ثریا در برنامه زنده خود، همزمان با تصویب طرح جامع تحریم های ایران در مجلس نمایندگان آمریکا، با مروری بر تجربه مهم برجام و نقض عهدهای مکرر آمریکا، راهکارهای پیشگیری و مقابله با زیاده خواهی های آمریکا را بررسی کرد.
این برنامه با حضور سید مصطفی خوش چشم، کارشناس سیاست خارجی و دکتر فواد ایزدی، استاد دانشگاه تهران و پژوهشگر حوزه تحریم ها به روی آنتن رفت که البته طبق گفته های مجری برنامه از اوایل هفته برای این برنامه از چند نفر از مسوولان وزارت خارجه و مسوولان بانک مرکزی (مرتبط با برجام) جهت حضور و پاسخگویی دعوت شده بود که هیچ یک از مسئولین حاضر به پاسخگویی در این برنامه زنده نشده بودند.
مهمترین محورهای برنامه به شرح زیر است؛
جای خالی طرفدارن برجام در ثریا
خسارت های برجام؛6 سال طول می شکد تا صنعت هسته ای به شرایط سال 92 بازگردد
تحریم های جدید آمریکا یعنی تحریم تمام ایران
نقض برجام کاملا قابل پیش بینی بود، اما به سخنان منتقدان توجهی نشد
نقض مکرر برجام؛ نتیجه اعتماد به دشمن است
مسوولان برجام حاضر به پاسخگویی در برنامه های دو طرفه نیستند ...
برجام از طرف آمریکایی‌ها با عدم اعتماد و راستی آزمایی نوشته و اجرا شد اما از طرف ما با اعتماد!
آیا معامله نقد و نسیه، با دشمن منطقی است؟
بعد از دوسال از برجام تحریم‌ها تجمیع شده است؛ پس برجام چه کاره است؟!
بعد از گذشت دو سال از برجام پول ایرباس‌ها به سختی رد و بدل میشود چه برسد به پول نفت!
مکانیزم برجام به نوعی طراحی شده است که ایران در صورت شکایت از هیچ مسیری به حقش نمی‌رسد...
آیا مذاکره کنندگان ایرانی از سرنوشت شوروی درس نگرفته‌اند؟
این روزها مدافعان برجام دُر نایاب شده‌اند...
محسن مقصودی در ابتدای برنامه با ارائه نامه های برنامه ثریا به وزارت امور خارجه گفت: ما از مسئولین وزارت امور خارجه و بطور خاص از اقایان دکترعراقچی، دکتر تخت روانچی، سخنگوی وزارت امورخارجه و هر عزیز دیگری که میتواند پاسخگو باشد، دعوت کردیم تا بعنوان طرفدار برجام در این برنامه حضور داشته باشند که متاسفانه جوابشان منفی بود. همچنین از مسئولین بانک مرکزی مثل آقای کامیاب معاون ارزی بانک مرکزی، دکتر قنبری، مسئول امور بانکی برجام که مرتبط با برجام هستند دعوت کردیم که دوستان صلاح ندانستند تشریف بیاورند و پاسخگو باشند.
وی افزود: البته این روزها پیدا کردن مدافعان برجام در رسانه ها مانند در نایاب شده است و سخت است و ما امیدواریم که از این ماجرای برجام درس‌هایی بگیریم.
تحریم‌های جدید آمریکا یعنی تحریم تمام ایران
دکتر فواد ایزدی، استاد دانشگاه تهران در خصوص تحریم های جدید آمریکا علیه ایران اظهار داشت: تحریم های جدید قطعا نقض برجام است. این تحریم ها و متن قانون جدید دو تا مشکل اساسی دارد یکی اینکه نیروهای نظامی کشور را وسط میکشد و به نوعی دولت را به نیروهای نظامی وابسته میکند و نیروهای نظامی را هم جزء گروه های تروریستی میداند و نهایتا همه جا قابلیت تحریم شدن پیدا میکند و به این دلیل گفته میشود که این تحریم ها تحریم مادر هستند چون در تحریم های قبل از برجام سوال این بود که کجاها تحریم میشود اما الان سوال این است که چه جاهایی تحریم نمیشود؟!
