یک نشریه آمریکایی در تحلیلی به ارائه راهکارهایی برای حفظ «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) در بحبوحه تهدیدهای «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا برای لغو آن پرداخته است.
«ایلان گلدنبرگ»، کارشناس مسائل سیاست خارجی و تحلیلگر مسائل مربوط به برنامه هسته‌ای ایران و «الیزابث روزنبرگ»، تحلیلگر مسائل انرژی و تحریمی، این پیشنهادات را با نگارش یادداشتی با عنوان «چگونه برجام را نجات دهیم» در مجله «فارن‌افرز» مطرح کرده‌اند.
تحلیلگران با یادآوری ضرب‌الاجل ترامپ به کشورهای اروپایی برای اصلاح «معایب» برجام نوشته‌اند: «گلایه اصلی ترامپ این است که برخی از محدودیت‌های وضع‌شده علیه برنامه هسته‌ای ایران ظرف ۱۰ تا ۱۵ سال آینده منقضی شده و یا اصطلاحاً 'زوال پیدا می‌کنند.'»
ترامپ همچنین درباره حمایت ایران از حزب‌الله لبنان ابراز نگرانی کرده و از نبود تدابیری در برجام برای پرداختن به برنامه موشکی ایران هم انتقاد کرده است. تحلیلگران فارن‌افرز، نوشته‌اند کشورهای اروپایی از لحاظ این نگرانی‌ها با ترامپ همداستانند، اما «ترامپ ظاهراً انتظاراتی غیرواقعی دارد که توافق هسته‌ای تمامی فعالیت‌های مشکل‌زای ایران را حل و فصل کند.»
آنها در ادامه خاطرنشان می‌کنند: «در دنیای پرهرج و مرج دیپلماسی بین‌المللی غیرممکن است بتوان به یک توافق بی‌عیب و نقص دست پیدا کرد.» این دو تحلیلگر در ادامه راه‌هایی برای اصلاح توافق هسته‌ای برجام، بدون نقض آن پیشنهاد کرده‌اند.
گلدنبرگ و روزنبرگ می‌نویسند: «پرسش سخت‌تر، نحوه تمدید مفاد زوال‌پذیر برجام است. دولت آمریکا می‌خواهد محدودیت‌های ایران در زمینه نگهداری حداکثر ۵۰۶۰ سانتریفیوژ یا ذخیره بیش از ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم کم‌غنا دائمی شود. این مطالبه، اروپایی‌‌ها را در موضع انعطاف‌ناپذیری قرار می‌دهد، زیرا آنها عمیقاً خواستار حفظ توافق هسته‌ای و عدم تغییر مفاد آن هستند.»
آنها نوشته‌اند: «یک راه حل طولانی مدت، تدوین پیش‌نویس توافقی جدید است که در آن برخی از بندهای زوال‌پذیر برجام تمدید می‌شوند و در همان حال، مشوق‌های جدیدی مانند کاهش بیشتر تحریم‌ها یا همکاری در یک برنامه صلح‌آمیز انرژی هسته‌ای برای ایران در نظر گرفته می‌شوند. انجام این کار، در دنیای توافق‌های تسلیحاتی، امری متداول است.»
نگارندگان مقاله فارن‌افرز، با وجود این تأکید کرده‌اند چنین توافق‌های جانبی بایستی چند سال دیگر حاصل شوند و اقدام ترامپ برای تعیین ضرب‌الاجل چند ماهه برای این کار، تنها به ایجاد یک «بحران ساختگی» منجر خواهد شد.
آنها در ادامه خاطرنشان کرده‌اند: «در هر صورت، حصول چنین توافقی در آینده کمکی به رفع نگرانی‌های امروز ترامپ نخواهد کرد. به کلام ساده، هیچ تمایلی برای حصول یک توافق جدید تنها دو سال بعد از اجرای [توافق قبلی] وجود ندارد. در حال حاضر، عملی‌ترین گزینه‌ای که درباره آن میان کشورهای فرانسه، آلمان، انگلیس و آمریکا بحث می‌شود صدور یک بیانیه مشترک عمومی است که در آن بر تمایل برای رسیدگی به بندهای زوال‌پذیر برجام و تدوین راهبردی برای توافقات تکمیلی در سال‌های آتی تأکید می‌شود.»
دو تحلیلگر آمریکایی پیش‌بینی کرده‌اند ایران علی‌رغم مخالفت با بیانیه مشترک کشورهای اروپایی و آمریکایی در مراحل آغازین تا زمانی که شواهدی از نقض مستقیم توافق در کار نباشد به آن پایبند خواهد ماند.
در این مقاله آمده است: «با آنکه ایرانی‌ها، با بیانیه مشترک ایالات متحده و متحدان اروپایی آن مخالفت خواهند کرد، آنها تا زمانی که شواهد آشکاری از نقض برجام وجود نداشته باشد پایبندی به توافق را ادامه خواهند داد. تهران، تمایل ندارد مقصر فروپاشی توافق شناخته شود زیرا در آن صورت یکبار دیگر با انزوای بین‌المللی و تحریم‌های گزنده رو به رو خواهد شد. تهران احتمالاً در دراز مدت پذیرای توافقات تکمیلی خواهد بود، به ویژه اگر سایر طرف‌های برجام متحد باشند و به ایران امتیازهای جدید پیشنهاد دهند.»
گلدنبرگ و روزنبرگ در پایان این مقاله از کشورهای اروپایی خواسته‌اند در صورت تصمیم ترامپ برای خروج از برجام اجازه دهند او بار مسئولیت مربوط به این تصمیم را به عهده بگیرد.
در پایان این مقاله آمده است: «بزرگترین مانع علیه حصول یک توافق جدید، خود ترامپ خواهد بود. او به شانه خالی کردن از تعهدات در توافقات و نادیده گرفتن جزئیات لازم برای موفقیت توافقات بین‌المللی عادت دارد. بنابراین، حامیان توافق در کنگره و اروپا بایستی هنگام مذاکره با دولت ترامپ هوشیار باشند. آنها بایستی به دنبال اخذ امنیازاتی باشند که باعث ثبات برجام می‌شود، اما اگر نتوانند این کار را انجام بدهند، بایستی عقب بایستند و اجازه دهند در صورت خروج ترامپ از برجام، او بار تقصیر آن را به عهده بگیرد.»
