اظهارات ترامپ دایر بر «عدم پایبندی ایران به روح برجام» پیش از دیدار وی با مقامات ارشد نظامی آمریکا تازهترین نشانه از تصمیم واشنگتن به انتخاب «راه سوم» در قبال توافق و کلید زدن اجرای طرح «مرگ» تدریجی «برجام» بجای اعلام مستقیم خروج از آن است.
در اجرای این تصمیم بسیار با اهمیت و تأثیرگذار برای ایران، به جای دولت آمریکا که امضاء کننده توافق اتمی است، مسئولیت عقبنشینی گام به گام ایالات متحده از تعهدات پذیرفته شده توسط دولت قبلی به کنگره سپرده میشود که سرنوشت آن مشخص است.
چهارکشور دیگر دارای عضویت ثابت در شورای امنیت، به علاوه آلمان (گروه موسوم به 5+1)، نیز توافق اتمی را امضاء کردهاند اما متفاوت با دولت آمریکا که قانوناً متعهد به تأیید پایبندی و یا عدم پایبندی ایران به تعهدات پذیرفته شده در برجام است، نقش ناظر خاموش را ایفا میکنند.
با مطرح شدن گزینه سوم مابین تأیید پایبندی ایران و یا اعلام خروج آمریکا از توافق، به نظر میرسد روش کار دولت آمریکا در این مورد روشن شده است.
با خودداری ترامپ از تأیید پایبندی ایران به توافق اتمی که تاکنون دولت ترامپ دوبار با بیمیلی به آن مبادرت ورزیده، بدون اعلام خروج آمریکا از توافق، ایالات متحده رسمیت و مشروعیت برجام را سلب کرده و اتخاذ تصمیم بعدی در این مورد را به کنگره واگذار میکند.
همزمان، و بدون اعلام ترک رسمی برجام که به دولت ایران نیز فرصت اقدام تلافی جویانه و یا اعلام ترک برجام را میدهد، آمریکا در سایر عرصهها مقابله با ایران را تشدید خواهد کرد.
به نظر میرسد پیروی اروپا از سیاستهای آمریکا در قبال ایران، حتی با وجود ابراز نارضایتی در بعضی موارد، غیر قابل اجتناب است و بعد از خودداری مورد انتظار آمریکا در تأیید پایبندی ایران به توافق اتمی طی چند روز آینده، ادامه حیات برجام را میتوان تنها با دادن تنفس مصنوعی به آن و برای مدتی محدود انتظار داشت.رادیو فردا همچنین گزارش داد: ایپک، کمیته روابط عمومی اسرائیل و آمریکا، که در راستای منافع اسرائیل در ایالات متحده فعالیت میکند، در تنظیم راهبرد جامع دونالد ترامپ رئیسجمهوری آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران «شراکت فعال» داشته است.
روزنامه اسرائیلی جروزالم پست سهشنبه هجدهم مهر به نقل از «منابع آگاه» نوشت، راهبرد تازهای که قرار است در روزهای آینده از سوی ترامپ علیه ایران اعلام شود، بخشی از فعالیت پیگیرانه ماههای گذشته لابی ایپک (AIPAC) در تعریف دوباره برجام و تنظیم راهکارهای مقابله با تهران بوده است.
به نوشته جروزالم پست، ایپک ترامپ را به خروج از برجام فرا نخوانده بلکه ایجاد فشار بیشتر بر ایران، از جمله از راه تصویب تحریمهای تازه علیه تهران و برقراری محدودیتها را پیشنهاد کرده است.
براساس این گزارش، ایپک فعالان و حامیان خود در کنگره را نیز فراخوانده تا قوانین جدید علیه ایران را به گونهای تنظیم کنند که با مخالفت سایر قدرتهایی که امضاکننده برجام بودهاند، روبهرو نشود.
به نوشته جروزالم پست، ایپک در تنظیم گامهای خود توجه کرده است که حمایت هر دو حزب جمهوریخواه و دموکرات را حفظ کند تا وجهه فراحزبیاش در صحنه سیاست آمریکا خدشهدار نشود.
در همین حال، ژنرال اسرائیلی عاموس یادلین که تا چندی پیش رئیس سازمان اطلاعات نظامی ارتش این کشور بود، دونالد ترامپ را فراخواند که خروج آمریکا از برجام را به چوب تهدیدی بر سر جمهوری اسلامی ایران مبدل کند و آن را عملی نکند تا تهران خود را در تنگنای بیشتری احساس کند.
یادلین در این مقاله، که در جروزالم پست انتشار یافت، مقطع زمانی و شرایط حال حاضر را برای خروج آمریکا از برجام مناسب ندانست و نوشت که تهدید به خروج واقعی از برجام باید در زمان دیگری که جنبه استراتژیکتر داشته باشد، انجام شود.