احزاب و تشکل های سیاسی در آوردگاه ۲۹ اردیبهشت ماه نقش تاثیرگذاری ایفا کردند. اصولگرایان با تشکیل جبهه مردمی نیروهای انقلاب(جمنا) وارد عرصه انتخابات شدند. اصلاح طلبان هم با استمرار، شورای عالی سیاستگذاری از کاندیداتوری حسن روحانی حمایت کردند.
اعتدال گرایان همانند انتخابات پیشین ترجیح دادند به صورت اختصاصی از نام و تابلوی "اعتدال" استفاده نشود از این رو با بلیت اصلاح طلبان سوار قطار انتخابات شدند و باردیگر گام سوم با ائتلاف اصلاح طلبان و اعتدال گرایان(حزب اعتدال و توسعه) شکل گرفت.
انتخابات برگزار و منتخب مردم در دوازدهمین دوره ریاست جمهوری تعیین شد. کاندیدای مورد حمایت اصلاح طلبان و اعتدال گرایان باردیگر از مردم رای اعتماد گرفت و سکاندار دولت دوازدهم شد.
اصلاح طلبان و اعتدال گرایان در انتخابات شورای شهر تهران نیز پیروز شدند. پس از اعلام نتایج، اولین نشست منتخبان مردم در پارلمان تهران برگزار و مقرر شد نشست همگرایی تا زمان آغاز به کار رسمی شورای پنجم به صورت منظم تشکیل شود.
آنچه روشن است در انتخابات سال ۹۶ اصولگرایان و اصلاح طلبان که به عنوان دو بازوی مهم در جغرافیای سیاسی ایران فعالیت می کنند با سازوکار از پیش تعیین شده وارد عرصه رقابت شدند. این دو جریان هم در انتخابات ریاست جمهوری و هم در انتخابات شورای شهر تهران گزینه واحد به مردم معرفی کردند. اکنون که پرونده انتخابات دوازدهمین دوره ریاست جمهوری و پنجمین دوره شوراها مختومه شد باید این پرسش مطرح شود" اصولگرایان برای آینده چه برنامه ای دارند؟ "
سعید جلیلی "چهره شاخص جریان اصولگرا" بعد از اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری بیانه ای صادر و پیشنهاد تشکیل دولت سایه را مطرح کرد و نوشت: «پس از انتخابات سال ۹۲ تلاش شد تا با کمک کارشناسان، صاحب نظران و متخصصین در عرصه های مختلف، با تشکیل کارگروه های تخصصی در حوزه های گوناگون از جمله در: فرهنگ، سیاست خارجی، اقتصاد، کشاورزی، مسکن، صنعت، بانکداری، شفافیت و مبارزه با فساد، دیپلماسی اقتصادی، نظام سلامت، ورزش، فضای مجازی و ... مشکلات واقعی مردم شناسایی و در گام بعدی نسبت به ارائه راه حل آنها مبتنی بر گفتمان انقلاب اسلامی پاسخ عملیاتی و مناسب تهیه شود.»
البته پیشنهاد جلیلی با کنایه رئیس ستاد انتخاباتی حسن روحانی مواجه شد؛ محمد شریعتمداری می گوید: همه گروه های سیاسی باید کم کم در سایه نشستن را به صورت کلی یاد بگیرند. این فکر خوبی است. در سایه نشستن خودش عالمی دارد.
اما اصولگرایان بدون توجه به این کنایه ها و با پشتوانه رای معنادار ۱۶ میلیونی به دنبال نقش اجتماعی مطالبه گری برای تحقق وعده های دولت دوازدهم و آسیب شناسی دقیق جهت حضور در انتخابات آینده هستند.
در همین راستا کنشگران سیاسی و رسانه ای، نقشه ای از جریان اصولگرا که باید در آینده پیش روی این جریان قرار گیرد ترسیم کردند.
پرویز سروری"دبیرکل جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی" در گفتگو با «نماینده» ، با اشاره به اینکه نیروهای انقلاب در انتخابات سال ۹۶ در قالب «جمنا» فعال بودند و همگرایی خوبی نیز حاصل شد، گفت:به اعتقاد بنده جبهه مردمی نیروهای انقلاب توانست با یک هدف و برنامه ریزی مدون این مسئله را به نتیجه برساند و با توجه به انتخابات گذشته این مسئله، امتیاز بزرگ برای اصول گرایان به حساب می‌آید.
