مرحله نهایی هفتمین رزمایش فدائیان حریم ولایت طی روزهای گذشته و با حضور طیف گسترده ای از پرنده های موجود در نیروی هوایی ارتش در مرکز ایران برگزار و طبق روال همه رزمایش های مهم نیروهای مسلح، با استفاده از تجهیزات و تمرین تاکتیک های جدید همراه بود. یکی از مهمترین اتفاقات این رزمایش، بکار گیری هواپیمای مشهور ترابری هرکولس در نقشی جالب و برای اولین بار بود و بر این اساس، در جریان این تمرینات رزمی، شاهد رها سازی بمب های سبک و سنگین از دو فروند هرکولس بودیم.
طبق سناریوی اجرا شده توسط نیروی هوایی ارتش، یکی از هواپیماهای مورد نظر نزدیک به 50 بمب تمرینی و هواپیمای دیگر سه بمب دو هزار پوندی به سمت اهداف تعیین شده، پرتاب شد؛ اتفاقی که برای اولین بار در تاریخ نیروی هوایی کشورمان رخ داده و بر این اساس، از یک هواپیمای ترابری در نقش پرنده بمب افکن استفاده شده است.
هرکولس ها علیه جنگل های ویتنام
برای اولین بار ایالات متحده آمریکا به عنوان کشور طراح و سازنده هواپیمای C-130 ، در دوره جنگ ویتنام استفاده به نوعی رزمی از هرکولس را آغاز کرد. این هواپیما حامل بمب های دیزی کاتر بود که نوعی بمب ترموباریک محسوب می شد و با پرتاب این بمب ها، در جنگل های انبوه ویتنام مساحتی لازم برای فرود بالگردهای آمریکایی پاکسازی می شد. البته در حال حاضر بمب معروف به مادر تمام بمب ها یا MOAB نیز قابلیت حمل و پرتاب از سی 130 را دارد.
پرتاب دیزی کاتر از سی 130 آمریکایی
روش اجرای آن هست به این صورت است که هم بمب دیزی کاتر و هم مادر تمام بمب ها بر روی یک صفحه متحرک قرار گرفته و صفحه مورد نظر و بمب روی آن از هواپیما به بیرون پرتاب می شود و بعد از جدا شدن بمب از صفحه مورد نظر، بسته به ارتفاع پرتاب و زمان مورد نظر برای رسیدن به هدف، چتری از پشت بمب باز شده یا ممکن است چتر استفاده نشود و بمب به سمت زمین روانه می شود.
بمب های اس دی بی زیر بال هرکولس
هرکولس البته در نقش رزمی دیگری نیز وارد کار شده و تا به امروز نیز در این نقش باقی مانده است و آن هم بحث توپخانه پرنده است. در مدل های جدید سری AC-130 ، در کنار توپ ها تعدادی بمب های هدایت ماهواره ای مثل سری SDB نیز بر روی این بمب افکن نصب شده و قابلیت پرتاب را دارند.
هرکولس های نهاجا در نقش بمب افکن
هواپیمای ترابری C-130 همچون بسیاری دیگر از ارتش های جهان، به نوعی اسب بارکش نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی خصوصا در سالهای جنگ تحمیلی بوده است. این پرنده خوش ساخت شاید میلیون ها ساعت تا به امروز برای این سرزمین پرواز و نقشی شاید کمتر دیده شده اما بسیار مهم در سالهای دفاع مقدس و در سالهای بعد از جنگ در توان دفاعی کشور ما ایفاء کرده است. حمل مهمات، نیروهای نظامی، آذوقه، مجروحین و بسیاری موارد دیگر همه و همه از جمله وظایف این پرنده 4 موتوره محسوب می شود. این هواپیما در مدل اچ که در کشور ما وجود دارد حدودا توان حمل 20 تن بار را دارد. مشخصات ابعاد بخش بارگیری در هرکولس از این قرار است : طول در حدود 12 متر ، عرض در حدود 3 متر و ارتفاع در حدود 2.75 متر است.
