در چند روز گذشته خبرهایی درخصوص نصب تجهیزات نظارتی هسته‌ای در ایران مطرح شده است.
روز سه‌شنبه (15 اسفندماه) سخنگوی وزارت خارجه نصب هرگونه ایستگاه مرتبط با کنوانسیون «منع جامع آزمایش‌های اتمی» موسوم به «CTBT» در ایران را تکذیب کرد. قاسمی در واکنش به ادعای سایت المانیتور مبنی بر صدور مجوز صادرات تجهیزات نظارتی از سوی دولت آمریکا با هدف تشدید نظارت بر اجرای برجام و برنامه هسته‌ای ایران گفته است که محتوای خبر این سایت مخدوش و اطلاعات ارائه‌شده در آن درباره ایران نادرست و غیرواقعی است.
حسام‌الدین آشنا نیز درخصوص نصب تجهیزات CTBT عنوان کرده است: «برادران عزیزی که اتهام‌های بزرگی را در مورد CTBT به کشور وارد می‌کنند حالا که دست‌شان می‌رسد مناسب است عقلانیتی بیشتر به خرج دهند و اول صحت و سقم خبر را جویا شوند و سپس دست به قلم ببرند».
اما بررسی سایت رسمی CTBT حاکی از آن است که مراحل نصب و استقرار دو ایستگاه «لرزه‌سنجی کمکی» در کرمان و شوشتر به پایان رسیده و علاوه بر آن، طرح نصب دو ایستگاه «لرزه‌سنجی اصلی» و «فروصوت» به تأیید CTBT رسیده و طرح نصب دو ایستگاه «رادیو نوکلئید» و «سامانه کشف گاز» در تهران نیز در دست آماده‌سازی قرار دارد.
بیش از 180 کشور عضو سی‌تی‌بی‌تی هستند و 166 عضو آن را تصویب کرده‌اند؛ ولی تاکنون فقط 13 ایستگاه رصد این پیمان در سراسر دنیا نصب شده که از این تعداد، دو ایستگاه در ایران مستقر شده است. این اتفاق درحالی رخ داده است که جمهوری اسلامی ایران هنوز این معاهده را تصویب نکرده است.
نکته قابل توجه آن است که کشورهای امضاکننده این معاهده همچون آمریکا، روسیه و انگلستان و رژیمی مانند اسرائیل و برخی دیگر از کشورهای امضاکننده سی‌تی‌بی‌تی، نصب تجهیزات ایستگاه‌های شناسایی این معاهده در خاک خود را نپذیرفته‌اند.
این اتفاق ممکن است موجب خروج اطلاعات استراتژیک کشور از طریق ایستگاه‌های CTBT به کشورهای بیگانه همچون آمریکا و همچنین رژیم صهیونیستی شود که درصدد انجام پروژه‌های خرابکارنه اطلاعاتی در داخل ایران هستند و همچنین محدودیت‌هایی برای پیشترفت در زمینه دفاعی و هسته‌ای کشور فراهم می‌کند. در سطحی کلان‌تر نیز این اقدام موجب فراهم شدن زمینه بهانه‌های کشورهای غربی برای اعمال فشار و تحریم‌های جدید علیه ایران می‌گردد.
• سایت رسمی معاهده CTBT در پنج نقطه از ایران خبر از تجهیزات نظارتی این معاهده می‌دهد.
• جزئیات تجهیزات معاهده CTBT در ایران به ادعای سایت رسمی این معاهده: تجهیزات در دو نقطه نصب شده/طراحی تجهیزات در دو نقطه پایان یافته/نصب تجهیزات در یک نقطه هم تایید شده است.
هر یک از این ایستگاه‌های سی‌تی‌بی‌تی کاربردهای متفاوتی دارد. ایستگاه لرزه‌سنجی اصلی به کمک ایستگاه‌های لرزه‌سنجی کمکی تمامی لرزه‌های ناشی از آزمایش‌های تسلیحاتی را کشف و ثبت می‌کنند و اطلاعات به دست آمده از آن را به شبکه مرکزی سی‌تی‌بی‌تی می‌فرستند. شبکه‌ای که همه اعضا، از جمله آمریکا و اسرائیل به داده‌های آن دسترسی دارند. ایستگاه رادیونوکلئید قادر به کشف ذرات جامد و گازهای رادیواکتیو و سنجش میزان فراوانی آنهاست.
ایستگاه گاز به عنوان مکمل ایستگاه رادیونوکلئید، به کشف گازهای متصاعد شده از انفجارهای زیرزمینی می‌پردازد. اگر آزمایش‌ها و انفجارهای تسلیحاتی در تاسیسات زیرزمینی صورت گیرد و سایر ایستگاه‌ها قادر به شناسایی و تعیین دقیق نوع آنها نباشند، ایستگاه گاز با کشف گازهای متصاعد شده به جو می‌تواند اطلاعات لازم را تامین کند.
از نحوه عملکرد تجهیزات جدید آمریکایی، جمع‌آوری اطلاعات به‌دست‌آمده و مکان ارسالی این داده‌ها چیزی مشخص نیست و این اطلاعات مهم می تواند در اختیار کشورهای دیگر به اشتراک گذاشته شود.
