پس از ماجرای گلستان هفتم که عصر روز سیام بهمن و ساعات اولیه نخستین روز اسفند توجه تمام رسانههای کشور را معطوف به منطقه پاسداران کرد و غائله دراویش گنابادی را در صدر اخبار کشور قرار داد، علی رغم توضیحاتی که از همان ساعات اولیه ارائه شد، ولی شهادت دلخراش 3 مامور پلیس و یکی از نیروهای بسیجی حاضر در صحنه، سوالات بسیاری را برای مردم ایجاد کرد؛ از ماجرای تکذیب ارتباط راننده اتوبوس مرگ با این فرقه از سوی دراویش گنابادی تا حرف و حدیثها درباره رافت و صبر پلیس در خاتمه دادن به این ماجرا که قلب بسیاری از مردم را به درد آورد؛ سوالاتی که حالا با گذشت چندین روز از این واقعه تلخ، بهتر میتوان به آنها پاسخ داد.
سردار حسین رحیمی رئیس پلیس پایتخت که در این ماجرا فرماندهی میدان را عهدهدار بود در گفتوگو با خبرنگار تسنیم، به تعدادی از سوالات مطرح شده در خصوص چرایی شکل گیری تجمع اولیه دروایش، اقدامات عملیاتی پلیس در خلال غائله چند ساعته خیابان پاسداران و حتی نتایج بازجوییها و تحقیقات تکمیلی انجام گرفته در ابعاد مختلف پاسخ داد؛ گفتوگویی که مشروح آن را در زیر میخوانید.
* سردار ماجرا از کجا شروع شد؟
رحیمی: همانطوری که اکثر مردم در جریان قرار گرفتند آغاز این اتفاق برمیگردد به دو خودرو سرقتی؛ همکاران ما در ساعات ابتدایی روز سیام بهمن ماه وقتی به دو خودرو سواری مشکوک میشوند دستور ایست صادر میکنند رانندگان این دو خودرو اقدام به فرار کرده و در تعاقب آن، هر دو خودرو به مقر پلیس انتقال داده میشوند. ساعت 7 صبح همان روز خانمی که مالیک یکی از این دو خودرو که پرایدی تیره رنگ هم بوده متوجه سرقت خودرویاش میشود و موضوع را به پلیس گزارش میدهد. البته ناگفته نماند که سارقان، در لحظه ای که اقدام به جاگذاشتن خودرو برای فرار از دستور ماموران پلیس کرده بودند، همین خودرو را با قفل پدالی رها کرده و سعی در متواری شدن داشتند.
در نهایت مالک پراید سفید هم با مراجعه به پلیس، سرقت خودروی خود را گزارش میکند و کلانتری مربوطه نیز فرد متهم به سرقت را به همراه فرد دیگری که با وی دستگیر شده بود به مرجع قضایی معرفی کرده که در مسیر هم درگیریهایی ایجاد میشود و این افراد فرار میکنند ولی در خاتمه یکی از افرادی که اقدام به درگیری با پلیس کرده به نام نعمت الله ریاحی دستگیر میشود. پس از دستگیری این فرد، عدهای تحت عنوان انتصاب وی به فرقهای خاص، تجمع میکنند. این در حالی است که همکاران من در همان ابتدا بارها به این افراد عنوان میکنند که این شخص، مرتکب جرم شده و مرجع قضایی نیز حکم وثیقه 150 میلیون تومانی برای وی صادر کرده است و این فرد باید تا ادامه رسیدگی به جرمش در بازداشتگاه بماند.
پس از حضور این افراد در مقابل کلانتری و برخورد پلیس با آنها برای متفرق کردنشان، افراد حاضر در صحنه در مقابل منزل رئیس فرقه تجمع میکنند و در حالی که همکاران من برای پاکسازی منطقه اعزام شده بودند، یک اتوبوس دیوانه وار به همکاران ما حمله میکند و 3 نفر را شهید و 8 نفر را مجروح میکند.
پس از این اتفاق با هماهنگی مراجع ذی ربط امنیتی از جمله شورای تامین و شورای امنیت کشور در نهایت، ساعت 4 صبح روز سه شنبه، اجازه اجرای عملیات و دستگیری و برخورد با این افراد به ما داده شد که در کمتر از 15 دقیقه این عملیات با دستگیری تمامی عناصر اصلی این غائله خاتمه یافت.