هرکولس بمب افکن؛ برای کجا و چه هدفی؟
شاید برای تقریبا همه شما این سوال پیش بیاید که اصولا تبدیل یک هواپیمای ترابری 4 موتوره به یک بمب افکن اقدامی مفید است؟ برای پاسخ به این سوال باید به شرایط ویژه ایران ، منطقه خاورمیانه و البته تجربیات اخیر خصوصا در سوریه و عراق اشاره کرد. زمانی شما با دشمنی رو به رو هستید که به صورت غیر متقارن و شبیخون مانند مبارزه می کند و مشخص نیست در چه زمانی از روز یا شب به شما حمله خواهد کرد. روش استاندارد پاسخ گویی به چنین دشمنی از راه هوا مشخصا استفاده از هواپیماهای جنگی و بالگردها است.
اما اگر به هر دلیلی این وسایل در دسترس نبود و آنچه شما صرفا داشتید یک هواپیمای باربری بود چه؟ یا آنکه نیاز به استفاده از حجم وسیعی مهمات جهت جلوگیری از پیشرفت این دشمن بود؟
پرتاب بمب های سبک تمرینی از هرکولس نهاجا
در حقیقت هرکولس های نهاجا تغییر کاربری نداده اند بلکه صرفا به عنوان یک توانایی جدید برای آن ها بحث حمل بمب و پرتاب آنها تعریف شده است. هرکولس هواپیمایی است که توان نشست و برخاست در شرایط غیر استاندارد را نیز دارد و می توان در بدترین شرایط ممکن نیز بمب ها را در این هواپیما بار زده و بر روی هدف تخلیه کند.
پرتاب بمب های دو هزار پوندی از هرکولس نهاجا
مشخصا این حرکت نوعی ایده آل از عملیات بمباران هوایی علیه دشمن نخواهد بود ولی در شرایطی که دشمن مورد نظر در حال حمله به مواضع خودی است می توان از این روش برای رساندن قدرت آتش و پشتیبانی از نیروهای خودی استفاده کرد. فراموش نکنید در سناریوهایی مثل عملیات های ضد تروریستی و در شرایطی که دشمن مورد نظر فاقد توان هوایی یا ضد هوایی خاصی است، سی 130 می تواند با فراغ بال و بدون نگرانی از بحث تهدیدات ضد هوایی یا هوایی برای مدت زیادی روی هدف مورد نظر باقی مانده و در صورت لزوم بمب های خود را بر روی منطقه مورد نظر پرتاب کند.
مسئله مدت زمان پرواز روی هدف یکی از مهم ترین و چالش برانگیز ترین بحث ها در زمینه عملیات های پشتیبانی نزدیک هوایی خصوصا در جنگ هایی با شرایط فعلی عراق و سوریه است که شما با یک دشمن منظم و یونیفورم پوش طرف نیستید و دشمن چریک می تواند هر لحظه به شما حمله کند. برای داشتن پوشش هوایی در حالت عادی و در حجم آتش بالا، به یک جنگنده به همراه پشتیبانی سوخت رسان نیاز خواهد بود که این کار، هزینه های عملیاتی را شدیدا افزایش می دهد اما در مورد پرنده ای مثل هرکولس این امکان وجود دارد که زمان بسیار بیشتری روی هدف مورد نظر باقی ماند تا در صورت نیاز اقدام به پرتاب بمب ها کند.
با توجه به اینکه پیش از این نیز، سردار حاجی زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه از ساخت بمبی 10 تنی توسط این نیرو (با نام کنایه آمیز "پدر همه بمب ها") خبر داده بود که با هواپیمای باری ایلوشین، امکان پرواز و پرتاب آن علیه هر دشمنی وجود دارد، مشخص می شود که هم سپاه و هم ارتش، این قابلیت مهم را در پرنده های باری خود مورد توجه قرار داده و عملیاتی کرده اند. با این اوصاف، مشخص است که چنین تمرین و مهارتی، جهت تامین بخشی از نیازهای کشورمان در مقابله با یک دشمن خاص است و بر همین اساس، تجارب به دست آمده از حضو مستشاران نظامی کشورمان در جبهه های دوردست مقابله با تروریست های تکفیری - صهیونیستی، اکنون و در مراحل مختلف، تبدیل به سامانه ها و تاکتیک های جدید در زمین و آسمان می شود.
