خبر تبدیل ارز گزارشگری کشور از واحد پولی دلار به یورو از دو منظر سیاسی و اقتصادی قابل بررسی است. از منظر سیاسی کاملاً طبیعی است که با توجه به تقابلهای ایران و آمریکا در عرصههای مختلف و تشدید این تقابلها با روی کار آمدن آقای ترامپ این اقدام واکنشی به اقدامات او باشد؛ از سوی دیگر میشنویم که در جریان التهابهای اخیر ارزی ردپایی از دخالت برخی کشورها که دلار زیادی در اختیار دارند وجود دارد.
به همین خاطر بود که دولت چندی پیش ابتدا ثبت سفارش از دلار به یورو را تغییر داد و پس از آن رئیس کل بانک مرکزی در نامهای که از محتوای آن خبر نداریم درخواست کرد، حتی ایشان موافقت کرده و پایه ارزی کشور از دلار به یورو تغییر یابد و در نهایت نیز هیئت وزیران آن را روز گذشته به تصویب رساند. اما از نظر اقتصادی باید به عاملی که مسئولان کشور را به این حرکت واداشته است، بنگریم.
به سبب برجام و تبعاتی که برای کشورمان داشته است قدرت ارتباطی ما در زمینه معاملات بینالمللی هر بار کم و کمتر شده است، پس اگر دولت همچنان که ظاهر امر نشان میدهد به دنبال بهبود روابط خود در سطح جهانی و به نوعی تسهیل مشکلاتی که در مسیر ورود درآمدهای ارزی کشور به داخل وجود دارد چنین اقدامی کرده باشد قابل پذیرش است. از طرفی مسلم است وقتی معیار ارزشگذاریهای جهانی واحد پولی دلار است تغییر واحد پولی کشور به یورو نمیتواند آن را از میدان خارج کند، مبادلاتما چند درصد از خرید و فروش جهانی را شامل میشود که بتوان به تأثیر گذاشتن این عمل در قدرت جهانی دلار در سطح جهانی چشم داشت. اما باید در نظر داشت، ارزش صادرات و واردات ما در سطح جهانی باید با دلار محاسبه شود. اینکه یورو به عنوان ارز گزارشگری کشور به جای دلار نقشآفرینی کند حرکتی است که میتواند با انتقال ذخایر کشور از دلار به یورو به معاملات ما در سطح جهانی سر و سامان بدهد. به طوری که استفاده از یورو شاید محدودیتهایی را که دلار بر ما اعمال کرده است کمرنگتر کند. تغییر پایه ارزی در کنار محاسنی که ممکن است داشته باشد برای ما هزینهبر خواهد بود؛ نرخ کارمزدی که برای تبدیل واحدهای پولی پرداخت میکنیم از سود تمام شده معاملات میکاهد. مثلاً وقتی ما بشکههای نفت را در بازارهای جهانی میفروشم، در قبال آن دلار دریافت میکنیم...
در شرایط کنونی برجام سبب شد که معاملات بینالمللی کشور با محدودیتهای زیادی مواجه شود و از این نظر تبدیل و انتقال دلار به سایر ارزها و از جمله آنها یورو میتواند کشور را در ایجاد ارتباطهای بینالمللی و تسهیل انتقالات ارزی کمک کند ولی هزینه تبدیلی که این وسط هدر میرود نباید نادیده گرفته شود.