رئیس‌جمهور امریکا در امتداد فضاسازی‌های اخیر خود علیه ایران بعد از تشدید محدودیت ورود ایرانیان به امریکا در هفته گذشته، فرصت تبریک به خانم مرکل را از دست نداد و به گزارش رادیو فردا در گفت‌وگوی تلفنی با او از «فعالیت شرورانه ایران در خاورمیانه» سخن گفته است. ترامپ در عین حال به زعم خود یک جنگ روانی جدید را در خصوص ماندن یا نماندن امریکا در برجام آغاز کرده و سعی دارد با بیان اینکه «در آینده خواهید فهمید» متحدین اروپایی و همپیمانان منطقه‌ای امریکا را نیز در این فضاسازی با خود همراه کند.
در مورد چرایی عصبانیت ترامپ از مردم و مسئولان ایران فهرست بلندی از ناکامی‌های امریکا درمواجهه با انقلاب اسلامی ایران در طول سی و هشت ساله گذشته می‌توان برشمرد، اما اگر تنها به تحولات چند ماه اخیر بسنده کنیم، درک چرایی درماندگی رئیس‌جمهور امریکا چندان دشوار نیست.
1ـ حذف تدریجی داعش و دیگر گروه‌های تروریستی در منطقه شاید مهم‌ترین شکست امریکا و متحدین از انقلاب اسلامی و سرپنجه‌های آن در منطقه غرب آسیاست، چراکه این گروهک‌ها توسط نقطه کانونی پرورش و آموزش تروریسم در منطقه یعنی عربستان سعودی و با هدایت امریکایی‌ها به عنوان جریان موازی حرکت انقلاب اسلامی ایجاد شده بودند تا توجه مسلمانان و دیگر مستضعفین جهان را از انقلاب اسلامی به سوی جریان افراطی تکفیری منحرف کنند، اما همه این سرمایه‌گذاری‌ها اکنون بر باد رفته و البته به رغم هزینه‌های زیادی که این گروهک‌ها بر جهان اسلام تحمیل کردند، اکنون حقانیت حرکت ناب اسلامی بیش از پیش آشکار شده و به اذعان خود مسئولان امریکایی این نفوذ ایران است که اکنون غلبه یافته است. هربرت ریموند مک‌مستر، مشاور امنیت ملی امریکا روز دوشنبه 7/3 در نشست یک اندیشکده امریکایی با اذعان به گسترش نفوذ ایران در منطقه غرب آسیا (خاورمیانه) تأکید می‌کند که تضعیف نفوذ ایران در خاورمیانه هدف کلیدی امریکاست.
2 ـ پس از شکست استراتژی‌های کلان امریکا در منطقه، دکترین اقدام پیشدستانه و طرح خاورمیانه بزرگ توسط نیروهای جبهه مقاومت، راهبرد جنگ نیابتی طراحی و با هدف زدن این نیروها و اخلال در پیوستگی آنها طراحی و با محوریت همپیمانان منطقه‌ای امریکا به اجرا درآمد، اما سرنوشت این جنگ نیابتی نیز به تثبیت موقعیت حزب‌الله لبنان، دفاع وطنی سوریه، حشدالشعبی عراق و ... انجامید، به گونه‌ای که حتی تلاش و ورود مستقیم امریکا به درگیری برای جلوگیری از الحاق نیروهای مقاومت در مرزهای سوریه و عراق هم نتیجه نبخشید و اکنون امریکا دچار یک خلأ استراتژی در منطقه غرب آسیا (خاورمیانه) شده است و البته همه اینها را از ناحیه ایران می‌داند.
