مسعود تجریشی مدیر برنامهریزی و تلفیق دریاچه ارومیه، نادر قاضی پور نماینده مردم ارومیه در مجلس، سید مرتضی موسوی نماینده وزارت نیرو در ستاد احیا و مهدی فصیحی استاد دانشگاه تهران با حضور در برنامه مناظره شبکه یک در خصوص عملکرد ستاد احیای دریاچه ارومیه به بحث و گفتوگو پرداختند.
مسعود تجریشی با یادآوری این نکته که دریاچه ارومیه در سال ۷۴_۷۳ به تراز حداکثری خود رسید، گفت: اما پس از آن سال با وجود منابع آبی مناسب، سالانه ۴۰ سانتیمتر از تراز آب دریاچه کاسته شد و اگر این افت تراز ادامه مییافت تا سال ۹۹ تنها یک پهنه خاکی نمکی در این منطقه باقی میماند.
وی با اشاره به تشکیل ستاد احیای دریاچه ارومیه از سال ۹۲ اظهار داشت: طی این ۴ سال برای ایجاد شرایط تثبیت تراز آب دریاچه آغاز شد.
مدیر برنامهریزی و تلفیق دریاچه ارومیه راه حل معضل دریاچه ارومیه و دیگر تالابهای خشک شده کشور را نیازمند برنامه ملی دانست.
در ادامه قاضی پور نماینده مردم ارومیه در مجلس با بیان اینکه ستاد احیای دریاچه ارومیه از سال ۹۳ قول داده است با ۶۰ میلیارد سرمایهاش به انتقال اب ارس به دریاچه اقدام کند، گفت: با وجود شروع کار این ستاد از فروردین ۹۲، نه تنها تراز آب دریاچه بالاتر نیامده که طرح «نکاشت» هم موفق نشده است.
وی در ادامه با عصبانیت رو به مسعود تجریشی گفت: هرچند دیگر دریاچه ارومیه آب ندارد اما با شروع کار ستاد احیا برای خیلیها نان داشته است.
مرتضی موسوی نماینده وزارت نیرو در ستاد احیا، مشکل منابع آب کشور را مربوط به یک نهاد و وزارتخانه نخواند و ابراز داشت: این مسأله فرابخشی است و همه دستگاهها و مردم باید برای حل آن مشارکت داشته باشند.
وی سوق دادن ظرفیتهای اشتغال منطقه آبریز دریاچه ارومیه به سمت کشاورزی بدون در نظر گرفتن ظرفیت اکولوژیکی این دریاچه را مشکل اصلی بحران حاضر دانست و گفت: شیوههای حکمرانی نادرست باعث شد حلقههای بههم پیوسته مدیریت منابع آب را نبینیم.
به اعتقاد وی کارگروه ستاد ملی احیای دریاچه ارومیه توانسته است روند مخرب گذشته را حل و اصلاحاتی را به وجود بیاورد و اگر روند سابق برداشت آب از دریاچه اتفاق میافتاد دیگر دریاچه وجود نداشت.
مهدی فصیحی استاد دانشگاه تهران نیز سیستم مدیریت منابع آب ایران را عقب تر از مباحث روز جهانی دانست و ابراز داشت: اصلی ترین مساله دریاچه ارومیه مسائل اجتماعی است اما دست اندرکاران ستاد احیا همچنان به روشهای سازهای اصرار دارند.
به گفته این استاد دانشگاه، سرمایههای اجتماعی در حوزه آبریز دریاچه ارومیه در روند احیا حضور فعال ندارند و این مسأله باعث به بن بست رسیدن کار ستاد احیا شده است.
قاضی پور نماینده مردم ارومیه در مجلس به صرف هزینههای سنگبن و طرح برنامههای بی نتیجه و سفرهای خارجی بدون توجیه در میان اعضای ستاد احیا اعتراض کرد.
تجریشی در این باره گفت: پولی که طی ۴ سال در ستاد احیا خرج شده است کمتر از ۲۰ میلیارد تومان بوده است و هزینه سفر به آمریکا از جیب یک ایرانی علاقه مند بوده نه ستاد احیا.
وی در ادامه ایده انتقال آب ارس را به خاطر گران تمام شدن آن منتفی اعلام کرد.
فصیحی استاد دانشگاه که از منتقدان روند اجرای برنامهای ستاد احیا در این برنامه بود خطاب به تجریشی گفت: چه تجربهای از سفر به آمریکا به دست آوردید؟ در حالیکه طرحهای احیای آن دریاچه هم شکست خورده بود.
وی در ادامه خاطر نشان کرد: به وضوح مشخص است که رویکرد حاضر ستاد دریاچه ارومیه اشتباه است شما هنوز از طرحهای انتقال آب صحبت میکنید و نه تنها از تجربیات بین المللی درسی نگرفتهاید به شکست طرحهای داخلی انتقال آب هم توجهی نمیکنید.
این استاد دانشگاه تاکید کرد: دلیل شکست بدنه هیدرولوژیکی آب در کشور، طرحهای انتقال بوده است.
موسوی نماینده وزارت نیرو رو به نادر قاضی پور گفت: مستندات نشان میدهد برخی از نمایندگان به ظاهر پیگیر احیای دریاچه ارومیه هستند اما پشت درهای بسته به دنبال ساخت سدهای جدید هستند.
وی در ادامه یادآور شد: چرخه حکمرانی تنها دولت نیست و مجلس هم در مشکلات آبی نقش داشته است و نمیتواند خود را مبرا بداند.
به گفته موسوی ۱۲ سد مهم اطراف درباچه ارومیه وجود دارد و ۲ میلیارد متر مکعب آب را تنظیم می کند اما برخی نمایندگان به دنبال رساندن این عدد به ۳.۹ میلیارد هستند.
فصیحی در جواب نماینده وزارت نبرو گفت: کشاورزی حوزه دریاچه ارومیه با مینیموم مصرف آب دارد و خطای محاسباتی ستاد احیا باعث کاهش سطح تراز شده است.
وی از اینکه پیچیدهترین سیستم آبی کشور را مسئولان به عنوان مدل پایلوت انتخاب کرده ند، اظهار تاسف کرد و گفت: ایرادی ندارد که ستاد احیا ۲ هزار میلیارد هزینه کند اما نه در سیستم آبی که احتمال شکست آن بالا و هدر رفت منابع ملی صورت می گیرد.