وی افزود: مشکل دوم این است که این متن برجام را از درون تهی میکند؛ در توافقنامه ژنو مطرح شده بود که ایران محدودیت ها را بپذیرد و تحریم ها لغو بشود که در طول مذاکرات طرف مقابل دبه کرد و بحث لغو را به بحث تعلیق تبدیل کرد و قرار شد در حوزه هسته‌ای برخی از تحریم ها تعلیق بشود و پس از هشت سال لغو بشود!
تاریخ مصرف برجام برای طرف آمریکایی تمام شده است
ایزدی اظهار داشت: یک بحثی وجود داشت که می‌گفتیم برجام را اجرا میکنیم و بعد از هشت سال تحریم ها لغو میشود اما الان نمیدانیم که بعد از اینکه ما به تعهداتمان عمل کردیم طرف مقابل تحریم ها را لغو میکند یا نه؟ به نوعی تاریخ مصرف برجام برای طرف آمریکایی تمام شده است چراکه آنها به اهدافشان رسیده اند و الان لزومی نمیبینند تا به تعهداتشان پایبند باشند و فکر میکنند که میتوانند از برجام بعنوان یک اهرم فشار استفاده بکنند و بصورت گزینشی از مواردی که قابلیت سو استفاده دارد علیه ایران استفاده کنند.
تحریم‌ها بعد از برجام تبدیل به گرداب و باتلاق خواهد شد!
سید مصطفی خوش چشم در خصوص عملکرد آمریکا در دوسال پس از برجام تصریح کرد: از اول هم اصلا قرار نبود که آمریکایی ها بر اساس تعهداتشان در برجام به آنچه که مد نظر ما بوده است کمک بکنند. یک هدف برجسته همیشه برای برجام ذکر میشد که برداشته شدن تحریم ها بود که البته برخی از تحریم های ثانویه مد نظر بوده است نه همه تحریم ها. در برجام در پاراگراف های 24 تا 29 به یکی دومسئله حساس رجوع دارد؛ یکی اینکه تحریم ها تحت لوای جدید تمدید نشود که تحریم های ISA این حرف را نقض میکند و اگرچه که ظریف، جان کری را متقاعد میکند که ISA تحریم های جدید است و جان کری می‌گوید که این تحریم ها در سال 2016 تمام میشود میبینیم که ISA تصویب میشود.
وی افزود: استراتژی آمریکا هیچ گاه این نبوده است که تحریم ها برداشته بشود؛ آقای جیمز کلپر، مدیر اطلاعات ملی آمریکا، بعد از ژنو به مخالفین برجام گفتند شما غصه نخورید که ما تحریم ها را برمیداریم بلکه به فاصله شش ماه خواهید دید تحریم ها و موارد شمول آنها بیشتر شده است و تحریم ها تبدیل به گرداب و باتلاق خواهد شد. معاون جان کری در زمان توافق یک عبارتی استفاده کرد و گفت درسته که اوباما توافقنامه را امضا کرد اما مطمئن باشید که ایران را در پشت درب تحریم ها برای تعامل بیشتر نگه خواهد داشت. چه در سطح استراتژی و چه در سطح عمل در دوران اوباما و ترامپ اصولا هدف این نبوده که بخواهند تحریم ها را بردارند و کار به جایی کشیده است که الان خود آمریکایی ها هم به نقض برجام اعتراف کرده اند و نیویورک تایمز هم یک گزارشی در رابطه با نقض برجام کار کرده است.
نقض برجام هم قابل پیش بینی بود و هم پیش بینی شد، اما ...
دکتر ایزدی در پاسخ به سوالی مبنی براینکه آیا نقض برجام قابل پیش بینی نبوده است، اظهار داشت: نقض برجام هم قابل پیش بینی بود و هم پیش بینی شد. هم در برنامه ثریا و هم در برنامه های دیگر و تاجایی که صداوسیما اجازه داد برجام بررسی شد و البته پیش بینی هم شد و بسیاری از منتقدین وضعیت چنین روزی را تشریح میکردند و افرادی هم که پیش بینی میکردند علم غیب نداشتند بلکه براساس گفته ها و تاریخ آمریکایی ها پیش بینی کردند که برجام نقض میشود؛ بطور مثال خود آقای کری در کنگره میگفت که برجام برای ما الزام آور نیست و این حرف را به نماینده کنگره زدن به این معنی است که شما اجازه بدهید ما برجام را از نماینده کنگره بگیریم بعد اگر خواستید اجرا کنید و اگرهم نخواستید اجرا نکنید و در عمل هم برجام را اجرا نکردند؛ متاسفانه در زمان مذاکرات عده ای به منتقدین میگفتند شما نباید به اظهارات مسئولین آمریکا توجه کنید چرا که این حرف ها مصرف داخلی دارد.
