«دونالد ترامپ» رئیس جمهور جدید آمریکا از زمان رقابت های انتخاباتی رویکرد خصمانه ای را در قبال ایران در پیش گرفت و صحبت از پاره کردن برجام و نقض آن به میان آورد.
این رویکرد ضد ایرانی بعد از ورود وی به کاخ سفید با انجام اقداماتی همچون قرار دادن ایران در لیست کشورهایی که سفر اتباعشان به آمریکا ممنوع است تکمیل شد و موجب شد تا حساسیت هایی در مورد رویکرد دولت جدید آمریکا در قبال ایران شکل بگیرد.
سوالاتی همچون اینکه سرنوشت برجام در دولت ترامپ چه خواهد بود و یا همپیمانان آمریکا در قبال اقدامات ضد ایرانی ترامپ چه واکنشی خواهند داشت، ما را بر آن داشت تا با «مارک فیتزپاتریک» به گفتگو بنشینیم.
فیتزپاتریک مدیر فعلی برنامه خلع سلاح و منع اشاعه موسسه بین المللی مطالعات استراتژیک (IISS) بوده و سابقه حضور در وزارت خارجه آمریکا در پست معاونت وزیر را دارد. متن این مصاحبه به شرح زیر است:
* شما سیاست های دولت جدید آمریکا در خاورمیانه بویژه در قبال ایران را چطور ارزیابی می کنید؟
سیاست دولت ترامپ در قبال خاورمیانه هنوز نهایی نشده که بخشی از آن به این دلیل است که تیم ترامپ هنوز تکمیل نشده و هیچ یک از مقامات ارشد حاضر در تیم وزارت خارجه به عنوان مسئول امور خارومیانه معرفی نشده است. در این میان انتخاب ژنرال مک مستر به عنوان مشاور امنیت ملی بسیار مهم بود. وی یک چهره عملگرا است و نه یک شخص ایدئولوژیک و همانند سایر نفرات حاضر در دولت ترامپ هیچ تمایل و یا گرایشی به ایران ندارد. ژنرال مک مستر در دوران حضور خود در عراق شاهد رویارویی ایران و آمریکا بوده و خواستار مقابله با آنچه که آن را هژمونی ایران می نامید بود اما وی به عنوان یک فرد نظامی بخوبی از خطرات جنگ آگاه بوده و بدنبال یافتن راه حل های دیپلماتیک در صورت امکان است.
*با این اوصاف شما اقدام بعدی ترامپ در قبال ایران را چطور پیش بینی می کنید؟ آیا ممکن است که وی برجام را نقض کند؟
اگرچه ترامپ برجام را بدترین توافق انجام شده خوانده اما با این وجود او (ترامپ) تا این حد باهوش هست که بداند در حال حاضر برجام مشکلی فوری که نیازمند اقدام فوری باشد محسوب نمی گردد. در حال حاضر ترامپ مسائل زیادی دارد که باید به آنها بپردازد.
ترامپ و مشاورانش همچنین می دانند این دیوانگی است که آمریکا را مسئول برهم خوردن برجام معرفی کنند. بنابراین آنچه بسیار محتمل به نظر می رسد آن است که ترامپ بسیار آرام آرام این توافق را از میان برده یا اجازه می دهد که این توافق خود به خود از بین برود و ایران مسئول برهم خوردن برجام معرفی شود.
* اگر آمریکا اقدام به نقض برجام کند واکنش همپیمانان واشنگتن بویژه اتحادیه اروپا و روسیه به چه صورت خواهد بود؟
اگر آمریکا به عنوان مسئول برهم خوردن برجام شناخته شود تمام متحدان و شرکای اصلی آمریکا از آن ناراحت خواهند شد و برای مذاکره مجدد برای تنظیم دوباره قرارداد و یا اعمال تحریم های جدید علیه ایران با آمریکا همراه نمی شوند.
* همانطور که می دانید ایران به دولت های عراق و سوریه در مبارزه با داعش کمک می کند و ترامپ نیز اعلام کرده که خواستار نابودی داعش است. با توجه به این موارد آیا امکان همکاری دولت جدید آمریکا با ایران علیه داعش وجود دارد؟
این سوال موجب روشن تر شدن یکی از تناقضات موجود در دیدگاه های ترامپ می شود. در مبارزه با داعش ایران باید شریک آمریکا باشد و یا حداقل در بُعد تاکتیکی با آمریکا همکاری داشته باشد. اما ایران از سوی ترامپ به عنوان یک دشمن تلقی می شود و بنا بر دلایلی من انتظار ندارم که دولت ترامپ بدنبال همکاری با ایران باشد.
*در هفته های گذشته برخی رسانه ها از احتمال اقدام آمریکا علیه سپاه پاسداران ایران و قرار دادن آن در لیست سیاه خبر داده بودند، اگر این خبر صحت داشته باشد شما این رویکرد دولت آمریکا را چطور ارزیابی کرده و بطور کلی بزرگترین تهدید پیش روی ایران و آمریکارا چه موردی می دانید؟
به نظر می رسد که ایده در لیست سیاه قرار دادن نام سپاه برای هشدار دادن به شرکت های خارجی برای پرهیز از داد و ستد با ایران باشد زیرا گفته می شود که سپاه در اقتصاد ایران فعالیت دارد. کمترین بازخورد این اقدام آمریکا آن است که نقض روح برجام تلقی می شود و این در حالی است که انجام آن یک کار بی هدف است درست همانند تحریم های فعلی سپاه.
اما بدتر از آنکه این اقدم آمریکا بی معنی باشد آن است که این اقدام با واکنش ایران در عراق همراه شود و کار مبارزه با داعش سخت تر شود. اگر چه از نظر آمریکا حضور ایران درعراق و سوریه مشکل ساز است اما آنها در امر مبارزه با داعش و گروه های تروریستی فعال هستند و برچسب زدن به سپاه پاسداران به عنوان یک گروه تروریستی آنها را از یک متحد تاکتیکی به دشمن نظامیان آمریکایی تبدیل می کند.