* نعمت الله ریاحی که برای فراری دادن دو سارق دستگیر شده به ماموران و خودروی پلیس حمله ور شده بود هم سابقه دار بود؟
رحیمی: هم راننده اتوبوس هم نعمت الله ریاحی که با مامورین درگیر شده و نفرات دیگر را فراری داده بود دارای سوابق مجرمانه متعدد هستند.
* دو هفته پیش از این ماجرا هم، گلستان هفتم صحنه درگیریهایی بین دراویش و پلیس بود؛ این دو ماجرا چقدر با هم مرتبط بودند؟
رحیمی: این افراد قطعاً افراد همان گروه هستند، شروع این ماجرا از مقابل زندان اوین اتفاق افتاد که 4 نفر از افراد مساله دار این گروه توسط دستگاههای امنیتی دستگیر شدند و اینها به بهانه اینکه بازداشت شدگان از گروه ما هستند جلوی زندان اوین تجمع کردند و همکاران ما مکرراً تذکرات لازم را به تجمع کنندگان میدادند که اجازه دهند مسیر قانونی و رسیدگیهای قضایی انجام شود که در آن مقطع، با صحبتهایی که انجام شد، تجمع کنندگان آن محل را ترک کردند.
حتی در اغتشاشات دی ماه امسال هم این افراد با کمک سایتهای ضدانقلاب و معاند آن طرف آبی و بعضی از سایتهای خودشان و فردی که در آنسوی آب وابسته به این افراد بوده و جنبشی را هم به راه انداخته و از خارج کشور آن را مدیریت و هدایت میکند، به شدت آتش بیار معرکه بودند و خیلی به این جریان کمک میکردند و در ادامه به بهانههای مختلف به دنبال ایجاد تنش، درگیری و اقدامات ضد امنیتی بودند و این یک واقعیت است.
به هر حال خرد جمعی در آن زمان بر این بود که به دلایل مختلف با این افراد مدارا شود ولی در لحظهای که اراده شد تا با آنها برخورد کنیم، با قاطعیت با این افراد برخورد شد.
* خیلیها معتقدند شاید پلیس باید زودتر وارد عمل میشد و این غائله خاتمه پیدا میکرد.
رحیمی: پلیس نظام جمهوری اسلامی، پلیسی مردم مدار و جامعه محور است و برای جان تمام شهروندان باید ارزش قائل باشد و حقوق شهروندی تمام آحاد جامعه را رعایت کند؛ ما اسم این را اتمام حجت، تذکر و اولتیماتوم میگذاریم چراکه تلاش داشتیم این قضیه بدون خونریزی و درگیری خاتمه یابد؛ از طرف دیگر محلی که این افراد در آن نقطه دست به این اقدامات زدند محلی بود که مردم در آن در حال کسب و کار و زندگی بودند و ما باید به گونهای این ماجرا را مدیریت میکردیم که خدای ناکرده مشکلی برای ساکنان و اهالی این محل که مدتها بود از دست این افراد به ستوه آمده بودند هم پیش نیاید؛ همچنین ما تلاش داشتیم تا این افراد از موضعی که گرفتهاند کوتاه بیایند و در واقع قانون پس از دستگیری با آنها برخورد کند.
* اینکه بعضیها میگویند پلیس بیش از اندازه در مقابل این افراد رافت داشت درست است؟
رحیمی: تمام اقداماتی که پلیس انجام میدهد بر اساس مصوبه شورای تامین و مسئولین تمام دستگاههای امنیتی و شورای امنیت کشور بوده؛ پلیس فرمانده میدان است ولی بر اساس مصوبات ابلاغی عمل میکند که خودتان دیدید زمانی که تصمیم بر برخورد با این افراد گرفته شد، تمامی افراد حاضر در صحنه و لیدرهای آنها در کمتر از یک ربع دستگیر شدند.