برخی می گفتند باید تیتراژ ثریا را عوض کنید!
محسن مقصودی گفت: تیتراژ شروع برنامه ثریا با شعری مرتبط بحث تحریم ها و ضرورت آمادگی برای اقتصاد مقاومتی است و در آن زمان خیلی ها میگفتند بعد از اجرای برجام باید این تیتراژ را عوض کنید چراکه دیگر تحریمی باقی نمی‌ماند و تاریخ این حرفها گذشته است!
امیدوارم مسوولان برجام از این پس فقط به برنامه های یک طرفه و مونولوگ نروند!
مقصودی در بخشی دیگر از برنامه گفت: در آن زمان مسوولان برجام حاضر به شرکت در برنامه هایی که دو طرفه است و منتقدان حضور دارند نبودند و بخشی از نقایصی که امروز وجود دارد هم به همین دلیل است که هشدارهای منتقدین شنیده نشد. حالا که برجام مکرر نقض شده است امیدواریم مسوولان به برنامه های دوطرفه بیایند تا این تجربه مهم برای ملت به درستی ثبت شود و از این تجربه برای آینده درس بگیریم و امیدوارم دوباره مسوولان فقط به برنامه های یک طرفه و مونولوگ نروند!
ایزدی گفت: برجام دارد به یک ابزاری برای فشار بیشتر به ایران تبدیل میشود که در دست آمریکایی‌هاست در صورتیکه میتوانستیم بگوییم برجام ابزاری در دست ایران برای رفع تحریم هاست کماینکه دیشب ترامپ گفت اگر ایران برجام را اجرا نکند اتفاقات بدی خواهد افتاد. به نوعی می‌توانیم بگوییم آمریکایی‌ها علی رغم اینکه به تعهداتشان عمل نکرده‌اند از ما طلبکار هم هستند! همانطور که دوسال پیش هم بررسی شد، ما الان هم نیاز داریم از آینده برجام برآوردی داشته باشیم.
برجام برای آمریکا یک تکه کوچک از یک پازل بزرگتر است...
سید مصطفی خوش چشم در ادامه خاطرنشان کرد: وقتی راجع به برجام صحبت میکنیم متاسفانه برخی این مباحث کارشناسی را به دعواهای جناحی تبدیل میکنند در صورتیکه منافع ملی چیزی نیست که با دعواهای سیاسی مورد دعوا قرار بگیرند و خدشه دار بشوند؛ اگر این برنامه دو سال پیش روی آنتن می‌رفت شاید برخی میگفتند که سیاسی است اما الان مردم خودشان می‌بینند و قضاوت میکنند. هدف ما این است که یکی از مهمترین وقایع تاریخ سیاسی کشور را بررسی بکنیم تا دیگر اشتباهات تکرار نشوند؛ برجام برای آمریکا یک تکه کوچک از یک پازل بزرگتر است و آن پازل بزرگ با آمدن و رفتن ترامپ عوض نمیشود.
وی افزود: مسلما میشد چنین انتظاری از سرنوشت برجام داشت؛ چند مسئله وجود داشت که نشان می‌داد برجام حتما نقض خواهد شد همانطور که همان اوایل بنده به دوستان عرض میکردم که آمریکا خیلی محترمانه رفتار کند تا دوسال برجام را آشکارا نقض نمی‌کند.
مقامات آمریکایی در جلسه استماع کنگره و در روز اجرای برجام می‌گویند که اوباما چه زمانی گفته است که ما نباید ایران را تحریم بکنیم؟! بلکه حتما باید ایران را در حوزه موشکی و حقوق بشر و غیره تحریم کنیم و البته همین الان(زمان اجرای برجام) هم ایرانی ها تحریم هستند؛ این مقامات میگفتند که ادامه مسیر ماهم همین تحریم هاست.
تعهدات ما در برجام نقدی صورت گرفت اما آمریکا هنوز به تعهداتش عمل نکرده است!!!
