موضوع اصلی سفر به مسکو و رایزنی با مقامات نظامی کشورهای مختلف جهان، "تحولات منطقه" و در صدر آنها تحولات سوریه و مقابله با تروریسم بوده است، چیزی که دقیقاً مقارن شد با اجلاس مهم سران کشورهای ایران، روسیه و ترکیه در آنکارا.
کشور سوریه بهدلیل تهاجم گسترده تکفیریها به آن و سقوط بخش اعظمی از این کشور در سالیان اخیر و سپس بازپسگیری مناطق تحت اشغال تکفیریها توسط ارتش سوریه و نیروهای مقاومت اسلامی، در سالیان اخیر کانون توجه قدرتهای بزرگ منطقهای و جهانی بوده و کشورهای بسیاری در حوزههای مختلف امنیتی و نظامی، در این کشور ــ چه علیه تروریستها و چه له تروریستها ــ حضور داشتهاند که در این میان، ایران و روسیه بهعنوان دو قدرت اثرگذار در منطقه با درخواست دولت قانونی سوریه، کمکهای زیادی در جهت مقابله با تروریستها به ارتش و نیروهای مقابلهکننده با تکفیریها در این سالها کردهاند.
تحولات سوریه و مبارزه با تروریسم بهدلیل اهمیت بالایش، در سالیان اخیر کانون اصلی مذاکرات در اجلاسهای مهم امنیتی ــ نظامی جهان بوده و بر همین منوال، اجلاس ۲ روزه امنیتی مسکو نیز تحت الشعاع این مسئله قرار داشت.
در ذیل، نگاهی داریم به ۸ نکته امنیتی ــ نظامی که امیر حاتمی وزیر دفاع کشورمان در جریان سفر به روسیه در دیدارها و سخنرانیهایش بیان کرده است:
۱ ــ پیشنهاد تشکیل کمیسون مشترک نظامی میان ایران و بلاروس
ــ امیر حاتمی: امیدواریم مناسبات دفاعی و نظامی دو کشور متناسب با روابط سیاسی فیمابین توسعه یافته و در آینده شاهد تشکیل نشستهای کارشناسی و تخصصی بین دو کشور باشیم.
ــ وزیر دفاع بلاروس با ابراز علاقه جهت توسعه همکاریهای دفاعی و نظامی دو کشور تصریح کرد: امیدواریم با تشکیل کمیسیونهای همکاریهای مشترک با حضور کارشناسان و متخصصین فنی و نظامی دو کشور، همکاریهای دوجانبه را گسترش دهیم. (وزیر دفاع در دیدار با وزیر دفاع بلاروس)
۲ ــ توسعه توان موشکی برای دفاع مشروع منطقهای
ــ ایران تقویت قدرت دفاعی و اقتدار دفاع بازدارنده بهویژه در حوزه موشکی را حق طبیعی خود در دفاع مشروع منطقهای میداند و توسعه و تقویت آن را برای مقابله با تهدیدات متنوع و نوظهور ضروری میداند و با قاطعیت آن را پیگیری خواهد کرد. (وزیر دفاع در اجلاس امنیتی مسکو + لینک)
۳ ــ لزوم همکاری منطقهای برای مقابله با تروریسم سایبری
ــ تهدیدات تروریسم در ابعاد مجازی، سایبر، عملیات ایذایی و انتحاری یا قلمروسازی در جغرافیای دولتهای آشوبزده، همکاری کشورهای منطقه در عرصه اطلاعاتی و امنیتی را به ضرورتی حتمی تبدیل نموده است. تجربه همکاری میان کشورهای سوریه، عراق، ایران و روسیه در مقابله با داعش که اخیراً ترکیه نیز به این روند پیوسته، میتواند الگویی برای تسرّی آن به تمامی کشورهای منطقه باشد.
