اجرایی شدن برجام، پایبندی ایران را به این توافق بین المللی تایید کرده است در حالیکه رسانه های معتبر بارها از تلاش و حتی اعلام موضع دولت ترامپ برای جلوگیری از دستیابی تهران به منافع مصرح در برجام خبر داده اند.

فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بلافاصله پس از اعلام تصمیم رئیس‌جمهوری آمریکا تأکید کرد که این اتحادیه به توافق هسته‌ای با ایران پایبند است.

سران انگلیس، آلمان و فرانسه نیز با انتشار بیانیه جداگانه‌ای حمایت خود را از برجام اعلام کردند.