اقداماتی مانند تحریم‌های جدید سنای آمریکا علیه ایران به بهانه برنامه‌های غیرهسته‌ای قطعا بتدریج برجام را بی‌مفهوم میکند البته به نظر می‌رسد آمریکاییها از سکوت ما در برابر این‌گونه اقدامات آمریکا سوءاستفاده می‌کنند و قدم به قدم در همه حوزه‌ها عرصه را بر ملت ایران تنگ می‌کنند.
مشکل این است که آمریکا احساس میکند اراده‌ای در نظام جمهوری اسلامی ایران برای دفاع از حقوق مردم نیست یا این‌که چنین برداشتی در مورد ایران برای آنها ایجاد شده است.
متاسفانه برخی در داخل کشورمان تلاش می‌کنند این‌گونه اقدامات آمریکا را کوچک نشان دهند و چنین رویکردی از دو جهت به آمریکا کمک میکند. اول این‌که مردم متوجه عمق اقدامات آمریکا نمی‌شوند و بنابراین اراده عمومی برای واکنش نسبت به اقدامات آمریکا در مردم به وجود نمی‌آید؛ دیگر این‌که آمریکا با مشاهده برخی افراد متنفذ در داخل کشورمان که در جهت پنهان کردن ضربه‌های آمریکا در ایران هستند به اقدامات خود علیه ایران دلگرم شده و ادامه می‌دهد.
حتی در خود آمریکا برخی از مسئولان اعلام می‌کنند که این روند برای برجام خطرناک است اما در داخل ایران برخی افراد این موضوع را پنهان و تلاش می‌کنند مردم را از واکنش معنا‌دار بترسانند، در حالی که ترساندن مردم، آمریکاییها را جسورتر میکند و با ادامه این روند، در آینده وضعیت تحریم‌ها بدتر می‌شود و این روند خطرناک است.
از طرف دیگر هم اکنون به دلیل برجام از برخی ابزارها که برای امتیازگیری در اختیار داشتیم، بهره‌ای نداریم و در حالی که ظرفیت‌های بسیاری برای بازدارندگی داریم، ادامه انفعال فعلی دست ما را خواهد بست.
آرای 98 نفری اعضای سنا به تحریم‌های جدید علیه ایران نشان‌دهنده تحلیل اشتباه برخی در داخل مبنی بر وجود شکاف در حاکمیت آمریکاست. این عده همیشه نگاه نسبتا واحد حاکمیت آمریکا به ایران را رد می‌کردند. آنها نمی‌خواهند بپذیرند که دموکرات‌ها تا حدود زیادی می‌توانستند جلوی تحریم‌های جدید علیه ایران را بگیرند، این در حالی است که فقط یک جمهوریخواه و دموکرات به تحریم‌ها رای ندادند. متاسفانه این تحلیل اشتباه و بعضا مغرضانه از سوی برخی در داخل کشور به‌دلیل عدم شناخت آنها از آمریکا یا به‌دلیل در میان بودن منافعی است. این در حالی است که از ابتدا نیز پیش‌بینی می‌شد کار به اینجا برسد اما عده‌ای به هر شکلی که شده می‌خواهند این را بپوشانند.
از سوی دیگر در روزهای اخیر شاهد اظهارات رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا در مورد حمایت از تغییر نظام در ایران بودیم. این موضع‌گیری، چیز جدیدی نیست و مواضع آمریکاییها همیشه چنین بوده است. اوباما هم در حقیقت چنین مواضعی را داشت، اما افرادی در داخل کشور از اوباما تمجید می‌کردند و به هر نحوی که امکان داشت اقدامات آمریکا را در داخل کشور توجیه می‌کردند. دولت اوباما بدترین تحریم‌ها را بر ایران تحمیل کرد ولی عده‌ای در داخل کشور علاقه دارند که بگویند اوباما فردی مثبت بود. اما باید در نظر داشت حاکمیت آمریکا نسبت به ایران در مجموع به یک شکل عمل میکند و تنها تفاوت این است که دولت فعلی آمریکا نسبت به ایران صراحت لهجه دارد.
سید محمد مرندی
استاد دانشگاه تهران
