نیروهای عراقی پس از حدود هشت ماه درگیری شدید با تروریست های تکفیری داعش سرانجام موفق به تسلط بر تمامی مناطق اشغال شده توسط آنها در موصل، شدند. عملیات بزرگ آزادسازی شهر موصل واقع در استان نینوا حدود هشت ماه پیش یعنی در روز ۱۶ اکتبر سال ۲۰۱۶ با دستور مستقیم «حیدر العبادی» نخست وزیر و فرمانده کل نیروهای مسلح عراق کلید خورد. نیروهای عراقی از زمان آغاز این عملیات، ضربات مهلکی را بر پیکره داعش وارد آوردند. تصمیم مهم و استراتژیک فرماندهی کل نیروهای مسلح عراق در جریان عملیات موصل، موافقت با حضور نیروهای حشد شعبی در این عملیات بود. نیروهای حشد شعبی در طول این مدت نقش مهم و تعیین کننده ای را در نبرد آزادسازی موصل ایفا کردند؛ درست به همین دلیل است که همواره آماج حملات لفظی سران محور غربی ـ عربی گرفتند.
در همین ارتباط، گفتگویی را با «عباس البیاتی» نماینده ائتلاف «دولت قانون» در پارلمان عراق ترتیب داده است که مشروح آن از نظر می گذرد؛
*موصل پس از مدتها نبرد سنگین و نفسگیر، سرانجام از لوث گروه تروریستی ـ تکفیری داعش آزاد شد. اکنون در دوران پساداعش در موصل، چه گام های مهمی باید برداشته شود؟
اکنون که شهر موصل از لوث گروه تروریستی ـ تکفیری داعش آزاد شده است، باید سه گام اساسی در این شهر برداشته شود. در گام اول باید نوعی انسجام و همگرایی میان اقشار مختلف اهالی شهر موصل ایجاد شود، زیرا تروریست های تکفیری داعش در طول مدت زمان حضور خود در شهر موصل میان اقشار مختلف اهالی این شهر ازجمله مسلمانان، مسیحیان، عشایر، ترکمن ها و اعراب تفرقه افکنی کرده اند. از همین روی، اکنون اهالی شهر موصل برای تقویت وحدت و یکپارچگی میان خود نیازمند آشتی بایکدیگر هستند.
گام دوم، این است که نیروهای عراقی مستقر در موصل تا اطلاع ثانوی این شهر را ترک نکنند. نیروهای عراقی باید تا زمان تشکیل یک گروه مردمی مجهز و آموزش دیده که قادر به تأمین امنیت شهر موصل باشد، در این شهر بمانند. بنابراین، فرماندهان عراقی باید به تشکیل یک گروه مردمی جهت تأمین امنیت شهر موصل مبادرت ورزیده و از اعضای آن، حمایت های تسلیحاتی به عمل آورند.
گام سوم، طراحی برنامه ای برای بازگرداندن آوارگان به خانه و کاشانه خود به موصل است. اکنون باید تلاش کرد تا آوارگان عراقی حداقل به بخش هایی از موصل که قابل زندگی کردن است، بازگردند. جای هیچ شکی نیست که در آینده شاهد برخی چالش های اجتماعی، سیاسی، امنیتی و اقتصادی در موصل خواهیم بود. دولت عراق از طریق همکاری با شورای استانداری نینوا با این چالش ها مقابله خواهد کرد.
