طرح مقابله با اقدامات ماجراجویانه آمریکا در منطقه که جزئیات آن روز گذشته در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید، باید از سه منظر مورد توجه قرار گیرد: فضای کنونی میان ایران و آمریکا، طرح مجلس و انتظارات اجتماعی.
در ارتباط با فضای کنونی و شرایط فعلی دو کشور نکته مهم این است که در آمریکا صرفا ترامپ با ایران مناقشه ندارد، بلکه این کشور با تمام ظرفیت‌های خود در قوه مجریه، کنگره و دادگاه‌هایش درصدد تحریم و مقابله با ایران برآمده است و اجازه نمی‌دهد کشورهای دیگر با ایران در فضای عادی همکاری کنند و به این ترتیب هر چند روز یک‌بار شاهد مصوباتی از سوی کنگره و دادگاه‌های این کشور علیه کشورمان هستیم. چنین رویکردی نشان می‌دهد آمریکا با تمام ظرفیت‌های موجود خود علیه ایران اقدام می‌کند. بنابراین نمی‌توان گفت در داخل کشورمان صرفا یکی از نهادها باید با این‌گونه اقدامات مقابله کند، بلکه باید در مقابل چنین ظرفیت‌های مختلف آمریکا، ظرفیت‌های خود را هماهنگ کنیم. در این باره می‌توان گفت طرح مجلس ظرفیت‌های کشور را هماهنگ کرده و خواستار اقدام در ذیل یک راهبرد کلان و هماهنگ علیه آمریکاست.
نکته دیگر این‌که آمریکا از طریق مصوبات داخلی خود از یک‌سو تلاش می‌کند در داخل جمهوری اسلامی ایران به نوعی اقداماتی را انجام دهد و از سوی دیگر حقوق بین‌الملل و عرف بین‌الملل را هم نادیده می‌گیرد. آمریکا به نوعی با قرار دادن بخشی از نهادهای ایرانی تحت عناوین کذبی مثل حمایت از تروریسم به دنبال جدا کردن آنها از سایر نهادهای کشور است، بر این اساس طرح مجلس می‌تواند با اقدام آمریکا مقابله کند و وضعیت بسامانی را در ارتباط با همه نهادهای کشورمان ایجاد کند، چراکه در کشور نهادهای مختلفی از جمله وزارت خارجه، سپاه، اطلاعات یا هر نهاد دیگر جدای از هم نیستند و همه اینها متعلق به کشور و ملت ایران هستند و نمی‌توان تفاوتی میان آنها قائل شد.
از طرف دیگر باید به این موضوع توجه داشت که طرح مجلس در سطح بین‌المللی نیز ظرفیت خاصی ایجاد کرده است، چراکه آمریکا به دنبال این است که با ادعاهای کذبی تحت عنوان حمایت از تروریسم در مورد بخشی از نیروهای مسلح کشورمان به نوعی قاعده خاصی ایجاد کند. حتی اگر جنگی بین کشورها ایجاد شود، قانون جنگ داریم و کنوانسیون‌های ژنو تعریف‌کننده روابط موجود در صحنه جنگ است، آمریکا با تعریف جدید می‌خواهد به شکلی کنوانسیون‌های بین‌المللی را نادیده بگیرد، بنابراین طرح مجلس دقیقا معادل اقدامی است که آمریکا در پی انجام آن است و این کشور باید بداند اگر بخواهد با قوانین داخلی خود قوانین بین‌المللی حتی جنگ را نادیده بگیرد در ایران هم چنین ظرفیتی وجود دارد.
از جمله نکات مثبت دیگر طرح مجلس می‌توان به موضوع بودجه اشاره کرد، این قانون صرفا به یک سلسله شعارها بسنده نکرده است، بلکه برای اقداماتی که مشخص کرده، ردیف بودجه نیز تعیین شده و دولت را به تامین بودجه‌های مورد نیاز دستگاه‌هایی که قرار است در برابر آمریکا مقابله کنند، موظف کرده است.
از طرف دیگر طرح مجلس به انتظارات اجتماعی نیز پاسخ داده است به این معنی که جامعه خواهان پاسخگویی در مقابل هجمه‌هایی است که هر روز از سوی آمریکا شاهد آن هستیم.
تا امروز مشخص نبود چه نهادی باید پاسخگوی انتظارات اجتماعی در این زمینه باشد، همه خواهان پاسخگویی وزارت امور خارجه بودند، اما خوشبختانه طرح مجلس جایگاه پاسخگویی را روشن و مسئولیت نهادهای مختلف را مشخص کرده و امید است این طرح که به عنوان طرح جامعی در مقابل تهدیدات آمریکا قلمداد شده است، با تصویب نهایی و تعیین راهبردها بتواند انتظارات اجتماعی را پاسخ دهد.
سیدرسول موسوی
