تهدید «دونالد ترامپ» رئیسجمهور آمریکا به خروج از برجام به تشویش و نگرانی در میان اعضای کنگره به ویژه جمهوریخواهانی منجر شده است که علیرغم مخالفت با توافق هستهای ایران و 1+5 (آمریکا، انگلیس، فرانسه، روسیه، چین بعلاوه آلمان) نگران پیامدهای خروج واشنگتن از این توافق بینالمللی هستند.
پایگاه اینترنتی «هیل» وابسته به کنگره آمریکا با انتشار این خبر، نوشت، ترامپ، سیگنالهای متناقضی را درباره اقداماتی که قصد دارد بعد از ضربالاجل 12 می (22 اردیبهشت) انجام دهد، ارسال کرده است.
در ضربالاجل فوق، در صورتیکه ترامپ بار دیگر تعلیق تحریمهای ایران را به مدت 120 روز تمدید نکند، امکان از بین رفتن برجام وجود دارد.
طبق این گزارش، نمایندگان جمهوریخواه کنگره در خصوص اقداماتی که ترامپ باید درباره برجام انجام دهد، دچار اختلاف نظر هستند؛ برخی نگرانند که خروج از برجام به تسریع برنامه هستهای ایران منجر شود و همچنین نگران هستند که این اقدام دولت آمریکا، همپیمانان کلیدی این کشور را از واشنگتن دور سازد و مذاکره درباره یک توافق هستهای با کره شمالی را برای ترامپ دشوار سازد.
ترامپ روز گذشته در یک کنفرانس خبری با «امانوئل ماکرون» رئیسجمهور فرانسه در آمریکا گفت: «هیچکس نمیداند که من قصد دارم در دوازهم (می) چه اقدامی صورت دهم، اما آقای رئیسجمهور (ماکرون)، شما ایده بسیار خوبی دارید».
ماکرون با یک چشمک پاسخ ترامپ را داد.
طبق این گزارش، گرچه ترامپ از برجام انتقاد کرد، اما در ادامه برای پذیرش یک توافق جدید که برخی از مفاد آن تقویت و تمدید شود، ابراز آمادگی کرد و این اظهارات ترامپ برای آندسته از جمهوریخواهانی که از ترامپ میخواهند که همچنان در برجام باقی بماند و برای تقویت آن تلاش کند، خوشایند بود.
سناتور «رند پائول» از حامیان برجام نیست اما میگوید که خروج ترامپ در زمان فعلی از این توافق، معنا و مفهومی ندارد.
وی استدلال کرده است: «فکر میکنم ایده بدی باشد. این یک توافق چندجانبه است و دلیل کارساز بودن تحریمها علیه ایران، اتحاد ما در مذاکره در خصوص این توافق بوده است».
پائول ادامه داد که خروج آمریکا از برجام، شرایط را برای نظارت بازرسان بینالمللی بر برنامه هستهای ایران دشوار میکند.
سناتور «شلی مور کاپیتو» نیز که از برجام حمایت نکرده است، در خصوص خروج واشنگتن از برجام ابراز نگرانی کرده است و میگوید: «من فکر میکنم که شایسته است بخشی از گروهی باشیم که به شدت در حال نظارت بر آنچه که در حال رخ دادن است، هستند و شاهد تحولات خاصی میباشند».
وی ادامه داد:«و من فکر میکنم که ما باید توجه دقیقی به آنچه که همپیمانانمان میگویند داشته باشیم. من اگر رئیسجمهور بودم، به راحتی در اینجا (در این مسیر) گام برمیداشتم».
پایگاه هیل در گزارش خود نوشت که لحن سخنان روز سهشنبه (دیروز) ماکرون، خوشبینانه بود.
ماکرون گفت: « برکسی پوشیده نیست که مواضع اولیه ما مشابه نیست. من معتقدم که مذاکرهای که ما با یکدیگر داشتیم، امکان باز شدن راه و هموار کردن مسیر برای یک توافق جدید را فراهم کرد».
رئیسجمهور فرانسه ضمن اشاره به اینکه خواستار تقویت توافق فعلی است، گفت: «من نمیگویم که از یک توافق به توافق دیگر برویم».
«باب کورکر» رئیس کمیته روابط خارجی سنا معتقد است که ترامپ از برجام خارج میشود و توضیح داد:«اگر تا 12 ماه می، هیچ توافق چارچوبی با سه کشور اروپایی حاصل نشود، وی (ترامپ) از برجام خارج میشود. به همین دلیل است که شاهد تمرکز ماکرون بر روی این مسئله هستیم و همچنین مرکل وقتی (به آمریکا) میآید، بر روی این مسئله تمرکز میکند».
بر اساس این گزارش، «آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان قصد دارد روز جمعه هفته جاری با سفر به آمریکا با ترامپ دیدار کند و این پیام را القا کند که آمریکا نباید اجازه از بین رفتن برجام را بدهد.
پائول که یکی از اعضای کمیته روابط خارجی سنا است، تأکید دارد که ایران به مفاد برجام که شامل برنامه موشک بالستیک این کشور نمی شود، پایبند بوده است.
وی در خصوص این توافق بینالمللی گفت: «این توافق شاید کامل نباشد اما به گونهای است که ترامپ تاکنون اذعان کرده است که ایران به این توافق پایبند بوده است. من پیشنهاد میدهم که به جای خروج از این توافق، درباره یک توافق دیگر که شامل موشک بالستیک ایران باشد، وارد مذاکره شویم».
نمایندگان جمهوریخواه کنگره هشدار دادهاند که از بین بردن برجام میتواند مذاکره درباره یک توافق هستهای با «کیم جونگ اون» رهبر کره شمالی را سختتر کند.
سناتور «جف فلیک» یکی دیگر از اعضای کمیته روابط خارجی سنا نیز علیرغم آنکه در وهله اول از برجام حمایت نکرده است، هشدار داد که از بین بردن این توافق تنها به منافع آمریکا لطمه وارد میکند.
برخی نمایندگان جمهوریخواه نیز خواستار لغو برجام هستند به عنوان مثال، سناتور «جیم ریچ» یکی از اعضای ارشد کمیته روابط خارجی سنا میگوید: «من از همان ابتدا مخالف چنین چیزی بودم. هماکنون نیز مخالف آن هستم. ایران همچون داشتن یک کودک بد در کلاس درس است که پنج کار بد انجام داده است».
وی ادامه داد که برجام تنها به برنامه هستهای ایران پرداخته است و به مسئله حمایت این کشور از گروههایی که آمریکا آنها را تروریستی میداند و همچنین برنامه موشکی این کشور هیچ اشارهای نکرده است.
«لیندسی گراهام» سناتور کنگره نیز از لغو برجام حمایت کرد و استدلال کرد که این توافق به ایران بعنوان یک کشور شیعه در در مقابل رقبای سنی که همپیمانان آمریکا هستند،برتری داده است.
وی گفت:«چطور به اعراب میگویید که نمیتوانند غنیسازی و بازفراوری (اورانیوم) انجام دهند در حالیکه به ایران چنین اجازهای میدهید؟ به این دلیل، این (برجام) یک توافق هولناک است».