خوش چشم اضافه کرد: مکانیسم برجام به دلیل عجله بسیار زیاد مذاکره کنندگان به نوعی بسته شده بود که آمریکایی ها راحت میتوانستند برجام را نقض کنند بطور مثال از طرف آمریکا و غرب سازمان بین المللی انرژی اتمی پایبندی ما به تعهداتمان را دائما چک میکند و گزارش ارائه میدهد اما از طرف ما هیچ مرجعی دیده نشده است که تعهدات آمریکا و کشورهای دیگر آیا انجام میشود یا نمیشود. مرجع رسیدگی به شکایت طرف مقابل مشخص شده است اما یک مکانیسمی طراحی کرده‌اند که در نهایت به نفع ایران نیست که شکایت کند مگر اینکه برجام ملغی بشود.
دستاورد آمریکا پس از نقض برجام؛6 سال طول می کشد تا صنعت هسته ای به شرایط سال 92 بازگردد
خوش چشم افزود: همچنین ما تعهداتی داشتیم که این تعهدات را نقدی انجام دادیم و تعهدات آمریکا پس از انجام تعهدات ما باید صورت بگیرد بنابراین اگر برجام هم به هم بخورد به نفع آنهاست؛ در بخشهایی که ما امتیازات نقد و مهمی دادیم نظیر راکتور اراک و از دست دادن ذخایرغنی سازی و ...، حدود شش سال طول میکشد صنعت هسته‌ای ما به همانجایی بازگردد که در سال 92 بود.
مقصودی گفت: در یک معامله معمولی هم قبل از دریافت وجه نقدی هیچ کس با دوست و هم شهری اش هم چنین معاملهای نمی‌کند اما ما با دشمنمان معامله نقد و نسیه کردیم و امتیازات نقدی را به آنها دادیم و قلب راکتور اراک را بتن کردیم، تعداد زیادی از سانتریفیوژ ها را جمع کردیم، ذخایر غنی سازی مان را خارج کردیم و ... بعد منتظر ماندیم که طرف مقابل به تعهداتش عمل بکند. طبیعی است دشمن که نقدا به همه خواسته هایش رسیده، تعهدات نسیه اش را عمل نکند. دو سه سال قبل بارها در ثریا به این نکته اشاره کردیم، رهبر انقلاب هم همین موضوع توالی زمانی انجام تعهدات را تذکر دادند.
وی افزود: واقعا آیا نمی شد برای تضمین انجام تعهدات آمریکا مثلا ما قلب راکتور اراک را بتن نکنیم (که دیگر قابل بازگشت نباشد) و فقط آن را پلمپ کنیم و جلوی دوربین های آژانس هم باشد، راکتور جدید را که وعده داده اند در کنارش بسازند تا اگر مثل امروزی آنها نقض عهد کردند ما پلمپ های اراک را بشکنیم تا این تضمینی باشد برای انجام تعهدات آنها و یا در سایر موارد تعهدات اینگونه عمل کنیم؟
مکانیزم برجام به نوعی طراحی شده است که ما از مسیر شکایت به هیچ حقی نمی‌رسیم
فواد ایزدی در پاسخ به سوالی مبنی براینکه آیا مکانیزم داوری در برجام به گونه‌ای است که ما بتوانیم الان احقاق حق بکنیم، اظهار داشت: مکانیسم داوری به جلسات 5+1 برمی‌گردد که هر چند ماه یکبار برگزار میشود. اگر به بیانیه پایانی آن جلسات دقت کنیم متوجه خواهید شد که هیچ اشاره‌ای به اعلام ایران که نقضی صورت گرفته است نشده است. یک مشکلی هم وجود دارد که اگر اعلام نقض از طرف ما صورت بگیرد طبق قانونی که در مجلس خودمان تصویب شد ایران باید تعهداتش را متوقف کند و چون متوقف کردن تعهدات ایران سخت است، ایران تصمیم گرفت تا تعهداتش را نقض نکند به همین دلیل وقتی مسئولین از نقض برجام صحبت میکردند کلمه "نقض" را به کار نمی‌بردند بلکه از کلمات خلاف و تعارض استفاده میکردند. دلیل اینکه ما نمی‌توانیم اعلام نقض بکنیم این است که این مکانیزم به گونه‌ای طراحی شده است که در نهایت ایران از آن مسیر به هیچ حقی نمی‌توانیم برسیم.