* بعضیها عنوان میکنند نیروی انتظامی در این ماجرا در حالی وارد عملیات شد که مسلح نبوده و حضور غیرمسلحانه پلیس در این ماجرا هم به دنبال تصمیم و ابلاغ شورای تامین انجام شده است؟
رحیمی: این موضوع کاملا کذب است؛ نیروی انتظامی با تجهیزات و امکانات و اختیارات کامل در این موضوع وارد شد؛ به هر حال ما در وهله اول که از سلاح استفاده نمیکنیم بلکه به تناسب فضا و شرایط منطقه عملیات و اقدامات مجرمانه، وارد صحنه میشویم که جزو تدابیر و تمهیدات عملیاتی پلیس است؛ ما برای کسانی که سلاح ندارند از سلاح استفاده نمیکنیم، ما همه امکانات را در اختیار داشتیم؛ حتی گروه نوپو را آماده کرده و این گروه آماده ورود به میدان بود و در کنار من قرار داشت ولی ما از این امکانات استفاده نکردیم چراکه تمایلی نداشتیم جان مردم و حتی همین اغتشاشگران که سه نفر از همکاران ما را هم به شهادت رسانده و تعداد زیادی را هم مجروح کرده بودند و ما به شدت از آنها ناراحت بودیم به خطر بیافتد.
این در حالی بود که اکثر این افراد، به چماق، قمه و انواع سلاحهای دست ساز و عجیب و غریب مجهز بودند. ولی ما حتی همان گروهان ویژهای که سه نفر از آنها در این ماجرا شهید شدند را هم عقب کشیدیم تا خدای ناکرده یک وقت برخورد احساسی با ماجرا نشود و یک زمان در این غائله بی گناهی جان خود را از دست ندهد.
* در کشورهای دیگر چه طور با چنین اعتراضات و اغتشاشاتی برخورد میکنند؟
رحیمی: شما همین فرقه داوودیه را با این ماجرا مقایسه کنید، این ها یک حرکت کوچک انجام دادند و یک اظهار نظر کردند ولی چه برخوردی با آنها شد؟ تمام این افراد توسط پلیس خشن و بی منطق آمریکا نابود شدند و در محلی که مستقر بودند به آتش کشیده شدند.
ما معتقدیم اقدامات پلیس باید بر روی اصول و بر اساس حفظ جان و مال و ناموس مردم باشد. ما اغتشاشات دی ماه امسال و غائله دراویش را با رعایت تمام استانداردها و اصول حقوق شهروندی حل و فصل کردیم.
* بیش از یک هفته از این ماجرا میگذرد آیا در بازجوییهای به عمل آمده از لیدرها و عناصر اصلی، سرنخهایی از نفوذ در این فرقه به دست آمده یا اینکه پشت پرده تامین اطلاعاتی و حمایتی این افراد چه کسانی قرار داشتند؟
رحیمی: در اینکه این افراد معاند بودند؛ در اینکه اینها لیدرهای فراوانی داشتند که این جریان توسط آنها اداره میشد؛ در اینکه جریان ضدانقلاب و کشورهای دیگر آنها را با استفاده از پول و امکانات تبلیغاتی و عوامل خودفروخته خود هدایت میکردند شک نکنید؛ شما ببینید لحظه لحظه اقدامات این افراد توسط سایتهای ضد انقلاب پخش میشد؛ این یعنی چه؟ این یعنی افراد در صحنه هِد دارند، صحنه گردان دارند، ارتباطاتی دارند و در این موضوع نباید شک کرد؛ به هر حال ما هم امیدواریم به تناسب این جرم و جنایت، دستگاه قضایی با سرعت و قاطعیت برخورد قانونی لازم را انجام دهند.
* پس از حمله اتوبوس به ماموران پلیس برخی از کانالهای ارتباطی و اکانتهای دروایش گنابادی در شبکههای مجازی عنوان کردند که راننده این اتوبوس هیچ ارتباطی با آنها و دراویش نداشته است.
رحیمی: اجازه بدهید پیش از پاسخ به این موضوع تسلیت مجددی به مناسبت شهادت این 4 عزیز داشته باشم و در وهله بعد از حجم وسیع همدردیهای مردم و مسئولین در ماجرای شهادت این عزیزان تقدیر و تشکر کنم ولی مساله بعد در خصوص ادعای مطرح شده آن است که این ادعا کاملاً کذب است؛ مگر میشود کسی که مدتها در خانه شما رفت و آمد میکرده، مدتها در مقابل خانه شما حضور داشته با شما ارتباطی نداشته باشد؛ شما مگر او را نمیشناختید؟ چرا تذکر ندادید؟ این فرد جانی که پشت اتوبوس نشست سالهای سال است با این افراد در تعامل است و می گوید افتخار می کنم عضو این گروه هستم و به هر حال ارتباط تنگاتنگی با این گروه داشته؛ ضمن اینکه این فرد دارای سوابق متعدد مجرمانه است؛ خب این گروه این مساله را نمیدانسته؟!