*در طول عملیات آزادسازی شهر موصل ما شاهد آن بودیم که نیروهای حشد شعبی نقش مهمی را در این عملیات ایفا کردند. همانطور که می دانید این گروه پس از فتوای جهاد کفایی آیت الله سیستانی تشکیل شد و در عملیات موصل مشارکت کرد. دیدگاه شما در این خصوص چیست؟
جهاد کفایی آیت الله سیستانی، ظرفیت های ملت عراق را آزاد کرد و به منصه ظهور رساند. اگر فتوای جهاد کفایی آیت الله سیستانی نبود، امروز داعش به بغداد رسیده بود و نظام سیاسی کشور را ساقط کرده بود. بنابراین، این فتوا بود که از عراق محافظت کرد و شهرهای اشغال شده را از چنگ این گروه تروریستی آزاد کرد. درست است که تروریست های داعش مغلوب قدرت نظامی نیروهای عراقی شد، اما فتوای جهاد کفایی، در واقع، پایه و اساس این قدرت بود. بنابراین، ما از مرجعیت عالی عراق تشکر می کنیم. اگر آیت الله سیستانی و فتوای جهاد کفایی وی نبود، اکنون داعش بر عراق مسلط شده بود.
اما در خصوص حشد شعبی باید بگویم که این گروه یک نقش مهم، مثبت و مؤثر را در آزادسازی شهر موصل ایفا کرد. این گروه اراضی بسیاری را از چنگ داعش نجات داد. حشد شعبی تضمین کننده وحدت و دموکراسی عراق است. حشد شعبی یک گروه ملی، قانونی و رسمی است که باید از این پس نیز به کار خود در عراق با قدرت، ادامه دهد.
*شما نقش ائتلاف بین المللی به اصطلاح ضد داعش به سرکردگی آمریکا در عملیات آزادسازی موصل در استان نینوا را چگونه ارزیابی می کنید؟ آیا این ائتلاف نقش سازنده ای در آزادسازی موصل داشت؟
باید در این زمینه کمی انصاف به خرج داد و عدالت داشت. ائتلاف آمریکایی در عملیات آزادسازی موصل نقش داشته است. ائتلاف بین المللی در عملیات آزادسازی موصل به عراق کمک کرد. این مسأله مهمی است که حیدر العبادی، موفق شد در یک میدان از ایران و آمریکا به عنوان دو کشوری که با یکدیگر دچار مشکل هستند، برای نبرد با داعش استفاده کند.
*جمهوری اسلامی ایران همواره به صورت عملی با پدیده تروریسم در منطقه مبارزه کرده است. عراق هم یکی از کشورهایی است که ایران در آن به مبارزه با تروریسم پرداخته است. شما حمایتهای تهران از بغداد در نبرد با تکفیریها را چگونه می بینید؟
جمهوری اسلامی ایران اولین کشوری بود که در نبرد با داعش به کمک عراقی ها شتافت. ما از جمهوری اسلامی ایران تشکر می کنیم. از رهبران این کشور و آیت الله خامنه ای و حاج قاسم سلیمانی و دیگر ایرانی ها تشکر می کنیم. ایران در سریع ترین زمان ممکن به کمک عراقی ها آمد.
*طبق اعلام مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق، قرار است همه پرسی استقلال این اقلیم از دولت مرکزی بغداد طی روز ۲۵ سپتامبر برگزار شود. آیا برگزاری این همه پرسی قانونی و بر اساس اصول ذکر شده در قانون اساسی عراق است؟
برگزاری همه پرسی استقلال اقلیم کردستان هیچ مشروعیتی ندارد. قانون اساسی عراق هیچ مجوزی برای استقلال برخی گروهها از دولت مرکزی صادر نکرده است. قانون اساسی، حامی وحدت عراق است. همه باید به آن پایبند باشند. بنابراین، اقلیم کردستان، جزئی از عراق است و باید به وحدت عراق پایبند باشد. دولت مرکزی اجازه تجزیه عراق را نمی دهد. همه پرسی استقلال اقلیم کردستان با موانع بسیار زیادی مواجه است. بخشی از کردهای عراق در داخل با برگزاری این همه پرسی مخالف اند. تهران و آنکارا که نقش بسیار مهمی دارند، مخالفت خود با این کار را اعلام کرده اند. آمریکا و اروپا هم که پیشتر تأکید کردند با این اقدام مخالف هستند. بنابراین، برادران کُرد ما پیام واضح و شفافی را از سوی طرف های مختلف در رابطه با برگزاری همه پرسی استقلال، دریافت کرده اند.