چیزی که مذاکره کنندگان ایرانی میگفتند "فکت شیت" است، متن اصلی برجام شد
در ادامه برنامه فواد ایزدی گفت: در شورای امنیت عرف این است که اگر یکی از کشورهای عضو ثابت است بخواهد یک قطعنامه‌ای را در شورا تصویب کند باید با چهار کشور دیگر لابی بکند و نظر آنها را جذب بکند؛ آمریکایی ها متنی را نوشتند که هر کدام از این پنج کشور هر زمانی تصمیم گرفتند ایران را به پله اول بازگرداند این قابلیت را داشته باشد که این بحث هم ابتدا در لوزان مطرح شد که بسارهم عجیب بود منتها دوستانی که پیگیر مذاکرات بودند گفتند که این "فکت شیت" آمریکایی هاست! اما زمانی که برجام منتشر شد متوجه شدیم که مطالبی که میگفتند "فکت شیت" است اصل متن برجام بوده است در نتیجه این مکانیزم برای ایران آبی را گرم نمی‌کند. هشت عضوی که امکان رای دارند پنج تا یا آمریکا هستند یا اروپایی هستند و چین و روسیه و ایران می‌ماند که اگر خیلی خوش بین باشیم که چین و روسیه به ما رای بدهند با زهم سه به پنج میشویم البته چین و روسیه هم در این سالها در دفاع از حقوق ما خیلی فعال نبوده‌اند و دلیل این امر این است که آنها تحلیل میکنند که در قوه مجریه ما افراد غربگرا زیاد هستند و فکر میکنند اگر این مشکلات بین ایران و غرب حل بشود این افراد غربگرا به سرعت در آغوش غرب هضم خواهند شد و به منافع چین و روسیه در ایران توجهی نخواهد شد.
شرمن: ایرانی‌ها پای میز مذاکره بسیار چانه می‌زنند اما شب آخر راضی می‌شوند!!
ایزدی در ادامه خاطرنشان کرد: سوالی که باید پاسخ داده بشود این است که چرا ما به این مکانیسم متعهد شده‌ایم؟ و احتمالا عزیزانی که از وزارت خارجه به این برنامه نیامده‌اند بخاطر این است که جوابی برای این سوال ندارند و واقعا پاسخ به این سوال سخت است. متن برجام بر اساس اعتماد به آمریکایی‌ها نوشته شده است چراکه متن برجام را در اصلا خود آمریکایی‌ها نوشته‌اند و ما سعی کردیم بخشی از متن را اصلاح کنیم اما در عمل آنچیزی که آمریکا میخواست به وقوع پیوست. خانم شرمن این نکته را چندبار گفت که ایرانی‌ها پای میز مذاکره بسیار چانه می‌زنند اما شب آخر راضی می‌شوند!!
ذوق زدگی بی جهت و سرعت بدون دقت مشکل اصلی برجام بود
این استاد دانشگاه تصریح کرد: ذوق زدگی بی جهت و سرعت بدون دقت مشکل اصلی برجام بود که در نهایت منجر به متنی شد که قابلیت هیچ دفاعی ندارد.
خوش چشم در ادامه گفت: آن زمانی که دکتر ظریف در مذاکره بودند در ایران حرف‌های زده میشد مانند اینکه "دستمان خالی است؛ چیزی نداریم؛ کشور نیازمند است" که همه می‌دانند در معاملات روزمره هم اگر چنین رفتاری بشه طرف مقابل قیمت را سرسام آور بالا می‌برد؛ متسافانه رسانه‌ها این سخنان را هم گسترش می‌دادند. طبق گفته مقامات آمریکا برجام از طرف آمریکایی‌ها با عدم اعتماد و راستی آزمایی نوشته و اجرا شد اما از طرف ما برجام با اعتماد نوشته شد و به همین دلیل است برخی از شروط رهبری نقض شد و این درس خوبی است که باید بدانیم در آینده اگر خواستیم با کشوری مذاکره کنیم نباید امتیاز نقد بدهیم بلکه باید شانه به شانه جلو برویم.
