آخرین ساعات پنجشنبه گذشته بود که بالاخره اسامی 6 نفری از نامزدهایی که توسط شورای نگهبان احراز صلاحیت شده بودند اعلام شد.
روحانی و جهانگیری یعنی رئیس و معاون دولت یازدهم، دو نفر از این شش نفر احراز صلاحیت شده هستند. دو نفری که جریان نزدیک به دولت آنها را مکمل یکدیگر جلوه داده و اینگونه مطرح میکنند که جهانگیری به عنوان نامزد پوششی آمده تا در مناظرهها و رقابتهای انتخاباتی به روحانی کمک کند و پس از آن که توانست رئیس دولت یازدهم را از گردنههای انتخاباتی به سلامتی رد کند روز آخر به نفع آن کنار میکشد تا روحانی بتواند بر صندلی ریاست دولت دوازدهم تکیه بزند، موضوعی که البته توسط برخی دیگر از جریانات سیاسی مورد پذیرش واقع نشده و حتی برخی او را نماینده جریان اصلاحات معرفی کرده و معتقدند او حتی برخلاف اعتراف تلویحی که به کمک برای روحانی داشته تا روز آخر به مبارزات انتخاباتی ادامه خواهد داد.
اسحاق جهانگیری در شرایطی در وقت اضافه ثبت برای حضور در ستاد انتخابات وزارت کشور حاضر شد که پیش از آن اخباری مبنیبر مخالفت روحانی با حضور نامزد پوششی مطرح شده بود و صبح آخرین روز هم قاضیزاده هاشمی وزیر بهداشت اعلام کرده بود که هیچ کدام از اعضای هیات دولت برای حضور در انتخابات ثبتنام نخواهند کرد.
انتشار اخبار ضد و نقض در خصوص حضور یا عدم حضور جهانگیری در انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم باعث شده تا شاهد تحلیلهای متفاوت سیاسی در خصوص دلایل این ثبتنام باشیم.
در اظهارنظرهایی که مخصوصا از طرف جریان نزدیک به حسن روحانی و مرحوم هاشمی رفسنجانی در خصوص دلیل حضور جهانگیری در انتخابات ریاست جمهوری منتشر شد سعی کردند به نحوی حضور معاون اول را پوششی برای کمک به رئیس دولت یازدهم در انتخابات دوازدهم جلو دهند.
فائزه هاشمی فرزند مرحوم هاشمی در گفتگویی گفته بود: آمدن جهانگیری استراتژی بسیار خوبی بود. تعدد کاندیداهای اصلاحطلب در هنگام مناظرهها کمک بزرگی به آقای روحانی خواهد بود که یکصدا در مقابل صداهای طرف مقابل که زیاد هم هستند نباشد، فرصت بیشتری برای بیان نظرات و برنامهها و... ایجاد میشود و در صورت نیاز جایگزین نیز میتواند باشد، قرار است در نهایت یک کاندیدای اصلاحطلب باقی بماند که آرا نیز شکسته نشود و یکجا و برای یک نفر بماند و آن یک نفر از نگاه ما آقای روحانی است که از ایشان قویاً حمایت میکنیم.
همینطور قدرتالله علیخانی از نزدیکان مرحوم هاشمی رفسنجانی با بیان اینکه حضور نامزد پوششی در کنار روحانی ایده هاشمی بود در پاسخ به این سوال که آیا وی فردی را هم برای این کار معرفی کرده بود اظهار داشت: آقای هاشمی نیز نظرشان این بود که جهانگیری به عنوان نامزد پوششی در کنار روحانی باشد. بیش از هر فردی ایشان با حضور جهانگیری موافق بودند.
از دیگر افرادی که از حضور انتخاباتی جهانگیری در کنار روحانی حمایت کرد احمد مازنی نماینده عضو فراکسیون امید بود که گفت: تا یک مقطع این استنباط میشد که آقای روحانی میتواند یک تنه وارد این فضا شود اما .... برای پاسخگویی به انتقادها نسبت به عملکرد دولت یازدهم آقای جهانگیری هم در قامت یک نامزد و به منظور شرکت در مناظرهها وارد صحنه شدند.
عبدالله ناصری عضو شورای عالی اصلاح طلبان هم معتقد بود: تنها آقای جهانگیری میتواند آمار ویرانههایی را که دولت یازدهم تحویل گرفت را با رقمی دقیق ارائه دهد.
عارف رئیس فراکسیون امید مجلس با اشاره به اینکه نامزدی معاون اول رئیسجمهور تصمیم شورای عالی اصلاحطلبان بوده اظهار داشت که ما تصمیم گرفتیم به جز آقای روحانی نامزد دیگری در انتخابات داشته باشیم که آقای جهانگیری هم قبول کردند. این دو قطعاً در یک گروه هستند و در مناظرهها تقسیم کار میکنند و عملکرد دولت را توضیح میدهند.
اما از سوی دیگر روزنامه آرمان به نقل از امیر محبیان مطرح کرده روحانی مایل به حضور هیچ کاندیدای ذخیره نبوده و آورده است: انتخاب جهانگیری از بابت تسلط به ارقام و عملکرد است. شاید حضور جهانگیری و دفاع با واسطه از روحانی به ویژه آنکه قدرت نطق روحانی از جهانگیری بیشتر است، نماد عدم تسلط روحانی به امور تلقی شده و ممکن است تصویر خوبی از روحانی ایجاد نکند.
