روزنامه نیویورک‌تایمز در گزارشی نوشت: در چند روز آینده، بازرسان بین‌المللی گزارش خود را درباره تاسیسات هسته‌ای ایران برای دولت‌ها در سراسر جهان ارسال خواهند کرد؛ نتیجه این گزارش می‌تواند زنجیری از حوادث را رقم بزند که به یک تنش دیگر میان «دونالد ترامپ»، رئیس جمهور آمریکا، و جمهوری‌خواهان کنگره، یا حتی میان او و مشاوران ارشد وی منتهی شود.
کارشناسان می‌گویند گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی احتمالا در یک زبان خشک و بسیار فنی، تایید خواهد کرد که ایران با وجود شاید چند لغزش کوچک، تا اندازه بسیار زیادی به توافق هسته‌ای سال 2015 پایبند بوده است و این درست همان جایی است که مشکلات برای کابینه ترامپ آغاز می‌شود.
گزارش بازرسان آژانس هر چه باشد، ترامپ اعلام کرده است احتمالا در ماه اکتبر دیگر پایبندی ایران به توافق هسته‌ای را تایید نخواهد کرد. وی حتی اواخر ژوئیه اظهار داشت: « اگر این موضوع تنها در اختیار من بود، من همان 180 روز پیش (در ابتدای روی کار آمدن) پایبند نبودن ایران را به توافق هسته‌ای اعلام می‌کردم.»
چنین اظهار نظری می‌تواند به پایان توافق هسته‌ای منجر شود، توافقی که فعالیت‌های هسته‌ای ایران را تا 15 سال آینده در ازای برچیده شدن تحریم‌ها، به طرز چشمگیری محدود می‌کند. ترامپ که توافق هسته‌ای را یک هدیه فجیع برای ایران نامیده بود، از این قدرت برخوردار است تا علاوه بر خروج از توافق، بار دیگر تحریم‌ها را علیه تهران از سر بگیرد.
جمهوری‌خواهان سنا ظاهرا از تعهد ترامپ به وعده خود درباره توافق هسته‌ای ناامید شده‌اند و مشاوران امنیتی رئیس‌جمهور نیز توصیه می‌کنند این توافق حفظ شود؛ اما کاخ سفید توجه ویژه‌ای به جایگزین‌هایی دارد که از تمدید توافق هسته‌ای جلوگیری می‌کند. یکی از گزینه‌ها این است که کابینه ترامپ در گزارش بعدی خود در ماه اکتبر اعلام کند ایران توافق هسته‌ای را نقض کرده است اما در عین حال بگوید آمریکا در شرایط کنونی خواستار حفظ این توافق بوده و قصد ندارد فورا تحریم‌ها را به حالت قبل برگرداند.
در چنین شرایطی، کنگره 60 روز مهلت خواهد داشت تا درمورد بازگشت تحریم‌ها علیه ایران تصمیم‌گیری کند. درحالیکه 2 سال پیش تقریبا تمامی جمهوری‌خواهان امضای توافق با ایران را محکوم کرده بودند، در حال حاضر بسیاری از آنها مایل نیستند با چنین شرایطی مواجه شوند.
«باب کورکر»، سناتور جمهوری‌خواه و رئیس کمیته روابط خارجی سنا، یکی از مخالفان سرسخت توافق هسته‌ای در سال 2015 بود؛ اما وی اخیرا به ترامپ هشدار داد: «تو فقط می‌توانی یک بار توافق را پاره کنی، اگر الان این کار را انجام بدهی به دست خودت یک بحران بوجود آورده‌ای.»
بسیاری از مخالفان توافق هسته‌ای ترجیح می‌دهند نظر شخصی خود را در این باره بطور عمومی بازگو نکنند. برخی از آنها نیز ترجیح می‌دهند در این باره سکوت اختیار کنند.