نابودی برنامه هسته‌ای و موشکی و گرفتن دست برتر ایران در منطقه از برنامه‌های آمریکاست
خوش چشم در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا منطقی است که آمریکا ابزار تحریم را از دست بدهد، اظهار داشت: جرج بوش در ما های اخر ریاست جمهوری‌اش به توصیه های پژوهشکده ها و عناصر پشت پرده آمریکا گردن می‌نهد که در اکثر این گزارشات علیه ایران همه به این سفارش میکنند که باید به سمت سیاست تعامل بروید. میگفتند که باید روی ایران فشار بیاوریم تا کنترل خسارت بکنیم و ما با استفاده از استراتژی مذاکرات هرآنقدر که می‌توانیم ایران را در حوزه های مختلف هسته‌ای ، بالستیک و غیره مهار میکنیم. از تابستان 2008 به بعد آمریکایی ها شرطشان برای مذاکره که میگفتند ایران نباید غنی سازی بکند را کنار گذاشتند و پای میز مذاکره آمدند و گفتند نگذاریم غنی سازی بیشتر از این بشود.
وقتی اوباما رئیس جمهور شد عانصر پشت پرده و شورای روابط خارجی به او اصرار کردند که روی استراتژی تعامل کار کن که البته این استراتژی دارای مولفه‌هایی است، اول اینکه باید روی ایران از طریق تحریم فشار آورد و سپس ایران را تهدید نظامی باور پذیر کرد تا پای میز مذاکره بیاید و وادار به معامله شود که برای این معامله هم از یک دهه پیش کار میکردند.
این کارشناس مسائل بین المللی افزود: در راستای همین استراتژی باید بدانیم که آمریکا در آینده هم همین کار را خواهد کرد؛ ترامپ معتقد است که مولفه های وادار کننده ایران به این تعامل یعنی تهدید و تحریم در حد کفایت انجام نشده است چرا که با این دوعامل به زعم خودشان میتوانند ایران را تضعیف کنند یعنی برنامه هسته‌ای، موشکی را ضعیف کنند و دست برتر ایران در منطقه را از ایران بگیرند.
خوش چشم گفت: در روز اجرای برجام آقای کانتری من و زوبین می‌گویند که مادر همه برجام ها این خواهد بود که ایران را وادار به امضای FATF کنیم.
آمریکایی‌ها با شوروی بجای سه تا برجام ده تا برجام امضا کردند و نهایتا هیچ امتیازی هم به روس ها ندادند....
سید مصطفی خوش چشم گفت: درحقیقت اگر کلینتون هم بجای ترامپ رئیس جمهور میشد فشارهای تحریمی را زیاد می‌کرد برای اینکه غنی سازی ما در همین حد باقی بماند چراکه کاملا عقلانی است که ما را تا سال هشتم در حد همین تعهدات جاریمان نگاه دارند بعد اگر قرار است توافقنامه را به هم بزنند آن سال بهم بزنند اما هدف ترامپ این است که متممی برای برجام بگیرد که از طرفی ایران را به سمت برجام دو و سه هل بدهد؛ در این برجام های جدید که آمریکایی ها مدنظرشان هست و جمهوری اسلامی هم زیربار نخواهد رفت آنها می‌خواهند دیگر امتیازی وجود نخواهد داشت بلکه طی یک مذاکرات کوتاه ایران باید بپذیرد که به امتیازات برجام اولی برسد.
خوش چشم تصریح کرد: دقیقا همین کار را با شوروی کردند که نهایتا به سمت فروپاشی رفت. با شوروی بجای سه تا برجام ده تا برجام امضا کردند و نهایتا هیچ امتیازی هم به روس ها ندادند تا مردم متوجه شدند و پوتین را بالا آوردند تا این شرایط را برعکس کند بنابراین آینده ما اینگونه است و با همین حربه که هسته ای ما را گرفتند می‌خواهند موشکی و دست برتر ما را در منطقه بگیرند. اینها اگر با روسیه تا ده تا برجام پیش رفتند می‌خواهند با ایران تا قطعه قطعه کردن ایران پیش بروند که البته با تدبیر رهبری و پشتیبانی مردم کار به اینجا نخواهد رسید.
طرح تجمیع تحریم‌ها خنده دار است...
دکتر فواد ایزدی اظهار داشت: یکی از مسئولین دولت گفته بودند که این تحریم ها تجمیع تحریم های گذشته است! که این حرف بسیار برای من جالب بود چون اگر قرار بود شما در حوزه هسته‌ای این همه امتیاز بدهید، دوسال از توافق بگذرد و همه تحریم‌ها در یک طرح تجمیع بشود پس برجام چی بود؟!