وی با بیان این مطلب که "مردم خود در جبهه مردمی نیروهای انقلاب سهیم بودند"، خاطرنشان کرد: اقشار مردمی و احزاب در شکل‌گیری این مدل نقش‌آفرین بوده‌اند؛ نقش اصلی در این فرایند را بدنه اجتماعی بر عهده داشته و آنها به صورت پله پله این فرایند را بالا می‌بردند از این رو اقدام جبهه مردمی نیروهای انقلاب اسلامی در گردهم آوردن نیروهای انقلاب یک گام رو به جلو و مبتنی بر یک مدل مردم‌سالار و مشارکت‌جو است.
دبیرکل جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی درخصوص نتایج حاصل شده از انتخابات ۲۹ اردیبهشت ماه، تاکید کرد: ما از برگزاری انتخابات سخن می گویم در انتخابات این مردم هستند که انتخاب می کنند و این فراز و فرودهای سیاسی در جمهوری اسلامی ایران نشان دهنده دموکراسی در کشور است بالاخره اگر قرار بود یک جریان خاص اداره کشور را به صورت مستمر در دست بگیرد و دیگر انتخابات معنی و مفهوم نداشت.
وی جبهه مردمی نیروهای انقلاب را الگوی مناسب برای انتخابات ۹۶ معرفی کرد و با بیان این مطلب که "نیروهای انقلاب حضوری فعال در صحنه دارند، بر آسیب شناسی دقیق توسط اصولگرایان تاکید کرد و گفت: نیروهای انقلاب با آسیب شناسی باید بتوانند برای انتخابات بعدی روند را به گذشته برگردانند.
سید کمال سجادی"سخنگوی جبهه پیروان خط امام و رهبری" هم بر این باور است: احزاب و تشکل های سیاسی باید بعد از هر انتخابات تحلیل شان را ارائه دهند، درست است انتخابات بهار احزاب شناخته می شود اما نباید بعد از آن، احزاب خود را کنار بگذارند.
وی با بیان اینکه جبهه پیروان خط امام و رهبری در اداور گذشته پیشنهاد ها و انتقادهای خود را بعد از انتخابات ارائه می کرد، گفت: الان هم مواردی که به نظرمان برسد در قالب های مختلف مطرح خواهیم کرد و معتقدیم باید گذشته، حال و آینده در نظر گرفته شود تا به جمع بندی برسیم و بدانیم برای آینده چگونه درس بگیریم.
همچنین بیژن مقدم"فعال رسانه ای اصولگرا" در یادداشتی به تحلیل نتایج انتخابات سال ۹۶ پرداخت و نوشت: تجربه انتخابات پس از انقلاب حکایت از رویکرد و رویگردانی مردم در مقاطعی به هر یک از دو جریان دارد. مردم در دوره‌ای اصلاح طلبان را بر کرسی‌های شوراها، مجلس شورای اسلامی و ریاست جمهوری نشانده‌اند و در مقطع بعدی با رای‌شان اصولگرایان را برگزیده‌اند. پس نه شکست‌ها دائمی‌اند که نا امید شویم، نه پیروزی‌ها همیشگی‌اند که مغرور شویم. آنچه مهم است درس‌ها و عبرت‌هایی است که باید به رویش‌های دوباره، بازگشت مردم به سمت جریان مطبوع‌مان بینجامد.
وی با بیان اینکه "هر جریانی برای کسب رأی نیازمند ارتباط با مردم است، آنهم ارتباطی دائمی و نه منحصر به زمان انتخابات، "تاکید کرد:هر جریانی برای موفقیت نیازمند شناخت مردم است. شناخت مطالبات، شناخت هیجانات، شناخت ذهن و شناخت زیر ساخت‌های فکری در لایه‌های زیرین جامعه.
«خود انتقادی اصلاح گرایانه راهی است که باید باب آن را گشود، فراخوان داد، تیم تشکیل داد، از ظرفیت‌های جبهه مردمی استفاده کرد، از کارشناسان دست اندرکاران نظرسنجی‌های انتخاباتی بهره برد، دوباره به میان مردم رفت و دلایل رأی آنها را پرسید و کارهای بسیاری که در این مجال نمی‌گنجد. اگر این مسیر درست پیموده شود زنجیره پیروزی‌ها در انتظار خواهد بود.»
با کنار هم قرار دادن مواضع فعالان سیاسی و رسانه ای جبهه انقلاب می توان امیدوار بود اصولگرایان با عبور از هیجانات انتخاباتی سال ۹۶ در انتخابات ۹۸ و ۱۴۰۰ با انسجام و تحرک روز افزون حرکت خواهند کرد و با برنامه محوری، تیم محوری، شناخت مطالبات جامعه و... آماده دورخیز برای انتخابات آینده خواهند بود.
