پنجمین رزمایش مشترک محمد رسول الله(ص) ارتش جمهوری اسلامی ایران با حضور نیروهای سه گانه زمینی، هوایی، دریایی و قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء(ص) در منطقه عمومی جنوب شرق کشور، سواحل مکران و دریای عمان به وسعت ۳ میلیون کیلومتر مربع برگزار شد و در این رزمایش ۷ دستاورد دفاعی کشور مورد بهره برداری و ارزیابی قرار گرفت.
به گفته دریادار حبیب الله سیاری رئیس هیئت مدیره رزمایش محمدرسول الله(ص) تامین کامل امنیت آب های سرزمینی جمهوری اسلامی و فراتر از آن تامین امنیت ترددها در این منطقه بویژه خطوط انتقال انرژی از جمله اهداف برگزاری این رزمایش بود.
در ساعات اولیه مرحله نمایش قدرت رزمایش محمدرسول الله (ص)، ۲ فروند از ناوهای ائتلاف که به منظور پایش یگان های نیروی دریایی ارتش به محدوده رزمایش نزدیک شدند، توسط پهپادهای این نیرو بصورت دقیق شناسایی و پس از اعلام به قرارگاه تاکتیکی رزمایش، هواپیماهای گشت و شناسایی با پرواز بر فراز ناوهای ائتلاف به آنها هشدار و این ناوها منطقه رزمایش را ترک کردند.
۱- حیدر۴۴
در مرحله نخست این رزمایش که با محوریت نیروی زمینی ارتش برگزار شد، توسط تیپ ۴۱ نزاجا راکت های نقطه زن نازعات، فجر۵ و توپ ۱۵۵ میلیمتری خودکششی با هدایت لیزری و توپ ۱۲۲ میلیمتری اتوماسیون شده مورد بهره برداری و ارزیابی قرار گرفت.
توپ ۱۲۲ میلیمتری اتوماسیون شده که در مهرماه سال جاری رونمایی شده بود، تحت عنوان پروژه «حیدر ٤٤» شامل هوشمندسازی و اتوماسیون سامانه راکت انداز ١٢٢ میلیمتری است که با افزایش سرعت و دقت در تیراندازی، استفاده از پهپادها بعنوان دیده بان خط مقدم و قابلیت نصب بر روی کلیه سامانه های توپخانه ای بصورت کیت را دارد.
«حیدر ٤٤» که در گروه ٤٤ توپخانه نیروی زمینی ارتش طراحی و ساخته شده است، برای نخستین بار در رزمایش محمدرسول الله(ص) مورد بهره برداری و ارزیابی قرار گرفت.
۲- عاشورا
توپ ۱۵۵ میلیمتری خودکششی تحت عنوان «عاشورا» از دیگر تجهیزاتی بود که برای نخستین بار در این رزمایش مورد بهره برداری و ارزیابی قرار گرفت. توپ ۱۵۵ میلیمتری عاشورا با نصب روی شاسی خودروهای سنگین، قابلیت اجرای تیر منحنی و قائم به منظور انهدام مواضع و استحکامات، تجمع نفرات، خودروهای سبک و سنگین وخنثی سازی آتش دشمن را دارد.
این توپ که تا پیش از این به صورت کششی در نیروهای مسلح کشورمان وجود داشت، اکنون در نمونه چرخ دار خود قابلیت تحرک در میدان رزم را پیدا کرده است.
۳-فجر ۵
«فجر۵» نیز یکی دیگر از سلاح هایی بود که برای نخستین بار در ارتش جمهوری اسلامی ایران مورد استفاده قرار گرفت. این سامانه راکت انداز که از جمله سلاح هایی است که در اختیار گروه های مقاومت در فلسطین و لبنان قرار دارد، جدیدترین نمونه آن یعنی مدل C هدایت شونده، سال گذشته توسط وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح تحویل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شد و در رزمایش پیامبر اعظم ۱۱ نیروی زمینی سپاه مورد استفاده قرار گرفت. امسال نیز جدیدترین نمونه آن یعنی مدل ۳۳۳ میلیمتری به دست ارتش نیز رسیده است و در رزمایش محمدرسول الله(ص) استفاده شد.