در شرایطی که الیاس حضرتی از فراکسیون امید مجلس تاکید داشت: اعلام کاندیداتوری جهانگیری با درخواست خاتمی و موافقت روحانی بود؛ حسین مرعشی عضو حزب کارگزاران خاطر نشان کرد: روز شنبه در جلسهای با آقای روحانی از آن لیست (آقایان جهانگیری، ظریف، زنگنه، بیطرف و ملکزاده) آقای روحانی، آقای جهانگیری را مناسب دانستند.
در این میان برخی دیگر که مخصوصا گرایش اصلاحطلبانه داشتند خدشههایی در پوششی بودن نامزدی اسحاق جهانگیری وارد کردند.
شهابالدین طباطبایی عضو شورای مرکزی حزب ندای ایرانیان به شکل دیگری به حضور جهانگیری در انتخابات نگاه کرده و احتمال جایگزینی او با روحانی را هم مطرح کرد. طباطبایی با اشاره به اینکه عقل حکم میکند همه جوانب در نظر گرفته شود اظهار داشت: کاندیدای حامی هم میتواند تا انتها همانطور پوششی بماند و هم میتواند در شرایط خاص به عنوان کاندیدای اصلی وارد عرصه شود.
علی تاجرنیا عضو شورای مرکزی جبهه منحله مشارکت پا را از این فراتر گذاشت و اظهار داشت: آمدن آقای جهانگیری نشان میدهد که اصلاحطلبان احتمال تغییر شرایط را در نظر گرفتهاند.
از سوی دیگر حسین یزدی از اعضای شورای هماهنگی جبهه اصلاحات در توئیتی نوشته بود که بعضیها هم چون میدانستند در دولت آینده دیگر جایگاهی ندارند برای گرفتن سهمی رفتند ثبتنام کردند و شک هم دارم که روحانی راضی شده باشد.
در این فضا کیهان معتقد بود: کاندیداتوری جهانگیری در انتخابات از یکسو عیار اصلاحطلبان پر مدعا را اینگونه عیان کرد که نهایت سیاستورزی آنها در عرصه انتخابات ریاست جمهوری از معرفی نامزد بالقوه ریاست جمهوری به معرفی کاندیدا برای ضربهگیری تنزل کرده و از سوی دیگر نشان داد که روحانی مستعدترین رئیسجمهور در بین روسای جمهور گذشته برای شکست در دور دوم است.
وطن امروز هم در سرمقاله خود نوشت: به نظر میرسد تسلط جناب جهانگیری بر دولت از خود روحانی بیشتر است و این برای خود روحانی خوب نیست. شاید اطلاع عقلای جریان حامی دولت از وضعیت پایگاه اجتماعی دولت و استناد به یک نظرسنجی نسبتا متقن که حتی مورد استناد افرادی چون جلاییپور هم قرار گرفته و در آن رای منفی قطعی روحانی 40 درصد برآورد شده، جریان حامی استمرار وضع موجود را به این جمعبندی رسانده که لازم است فردی در کنار جناب روحانی در صحنه باشد که در صورت نیاز به سرعت بتوان جای گزینه اصلی و پوششی را تغییر داد.
محمد حسین صفارهرندی در اظهارنظری با محتمل دانستن رقابت جهانگیری با روحانی اظهار داشت: برخی از اصلاحطلبان به دنبال جایگزینی برای روحانی هستند و اگر جبهه مقابل در نظرسنجیها متوجه شوند که اقبال بیشتر به سمت جهانگیری است گزینه کنار رفتن روحانی یا رقابت این دو فرد مطرح میشود.
شاید همین تحلیلهای مختلف در خصوص رقابت جهانگیری با روحانی بود که باعث شد پس از تائید صلاحیت جهانگیری و روحانی توسط شورای نگهبان، احمد شیرزاد از اعضای شورای مرکزی جبهه منحله مشارکت در سرمقاله روزنامه آرمان خطاب به جهانگیری بنویسد: اگر آقای جهانگیری قصد رقابت با کاندیدای اصلاحات را ندارد از هم اینک باید از صحنه انتخابات کنارهگیری کند زیرا حضور آقای جهانگیری در کنار آقای روحانی جامعه را دچار تشتت و بدنه هوادار اصلاحات و دولت را دچار دوگانگی و تردید میکند. در نتیجه در همین ابتدا تکلیف حضور آقای جهانگیری باید مشخص شود و نباید کنارهگیری وی را به بعد از مناظرهها موکول کرد زیرا به نظر میرسد با توجه به کاندیداهای فعلی، میز مناظرهها اهمیتی نخواهد داشت و عدم انصراف جهانگیری نوعی دوگانگی را در جامعه به وجود میآورد. به وجود آمدن این دوگانگی به نفع جناح اصلاحطلب نیست. تمامی نیروهای اصلاحطلب تصمیم قطعی به حمایت از آقای روحانی دارند. در نتیجه اگر آقای جهانگیری قصد کنارهگیری دارند هم اکنون به نفع آقای روحانی کنارهگیری کنند، زیرا هیچکس مانند رئیس جمهور توان دفاع از اعمال چهار ساله دولت را ندارد.
به نظر میرسد حال باید منتظر ماند و دید که آیا جهانگیری به توصیهها برای جلوگیری از تشتت در میان جریان حامی دولت گوش فرا میدهد و از انتخابات کنارهگیری میکند یا قصد دارد تا روز آخر در انتخابات بماند و حتی با رئیس جمهور فعلی رقابت کند؟