سخنگوی کمیته روابط عمومی اسرائیل و آمریکا (آیپک) چندی پیش از پاسخ دادن به این سوال که آیا این کمیته هم‌اکنون نیز از لغو توافق هسته‌ای حمایت می‌کند، سرباز زد. این درحالیست که همین کمیته چندین میلیون دلار صرف ایجاد کمپین‌هایی علیه توافق هسته‌ای با ایران کرده بود.
«مارک دوبویتز»، مدیر اجرایی بنیاد دفاع از دموکراسی، گروه دیگری که از مخالفان سرسخت توافق هسته‌ای بود، نیز اخیرا اعلام کرده است مایل نیست برجام شتاب‌زده لغو شود.
در مقابل، هنوز تعدادی از مخالفان توافق هسته‌ای با ایران وجود دارند که بر عقیده خود پایبند بوده و خواستار لغو برجام هستند. «تام کاتن» نماینده جمهوری‌خواه از ایالت آرکانزاس، یکی از این افراد است که چندی پیش مدعی شد: «فکر نمی‌کنم ما سود چندانی از توافق هسته‌ای برده باشیم، به همین دلیل برهم زدن آن اصلا مرا نگران نمی‌کند.»
کابینه ترامپ هم‌اکنون در حال بازنگری در سیاست‌های واشنگتن در قبال ایران است. ترامپ در اواسط ژوئیه پایبند بودن ایران به توافق هسته‌ای را تایید کرد؛ اما به تیم امنیتی خود هشدار داد در نوبت بعدی آن را تایید نخواهد کرد.
در آن زمان، کابینه ترامپ اعلام کرد قصد دارد فشارها را بر ایران افزایش داده و تحریم‌های جدیدی علیه این کشور به دلیل آنچه حمایت از تروریسم و بی‌ثبات کردن منطقه می‌نامد، اعمال کند. اما در عین حال تعداد قابل توجهی از مقامات عالی‌رتبه آمریکایی، به ترامپ توصیه کردند توافق را حفظ کند. «رکس تیلرسون»، وزیر امور خارجه، «جیم متیس»، وزیر دفاع، ژنرال «هربرت مک‌مستر»، مشاور امنیت ملی و ژنرال «جوزف دانفورد»، رئیس ستاد مشترک ارتش، از جمله کسانی بودند که لغو برجام را به سود آمریکا نمی‌دانند.
«دوبویتز» معتقد است برهم زدن برجام از سوی آمریکا موجب می‌شود ایران یک قربانی مظلوم به چشم آید و متحدان اروپایی نیز با آمریکا دچار چالش شوند. به گفته او، باید جزئی‌ترین موارد نقض توافق هسته‌ای از سوی ایران مورد توجه قرار بگیرد.
«آرون دیوید میلر»، کارشناس و مذاکره کننده سابق حوزه خاورمیانه، پیشنهاد «دوبویتز» را "اسب تروا" برای لغو توافق می‌داند. وی در این باره گفت: تنها راه برای اجرایی کردن این استراتژی این است که ایران را برای خاتمه دادن به توافق هسته‌ای تحت فشار قرار دهیم.
«ریچارد دوربین»، سناتور دموکرات ایالت ایلینوی، معتقد است برهم زدن برجام بدون در دست داشتن مدرک موثقی از نقض آن توسط ایران، می‌تواند به اعتبار آمریکا در سراسر جهان لطمه وارد کند و دلیل موجهی برای کره شمالی باشد تا انجام مذاکرات هسته‌ای مشابه با آنچه درمورد ایران صورت گرفت، را نپذیرد و هرگز حاضر نشود درباره توقف برنامه هسته‌ای معامله کند. این سناتور دموکرات تاکید کرد: این موضوع به هیچ وجه در راستای منافع آمریکا نیست.
در هر حال، ترامپ نشان داده است که قابل‌پیش‌بینی نیست و به همین دلیل، برای آگاهی از تصمیم جدید او درباره برجام باید تا ماه اکتبر که موعد سومین گزارش دولت او درباره این توافق فرا می‌رسد، منتظر ماند.