ــ شکست کامل گروه تروریستی داعش، نیازمند شناخت و شکست دادن تمامی ابعاد فکری، رفتاری و عملیاتی آن است. این نقشها در قلمروی مجازی، عملیات ایذایی و انتحاری، گرگهای تنها و استقرار سرزمینی یا قلمروسازی در جغرافیای دولتهای آشوبزده بازنمایی و حفظ میشود و همه این فضاها قابلیت تبدیل به فضای تهدید علیه کشورهای منطقه و فرامنطقهای را دارا هستند. (وزیر دفاع در اجلاس امنیتی مسکو + لینک)
۴ ــ "نظم امنیتی آسیایی"
جمهوری اسلامی ایران معتقد است که در روند بحرانهای نوظهور، افراطگرایی و تروریسم مهمترین چالشی است که جان میلیونها انسان را برای آینده پیشِرو در بالاترین سطح تهدید میکند و مقابله مؤثر با این تهدید مشترک و ایجاد ثبات و امنیت پایدار در منطقه، مستلزم اتخاذ سیاست دفاعی همکاریجویانه و پیگیری نظم امنیتی آسیایی مبتنی بر پیوندهای اقتصادی، سیاسی و فرهنگی درونمنطقهای است. (وزیر دفاع در اجلاس امنیتی مسکو + لینک)
۵ ــ تداوم همکاری نظامی ایران و روسیه در سوریه
ــ همکاریهای دو کشور در چارچوب موافقتنامه همکاریهای نظامی بین جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه که در سال ۲۰۱۵ امضا شد، رشد خوبی داشته است.
ــ همکاریهای ایران و روسیه تا نابودی کامل تروریسم در سوریه ادامه خواهد داشت؛ این همکاریها براساس عهدی که برای نابودی تروریست بسته بودیم انجام شد و بر عهد خود با روسیه در این زمینه وفاداریم. (وزیر دفاع در دیدار با وزیر دفاع روسیه)
۶ ــ پیشبینی برای آغاز دور جدید تنشها در منطقه
ــ شکست داعش بهمثابه شکست سیاست منطقهای آمریکا است و لذا بهظن بسیار قوی باید انتظار داشت که این شکست آغاز یک دوره جدید از خصومتها و تنشهای منطقهای برای پر کردن خلأهای کنونی و رقابت تثبیت حضور قدرتهای منطقهای و فرامنطقهای در نقاط مواجه با بیثباتی شود. (وزیر دفاع در اجلاس امنیتی مسکو + لینک)
۷ ــ "ائتلاف آمریکا و ائتلاف مقاومت در سوریه"
ــ دو ائتلاف در مبارزه با تروریستها در سوریه عمل کردند؛ یکی ائتلاف مربوط به محور مقاومت و با پشتیبانی بیدریغ روسیه که مبارزه واقعی را با تروریستها داشت و منجر به شکست داعش شد و یک طرف هم ائتلاف بهرهبری آمریکا که بسیار گزینشی عمل و در واقع تروریستها را مدیریت کرد، هر جا مطابق منافعشان بود از آنها پشتیبانی کردند و هرجا با منافعشان در تضاد بود با آن به مقابله پرداختند. (وزیر دفاع در بدو ورود به مسکو)
۸ ــ ترامپ و تیم افراطی او؛ "شرایط سختتری پیشِروی منطقه است"
ــ تا زمانی که عوامل اصلی ایجاد داعش پابرجاست و در شرایطی که تسلیح کشورهای متجاوز و آشوبساز تحت قراردادهای دهها میلیارد دلاری برخی کشورهای منطقه با غرب و بهویژه آمریکا استمرار داشته باشد و تا زمانی که دولت آمریکا منفعتطلبی را محور سیاست خارجی خود قرار داده و بر عدم مسئولیتپذیری در قبال سیاستهای نابخردانه خود در صحنه بین الملل ادامه دهد که البته با روی کار آمدن دونالد ترامپ و تیم افراطی وی هیچ چشمانداز روشنی بر آن متصور نیست، باید منتظر ماند که این خطر از جایی دیگر ظهور و بروز پیدا کند و شرایط سختتر و پیچیدهتر را برای منطقه رقم بزند.