هرچقدر پیدا کردن و متقاعد کردنش برای مصاحبه سخت است، اما لهجه بامزهاش که فارسی را بهخوبی صحبت میکند و صراحت و زبان تند و تیزش، گفتوگو با او را ساده میکند. «جان لیمبرت» از افراد موثر در سفارتخانه آمریکا در سال 1979 بوده است، تعبیر دیگر این است که لیمبرت به دلیل حضور نزدیک به دو دههای در ایران، موثرترین فرد سفارت بوده است؛ حتی موثرتر از سالیوان.
خودش میگوید به دلیل عدم باور به سیاستهای کارتر در مورد ایران دوست داشته در کشورهای عربی حاشیه خلیجفارس کار کند؛ اما در سال 1977 و با پیچیده شدن اوضاع حکومت پهلوی، ماموریتش را تغییر میدهد و به ایران میآید.
تصاویر منتشرشده از دیدار وی با آیتا... خامنهای در زمان تسخیر لانه جاسوسی و تسلط زیاد او به زبان فارسی بسیار معروف شد. او بعد از بازگشت به آمریکا با توجه به شناختی که از کشورمان داشت سمتهای متعددی در آمریکا داشت که میتوان به ریاست دفتر امور ایرانیان و معاونت وزارت خارجه آمریکا اشاره کرد.
لیمبرت جزء افرادی است که در زمان تسخیر سفارت تهران آنجا بوده و خاطرات متعددی از سفارت دارد، از گلایه و شکایتش از مسئولان ایرانی میگوید و اینکه آیتا... خامنهای را فرد هوشمندی دیده است.
لیمبرت پیشتر گفته بود اقدام کارتر در پناه دادن به شاه هرچند ژستی بشردوستانه بود ولی از تعبیر احمقانه برای آن استفاده میکند.
لیمبرت سعی میکند از صحبت درباره کودتای «کورتاژ» و تلاش آمریکا برای براندازی در شب بیستودوم بهمن حدالامکان پرهیز کند و البته معتقد است نمیتواند از ایرانیها برای امکانات آن 444 روز تشکر کند. این دیپلمات کهنهکار آمریکایی درباره مسائل روز هم دیدگاههای جالب توجهی دارد.
آیتا... خامنهای اخیرا گفتهاند که ترامپ چهره واقعی آمریکاست. نظر شما در این مورد چیست؟
همیشه روال در رابطه ایران و آمریکا بعد از انقلاب اینگونه بوده که ایرانیها درباره اقدامات آمریکا در ایران، کودتای 28 مرداد و مسائل دیگر صحبت میکردند و آمریکا عنوان میکرد آنها مسائل گذشته است و بیایید از نو شروع به صحبت کنید. حالا به نظر میرسد این وضعیت عوض شده و برخی مقامات ایران الان صحبت از مذاکره و دوستی میزنند و مقامات آمریکا مخصوصا آقای ترامپ افتادهاند به گلایهگذاری.
قبول دارید که سیاست همیشگی دولت آمریکا براندازی و سرنگونی حکومت در ایران بوده؟ دفتر امور ایرانیان که در زمان بوش در وزارت خارجه آمریکا تاسیس شد تا به امروز تعطیل نشده است و همین دفتر یکسال قبل از انتخابات ریاستجمهوری سال 88 هزینه بسیار زیادی برای براندازی در ایران کرد که اسناد آن در سایت وزارت خارجه آمریکا موجود است.
شکی نیست که همیشه در داخل آمریکا این بحثها مطرح بوده. حالا اینکه خانم رایس چه برنامهای داشته و چه کاری میخواسته کند من اطلاعی ندارم.
یک مصداق صحبت شما همین بحث مذاکرات هستهای است؛ آمریکاییها خیلی اصرار داشتند با ایران درخصوص برنامه هستهایاش مذاکره کنند و از طریق دیپلماسی مشکلات فیمابین را حل کنند؟ آیا واقعا میتوان به تجربه برجام بهعنوان یک تجربه موفق برای اعتماد و گفتوگو با آمریکا نگاه کرد؟
هنوز زود است که در مورد برجام و شکست آن قضاوت کنیم، بحث مذاکرات میان ایران و آمریکا برقراری دوستی میان دو کشور نیست؛ آمریکا با خیلی از کشورها دوست نیست ولی برای حل مشکلات مذاکره میکند. شما از مذاکره برای حل مشکلات حرف میزنید. به نظر شما آمریکاییها توانستند با توجه به مذاکرات هستهای و توافق برجام اعتمادسازی کنند؛ اما طرف آمریکایی اقدامی که انجام داد تقریبا هیچ بود. اگر برجام برای ایران سودی نداشت هیچموقع آن را نمیپذیرفت. آقای ظریف وزیر امور خارجه ایران خیلی دقیق و شفاف گفتند که برجام یک توافق ایدهآل برای آمریکا و برای ایران نیست و اینکه گفته میشود ترامپ قصد داشت برجام را پاره کند درواقع اینطور نبود، بلکه ترامپ میخواست خود را یک تاجر بزرگ در عرصه سیاسی معرفی کند و با این کار خود را مطرح کند.
گزارشهای آژانس بینالمللی انرژی هستهای نشان میدهد ایران به صورت کامل پایبند تعهد خود به برجام بوده است در حالی که آمریکاییها تقریبا به هیچکدام از تعهدات خود عمل نکردهاند. چطور میشود به چنین کشوری اعتماد کرد؟
تا جایی که من اطلاع دارم دولت آمریکا اقدامات ایران برای پایبندی به ایران را منکر نشده است.
زمانی که ترامپ پایبندی ایران به تعهداتش را امضا نمیکند مفهومش چیست؟
این رفتار به دولت آمریکا ربطی ندارد، مساله شخصی ترامپ است.
در اوایل انقلاب آمریکاییها تصمیم به کودتا در ایران گرفتند که مسئولیت آن بهعهده ژنرال هایزر و ژنرال فیلیپ گاست بود. نقش سفارت آمریکا در هماهنگی این کودتا چه بود؟ و آیا اینگونه اقدامات جزء ماموریتهای عادی هر سفارتی در دنیاست؟
من از این ماجرا خبر ندارم. شاید آمریکاییها خواب دیده بودند که میخواهند چنین کاری بکنند و تصور میکردند ایران سال 57 همان ایران سال 32 است که اگر چنین تصوری داشتند، اشتباه میکردند.
ترامپ در سخنرانی اخیر خود ملت ایران را یک ملت تروریست خطاب کرد. فکر میکنید اینگونه اظهارنظر یک اشتباه بود یا اینکه ترامپ عمدا چنین اظهارنظری کرده است؟
تا زمان اوباما همیشه حساب مردم ایران و حکومت جدا بوده برای مثال پیام نوروزی اوباما این بود که من میخواهم با ملت ایران صحبت کنم، ولی ترامپ این سیاست را وارونه کرده، همیشه گفته میشد با ملت ایران کاری نداریم، با آنها دوست هستیم و با حکومت ایران مشکل داریم ولی ترامپ گفت علاوهبر حکومت، با مردم ایران هم دشمنی داریم. برای اظهارنظر در حوزه سیاست خارجی باید سواد شما از چهارم اکابر بیشتر باشد.