3ـ روح برجام قرار بود منشأ تغییر در ایران و نسل جوان ایران شود، در این عرصه اگرچه دستگاه‌های رسانه‌ای دشمن همه ظرفیت خود را به کار گرفته و متأسفانه سرپل‌های داخلی نیز در همراهی با اوباما و ترامپ در این تغییر کم نگذاشتند و طی ماه‌های اخیر تمامی ظرفیت‌های داخلی و منطقه‌ای ایران را به بهانه پذیرش برجام هدف قرار دادند، اما این روح مورد انتظار امریکایی‌ها مغلوب روحیه ایثار و شهادت‌طلبی نسل پساجنگ شد. برکات پدیده محسن حججی را نمی‌توان به سادگی بر شمرد. چندین سال دشمنان با تهاجم و ناتوی فرهنگی خود تلاش کرده بودند ارزش‌های دفاع مقدس را محو و یا انتزاعی قلمداد کنند و نسل جدید را نسبت به آن ارزش‌ها بی‌تفاوت کنند، اما ظهور بموقع این پدیده و غوغایی که به پا کرد به رغم روح برجام نشان از استمرار آن ارزش‌ها و آرمان‌ها دارد و البته مراکز تصمیم‌گیری و نظریه‌پردازی غرب را دچار سردرگمی کرده است.
4 ـ برجام قرار بود سبب فراموشی شعار مرگ بر امریکا شود، نکته‌ای که صریحاً اوباما آرزو کرده بود، اما هفته گذشته وقتی که وزیر خارجه آلمان از امریکا درخواست کرده بود که برجام را ترک نکرده و از توافق هسته‌ای خارج نشود، نیکی هیلی، سفیر امریکا در سازمان ملل از چرایی عصبانیت ترامپ پرده برداشته و خطاب به وی می‌گوید: ایران مرگ بر آلمان نمی‌گوید «مرگ بر امریکا» می‌گوید.
5 ـ انتظار امریکا، اروپا و صهیونیست‌ها در مهار قدرت موشکی ایران در پسابرجام این روزها، پاسخ در خور دیگری را نیز گرفت، وقتی موشک «خرمشهر» تست شد نشریه امریکایی نیوزویک، در گزارشی با تأکید بر اینکه «اقدام ایران در رونمایی علنی از این موشک، تا حدودی پاسخ تهران به هدف اعلام شده دولت ترامپ بود» می‌نویسد: ایران با نمایش موشک بالستیک جدید خود به صورت ترامپ و اسرائیل سیلی زده است.
6 ـ اما این عصبانیت ترامپ بعد دیگری نیز دارد و آن سردرگمی در اتخاذ راهبرد آینده امریکا در مواجهه با برجام است، فارغ از مخالفت متحدان اروپایی ترامپ در ترک برجام از سوی امریکا، اما در نقطه مقابل، اقدامات سخت‌گیرانه‌تر امریکا در تشدید تحریم‌ها در دوران ترامپ نه تنها تأثیری در اراده مردم ایران نداشته و منجر به تحول و تغییر امیدوارکننده‌ای در رفتار مردم و مسئولان ایران برای امریکایی‌ها نشده بلکه بر عکس تغییر موضع مسئولان مذاکره‌کننده هسته‌ای کشور را به دنبال داشته و حامیان قبلی را نیز دلواپس کرده است. آقای ظریف هفته گذشته در گفت‌وگو با روزنامه نیویورک‌تایمز می‌گوید اگر امریکا خواهان امتیازات جدید است ایران هم خواهان امتیازات جدید است، او می‌افزاید: «آیا امریکا حاضر است 10 تن اورانیوم غنی‌شده ما را به ما باز گرداند؟» یا اینکه در گفت‌وگو با الجزیره تأکید می‌کند که: «اگر واشنگتن از برجام خارج شود، خروج از توافق یکی از گزینه‌های ایران خواهد بود.» این تغییر موضع را در سخنان آقای دکتر روحانی هم می‌توان دید، آنجا که از قدرت موشکی ایران دفاع کرده و آن را منوط به اجازه از کسی نمی‌داند و در مورد برجام نیز تأکید می‌کند که بدون برجام هم می‌توان به توسعه اقتصادی رسید و یا اینکه خروج امریکا از برجام دست ایران را برای هر انتخابی باز می‌کند.
عباس حاجی‌نجاری