۴- لبیک یک
سامانه راکت انداز هدایت شونده «لبیک یک» هم از جمله دستاوردهای جدید است که در این رزمایش برای نخستین بار از آن رونمایی شد. تصویر و اطلاعاتی از شلیک این راکت منتشر نشده است اما با توجه به هدایت پذیر بودن آن و استفاده از این راکت در کنار سامانه «فجر۵» هدایت شونده، حرکت نیروی زمینی ارتش به سمت استفاده از تسلیحات هدایت پذیر به وضوح مشخص است.
۵- اُکتاکوپتر تهاجمی
یکی از نکات قابل توجه در این رزمایش استفاده از اکتاکوپتر (پهپاد) در اجرای عملیات بمباران بوسیله بمب های سبک BL-۷۵۵ بود که چنین قابلیتی برای نخستین بار در نیروهای مسلح کشورمان و در نیروی زمینی ارتش مورد بهره برداری قرار گرفت.
هوانیروز در این رزمایش علاوه بر پشتیبانی از راه هوا و هلی برن نیروهای پیاده، با استفاده از بالگردهای تهاجمی AH-۱ معروف به کبرا وظیفه اجرای عملیات مقابله با نیروهای نفوذ کننده از ساحل را بر عهده داشتند.
نیروی دریایی ارتش نیز بعنوان یکی از نیروهای اصلی عمل کننده در این رزمایش با یگان های شناور سطحی، زیردریایی های سبک غدیر و سنگین کیلوکلاس، تیپ های تکاور و تفنگدار ساحلی و یگان های هوادریا اعم از انواع بالگردهای ضد سطحی و مین روب (RH-۵۳)، ضد زیردریایی (SH-۳) و هواپیماهای گشت شناسایی بال ثابت F-۲۷ نیروی دریایی ارتش بصورت همزمان در محدوده ای به وسعت ۲ میلیون و دویست هزار کیلومتر مربع مستقر بود.
۶- موشک کروز قدیر
موشک کروز «قدیر» از جمله سلاح هایی است که در این رزمایش برای نخستین بار توسط نیروی دریایی ارتش مورد بهره برداری و ارزیابی قرار گرفت، این موشک که در اسفندماه ۱۳۹۳ رونمایی و در آذرماه ۱۳۹۴ به نیروی دریایی ارتش تحویل داده شد، با برد ۳۰۰ کیلومتر و بهره گیری از ویژگی‌هایی همچون آماده‌سازی و واکنش سریع، ارتفاع پروازی پایین، دقت بالای ناوبری، انهدام دقیق اهداف مورد نظر، قدرت تخریب و ضد جنگ الکترونیک از جمله تسلیحات موثر در دریا است که در اختیار جمهوری اسلامی ایران قرار دارد. این موشک در رزمایش محمدرسول الله(ص) از روی ناو نقدی شلیک شد.
شلیک موشک کروز نصر از پرتابگر متحرک ساحلی به سمت اهداف دریایی نیز از دیگر اقدامات انجام شده توسط فرماندهی موشکی نیروی دریایی ارتش در این رزمایش بود.
۷- سوختگیری هوایی بالگرد RH-۵۳
اما هوادریای نیروی دریایی نیز در این رزمایش با استفاده از بالگردهای مین روب RH-۵۳ و اجرای عملیات ترکیبی مین روبی بصورت صوتی و مغناطیسی در ابعاد مختلف مین های کاشته شده در دریا با حساسه های متفاوت بصورت تکی و ترکیبی را منهدم و بسترهای ایجاد آبراه امن جهت تردد ناوهای جنگی و شناورهای تجاری را فراهم کردند.
از دیگر نکات قابل توجه در این رزمایش تعبیه لوله سوختگیری هوایی برای بالگردهای RH-۵۳ بود که برای نخستین بار صورت گرفت و حاکی از افزایش برد این بالگردها برای اجرای عملیات در آب های فرا سرزمینی است.