حالا میآیند اعلام برائت میکنند؟ وقتی که جان 4 جوان مظلوم و بی گناه گرفته شد معلوم است میگویند این فرد با ما نبوده؛ چارهای ندارند. این فرد جزئی از این گروه بوده و هم به صورت هدفمند این اقدام را انجام داده؛ متاسفانه این گروه و فرقه فکر میکردند اگر مقداری دارد به آنها گوش داده میشود از ضعف کشور است ولی واقعاً این افراد فقط کف روی آب هستند؛ ولی وظیفه قانونی ما است که با آنها تذکر و اولتیماتوم بدهیم.
* ممکن است بعد از این ماجرا تحرکات بعدی هم از سوی افراد منتسب به این فرقه انجام شود؟
رحیمی: ما قطعاً با هوشیاری، دقت و رصد مستمر و با اقتدار موضوع را دنبال میکنیم و کوچکترین تحرک را با سرپنجه اقتدار پاسخ میدهیم؛ موضوع اصلا برای ما تمام شده نیست؛ یک زمانی ما با اینها صحبت میکردیم ولی دیگر تمام شد و اگر کوچکترین تحرکی از این افراد سربزند با قدرت با آنها برخورد خواهیم کرد چراکه آرامش و امنیت جامعه و مردم خط قرمز پلیس است و کسی که بخواهد در نظم و امنیت عمومی اخلال کند، مطمئن باشد که با قدرت و تمام توان با او برخورد خواهد شد. مسئولیت برقراری امنیت با پلیس است و ما در حدود صغور مشخص قانونی، با هیچ کس تعارفی نداریم.
* پیش از این ماجرا هیچ وقت سابقهای از برخوردهای خشن اینچنینی معترضان و حمله این افراد با خودرو به ماموران پلیس مشاهده نشده بود؛ از طرفی برخیها معتقدند سرنخهایی از آموزش و خط دهی خاص توسط لیدرهای اغتشاشاگران برای مواجهه با این شکل و شیوه به دست آمده است؟
رحیمی: رفتاری که انجام شد برگرفته از رفتار کفار داعشی بود که ما نمونه آن را در کشورهای غربی دیده بودیم ولی اینکه آیا از سوی کسی هدایت شده باشند، شما شک نکنید؛ دشمن با تمام توان به دنبال آن است تا افراد سادهلوح و مساله دار را هدایت کند و در مسیر دلخواه خودش قرار دهد؛ ما تا پیش از این چنین موردی را تجربه نکرده بودیم و شما شک نکنید که این افراد آموزش دیده بودند و این برگرفته از رفتارهای وحشیانه و داعش گونه معاندین نظام و کشور است.
* ما همواره شاهد حضور دراویش در چهارچوب قانون و زندگی مسالمت آمیز این افراد در کنار سایر اقشار و گروهها بودیم، تحلیل شما از این ماجرا چیست؟
رحیمی: ما قطعاً نمیتوانیم این قبیل اقدامات وحشیانه و تلخ را به همه این فرقه تعمیم و تسری بدهیم؛ خودشان هم اعلام کردهاند این افراد که تحت عنوان مجذوبان معروفند را قبول ندارند و اینها خودشان شیوهای نو در بین دراویش درانداختهاند ولی هر اقدامی که خارج از عرف، اصول و حقوق بشر انجام شود از نظر ما قابل قبول نیست ولی ما قطعاً این اقدام اخیر را به همه گروههای دراویش منتسب نمیکنیم و این افراد به نام این گروه و مرتبط با ضد انقلاب دست به چنین اقداماتی زدند و در عمل افرادی بودند که به دنبال برهم زدن امنیت و آرامش مردم بوده و از این نام سوءاستفاده میکنند.
* سخن پایانی
رحیمی: امروز پلیس جمهوری اسلامی از مقتدرترین پلیسهای دنیا است و از صفر مرزی تا قلب شهرها، علی رغم تمام دشمنیها بهترین و بینظیرترین امنیت را در کشور ایجاد کرده و زبانزد همه است و خیلیها حسرت این امنیت را دارند؛ لذا با اقتدار و رصدی که در بخشهای مختلف وجود دارد، امنیت پایداری را برقرار میکند و در موارد اخیر از جمله اغتشاشات 96، سوداگران ارز و این غائله اخیر را هم با درایت و حداقل زمان ممکن جمع کرد که نشان دهنده بلوغ و توانمندی پلیس در دفاع از مردم و نظام اسلامی است.