روزنامه «ایزوستیا»، چاپ مسکو در تحلیلی می‌نویسد: اوضاع در منطقه خاورمیانه در سال 2017، همانطور که انتظار می رفت بحرانی و مملو از رویدادهای غیرمنتظره بود. در عرصه مناقشه داخلی در سوریه تغییرات اصولی رخ داد ولی عراق تا مرز تقسیم این کشور پیش رفت و تروریستها که پیش از آن، این دو کشور را به تصرف خود درآورده بودند مجبور شدند به سایر نقاط کره زمین بگریزند. از سوی دیگر عربستان سعودی و متحدانش در شورای همکاری‌های خلیج فارس هم جنگ دیپلماتیک جدی را با قطر براه انداختند.
نابودی کامل داعش در سوریه و عراق
در اوایل سال 2017 تروریستهای داعشی بخش اعظم خاک سوریه و بسیاری از شهرهای مهم این کشور، از جمله نقاط مرزی با عراق را در تصرف خود داشتند. عملیات نظامی روسیه که در پاییز سال 2015 آغاز شده و تقریبا یک سال و نیم بطول انجامید، مانع از پیشروی تروریستها شده بود، ولی در اوایل به نظر می رسید تا نابودی کامل آنها، زمان زیادی لازم دارد. با این وجود در پایان سال 2017 به شکست کامل داعش در سوریه منجر شد.
ارتش سوریه موفق شد تا کنترل کرانه غربی رود فرات را بدست آورد و بطور همزمان شبه نظامیان کرد هم نیروهای داعشی را در کرانه شرقی رود فرات تارومار کردند. رئیس جمهوری روسیه در تاریخ 11 دسامبر در پایگاه هوایی حمیمیم در خاک سوریه حضور یافته و پایان عملیات نظامی و دستور بازگشت گروههای نظامی روسی به میهن را به وزارت دفاع این کشور داد.
"لئونید اسلوتسکی" رئیس کمیته امور بین الملل دومای دولتی روسیه به این روزنامه گفته است: «روسیه به جامعه بین الملل نشان داد کشوری است که توانایی پیروزی بر تروریسم بین المللی و متجاوزترین نوع آن، یعنی داعش در سوریه را دارد. روسیه خطر شکل گیری یک دولت تروریستی تمام عیار که بزرگترین تهدید بین المللی در قرن حاضر بود را از بین برد.»
"زلیمخان موتسویف" عضو کمیته امور بین الملل دوما و کارشناس مسائل خاورمیانه نیز در گفت‌وگو با «ایزوستیا»، با تایید این مسئله گفت: «ما وظایف نظامی و سیاسی خود در قبال بحران سوریه را به خوبی انجام داده‌ایم. شرکای ما بار دیگر متقاعد شدند که روسیه متحدی قدرتمند و قابل اطمینان است. در واقع ما در بسیاری از موارد سیاست آتی در منطقه خاورمیانه را تعیین کرده‌ایم.»
فرار تروریستها و خطر بروز حملات تروریستی جدید در جهان
موفقیت در سوریه و در کشور همسایه، یعنی عراق که ارتش و نیروهای مردمی آن موفق شدند داعش را تار و مار کرده و بر سراسر خاک این کشور کنترل یابند، تروریستها را وارد نمود تا بصورت گسترده از منطقه خاورمیانه خارج شدند. البته در سایر نقاط جهان هم آنها مسلما شروع به زندگی عادی نکرده و به اقدامات تروریستی خود ادامه می دهند. تنها در قاره اروپا طی سال 2017 بیش از ده حمله تروریستی بزرگ صورت گرفت.
"فرانتس کلینتسویچ" نائب رئیس کمیته امور دفاع و امنیت شورای فدراسیون (سنای) روسیه در این رابطه به این روزنامه گفته است: «روسیه مهمترین وظیفه خود را انجام داده و گروه تروریستی داعش دیگر در سوریه نابود شده است. ولی اکنون خطر حملات تروریستی در سایر مناطق افزایش یافته است. این خطر در زمان جشن‌های سال نو میلادی بیش از هر زمان دیگر خواهد بود. ضمن اینکه بار دیگر افغانستان به مرکز گسترش تروریسم به سایر نقاط جهان تبدیل شده است.»
عراق از خطر تجزیه جان سالم بدر برد
در عین حال در کشور عراق که تازه از وجود تروریستهای داعشی رها شده، خطر تجزیه کشور بسیار جدی شد. کردهای عراقی که دارای یک جمهوری خودمختار هستند، در تاریخ 25 سپتامبر همه پرسی برای اعلام استقلال برگزار کردند که در آن بیش از 90 درصد ساکنین مناطق کردنشین به جدایی از بغداد، رای مثبت دادند. ولی جامعه بین المللی از این تصمیم رهبران کرد عراقی حمایت نکرد و دولت مرکزی نیز با کمک دو کشور همسایه خود، یعنی ترکیه و ایران، اقدامات نظامی شدیدالحنی را علیه مقامات اربیل در نظر گرفتند که نتیجه بخش بوده و عراق را از خطر تجزیه نجات داد.
اختلاف بین کشورهای عرب منطقه خلیج فارس بالا گرفت
بی ثباتی در منطقه به پادشاهی‌های عرب خلیج فارس نیز سرایت کرد. در تابستان سال 2017 کشورهای عربستان سعودی، امارات متحده عربی، مصر و چند کشور متحد آنها که موضع گیری مقامات دوحه در قبال ایران، حزب الله، حماس و اسرائیل مورد رضایتشان قرار نداشت، روابط دیپلماتیک خود را با قطر را قطع کرده و این کشور را به حمایت از تررویسم متهم نموده و تحریم‌های اقتصادی شدیدالحنی را علیه قطر اعمال کردند. دو کشور غیرعرب منطقه، یعنی ایران و ترکیه، از مواضع قطر در مقابل کشورهای عرب خلیج فارس حمایت نمودند. این اختلافات تنش در منطقه را افزایش داده است.
در مجموع وضعیت منطقه خاورمیانه همچنان تغییر چندانی نکرده است و روند اوضاع در سال 2018 نشان خواهد داد که آیا امکان خروج از بحرانها در منطقه وجود دارد یا اینکه اوضاع وخیم تر از سال 2017 شده و نیروهای جدیدی در خاورمیانه ظهور خواهند کرد؟