وی افزود: این تحریم ها با این گستردگی ما را به این سمت خواهد برد که متوجه بشویم که رابطه ایران و آمریکا درست بشو نیست لذا باید به سمت گزینه‌هایی برویم که می‌بایست در سالهای پیش بیشتر به آن توجه می‌کردیم و اقتصاد کشور را تقویت می‌کردیم.
این استاد دانشگاه گفت: ما اکنون سه گروه در دولت آمریکا داریم که یک گروه شخصیت ها و کارشناس‌هایی هستند که با تغییر دولت‌ها عوض نمی‌شوند که این افراد موافق برجام هستند و برجام را توافق خوبی می‌دانند و پیشنهادشان این است که آقای ترامپ تعلیق‌ها را ادامه بدهد چراکه اگر ترامپ تعلیق را متوقف کند در عمل اعلام کرده است که آمریکا از برجام خارج شده است و این خروج یک طرفه قطعا تبعاتی برای آمریکا خواهد داشت. گروه دوم افرادی هستند که توسط دولت ترامپ روی کار آمده‌اند که اینهاهم به شدت ضد ایرانی هستند و به دنبال فشار بیشتر روی ایران هستند و همچنین به دنبال برجام‌های دو و سه هستند که البته این افراد کمی هم عاقل هستند و با گروه اول همنظر هستند که باید برجام ادامه داشته باشد. گروه سوم افرادی هستند که به شدت نگاه ایدئولوژیک و تمدنی دارند و از چهره های اسلام ستیز هستند و به شدت متاثر از نفوذ لابی صهیونیستی هستند که این افراد معتقد هستند که امکان تضعیف و سرنگونی جمهوری اسلامی وجود دارد و معتقدند که برجام مزاحم روند سرنگونی جمهوری اسلامی است. ترامپ هم معتقد است که باید یک بلایی سر برجام بیاورد و یک نگاه ابزاری به برجام دارد که بتواند با کمک آن فشار را روی ایران زیاد کند.
آیا بدون برجام فروش نفت ایران به صفر می رسید؟!
محسن مقصودی در این بخش از برنامه گفت: یکی از مباحثی که بعنوان نقطه قوت برجام محاسبه میشود این است که می‌گویند اگر برجام نبود فروش نفت ایران کم میشد و به صفر می‌رسید و این فروش نفت کنونی را مدیون برجام هستیم.آیا این تحلیل درست است؟
سید مصطفی خوش چشم تصریح کرد: اصلا این تحلیل درست نیست؛ افرادی بودند که هدف‌گذاریشان این بود که فروش نفت ایران را به هشتصد هزار بشکه برسانند اما حرف های اوباما قبل و بعد از مذاکرات نشان داد که این امر قابل تحقق نبود.
خوش چشم با ارائه اسلایدی در همین رابطه افزود: سازمان بین المللی انرژی از صادرات نفت ایران یک نموداری منتشر کرد که نشان میدهد که در بازه زمانی هجده نوزده ماهه یعنی در طول یکسال و چند ماه قبل از ژنو تا نه ماه بعد از روی کار آمدن دولت آقای روحانی بطور میانگین صادرات نفت ایران یک میلیون و صد هزار تا یک میلیون دویست هزار بوده است. در این میان فقط دوماه توانستند که فروش نفت ما را به 800هزار بشکه برسانند! در واقع صادرات ما به نوعی بین 1.1 تا 1.2 میلیون بشکه در روز ثابت مانده است. یک بحث دیگر این است که پول نفت را آن زمان با حربه‌های دور زدن تحریم به ایران می‌آوردیم اما الان هم همان مشکل است و مهمتر از فروش نفت، انتقال پول نفت به داخل است که این مشکل هنوز هم حل نشده است. حتی خود بنده برای جابجایی صد دلار واقعا هرکاری کردم نتوانستم این مبلغ را جابجا کنم. حتی برای فاینانس کردن همین هواپیماهای بویینگ و ایرباس فقط دو سه بانک کوچک انگلیسی پذیرفته‌اند اینها را فاینانس کنند برخلاف اینکه قرار بود صد تا صد تا هواپیما به ایران بیاورند!
مقصودی در پایان برنامه گفت: اگر برای بررسی این تجربه بسیار مهم ده تا برنامه هم گذاشته بشود کم است و ما باید این تجربه یادمان باشد. اگر مسئولین امر خواستند پاسخگو باشند ما قطعا در برنامه ثریا در خدمتشان خواهیم بود.