اجرای عملیات تاخت، سقوط آزاد، ایجاد تله های انفجاری، عملیات هلی برن، تبادل عمومی یگان های تکاور و اجرای عملیات یگان های زیرسطحی توسط زیردریایی های کلاس کیلو (نوح، طارق، یونس) و کلاس غدیر از دیگر برنامه های اجرا شده توسط نیروی دریایی ارتش در این رزمایش بود.
اجرای سلسله عملیات انهدام واحدهای شناور دشمن از سوی قایق های آذرخش و شهاب مجهز به راکت انداز، اجرای عملیات مین ریزی غیر کلاسیک از سوی قایق های هجومی رعد، اجرای عملیات دفاع ساحلی توسط توپخانه ساحلی و اجرای عملیات تخریبات ساحلی از دیگر عملیات های اجرا شده توسط نیروهای درگیر در این رزمایش بود.
در خلال برگزاری این رزمایش، نیروی هوایی ارتش و قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء نیز به عنوان نیروهای پشتیبانی کننده در تمام مدت رزمایش حضور فعال داشتند.
جنگنده های F-۴ و میراژ نیروی هوایی ارتش ضمن بمباران مواضع دشمن فرضی در روز نخست رزمایش، در تمام مدت برگزاری پشتیبانی مداوم از یگان های سطحی (زمینی و دریایی) را بعمل آورد. قرارگاه پدافند هوایی نیز ماموریت رصد و پایش کامل منطقه عمومی رزمایش با استفاده از سامانه های راداری ثابت و متحرک، سامانه های شنود الکترونیکی، سامانه های جنگ الکترونیک، سامانه های موشکی ارتفاع بالا، متوسط و پایین، یگان شناسایی پهباد و پروازهای جمع آوری اطلاعات را بر عهده داشت.
چرخش نگاه ها به سمت دریای عمان
آنچه که از اجرای رزمایش مشترک محمدرسول الله(ص) ارتش می توان برداشت کرد، نگاه به دفاع از مرزهای کشور در نقاط دور دست تر است. به عبارت دیگر، سد کردن راه دشمنان و مقابله با آنها در دریای عمان به مراتب می تواند کم هزینه تر و موثرتر از چنین موضوعی در خلیج فارس باشد و به نظر می رسد که نیروهای مسلح کشورمان بر این موضوع تأکید دارند؛ چنانچه در جریان حضور فرمانده معظم کل قوا در مراسم دانش آموختگی دانشگاه تربیت پاسداری امام حسین(ع) در اردیبهشت ماه سال جاری، طرحی به اجرا در آمد که حاکی از گردش موشک های سپاه به سمت «دریای عمان» و هدف قرار دادن یک ناو آمریکایی بود.
برگزاری رزمایش محمدرسول الله(ص) ارتش جمهوری اسلامی ایران در سواحل دریای عمان و مدار ۱۵ درجه شمالی این دریا نیز بیانگر آن است که جمهوری اسلامی ایران علاوه بر اینکه دفاع از آب های خلیج فارس را با قدرت دنبال می کند برای تقویت ساختارهای دفاعی در دریای عمان نیز تجهیز می شود.
تقویت ساختارهای دفاع فراتر از مرزهای جغرافیایی کشور موضوعی است که ضرورت آن در سالهای اخیر با گسترش گروهک های تروریستی-تکفیری در منطقه بیش از پیش مشخص شده است تا آنجایی که رهبر معظم انقلاب در وصف شهدای مدافع حرم تاکید کردند: «اگر شهیدان مدافع حرم نبودند، امروز باید با «عناصرِ فتنه‌گر، خبیث و دشمن اهل‌بیت(ع)» در شهرهای ایران می‌جنگیدیم».
از این رو با توجه به حضور نیروهای فرامنطقه ای در آبهای دریای عمان و خلیج فارس، به نظر می رسد که حضور فعال و موثر نیروهای مسلح کشورمان در قالب رزمایش ها و حفظ آمادگی و توانمندی نظامی در سواحل مکران و دریای عمان می تواند امنیت آب های خلیج فارس و شریان های اقتصادی و نفتی موجود در آن را از فاصله ای دورتر تامین کند. مسئله ای که قطعا به نفع همه همسایگان خلیج فارس و کشورهای منطقه است.
