نقش اوباما در قانون جدید ضدایرانی آمریکا چیست؟

رئیس جمهور آمریکا روز جمعه دستورالعمل اجرایی را امضاء کرد که مدعی است هدف آن ممانعت از ورود تروریست ها به خاک این کشور است. بر اساس این دستور اتباع کشورهای ایران، عراق، یمن، سوریه، سومالی، لیبی و سودان تا 90 روز آینده نمی توانند وارد آمریکا شوند و پس از آن نیز به احتمال زیاد این ممنوعیت به صورت سخت گیری و محدودیت های بسیار زیاد، ادامه خواهد داشت. نکته قابل تامل اینکه نام این 7 کشور در دستورالعمل طولانی و 11 بندی ترامپ نیامده است و صرفاً ورود آوارگان و پناهجویان جنگ زده سوری به خاک آمریکا به صورت صریح ممنوع شده است. پس ایران و 6 کشور دیگر چطور و بر چه اساسی شامل این ممنوعیت شده اند؟

در قسمت C از بند سوم دستور اجرایی ترامپ آمده است؛ « براساس بخش 212 قانون تابعیت و مهاجرت (Immigration and Nationality Act)  من ورود شهروندان مهاجر و غیر مهاجر کشور هایی که در بخش 217 الف.(12) این قانون آمده است را به حالت تعلیق در می آورم. این اقدام را در جهت تامین منافع آمریکا می دانم. بنابراین ورود شهروندان کشور های مذکور را برای 90 روز از اعلام این قانون منع می کنم.

در این بخش از «قانون تابعیت و مهاجرت» آمریکا موسوم به INA وزارت امینت داخلی آمریکا با همکاری وزارت خارجه این کشور موظف است کشورهایی را که درباره آنها نگرانی های امنیتی و تردیدهایی درباره حمایت از تروریسم وجود دارد را مشخص و معرفی کند. چند روز پس از حمله تروریستی در سن برناردیو در دوم دسامبر 2015 ، اوباما رئیس جمهور وقت آمریکا طی سخنانی خواستار ایجاد تغییر و سخت‌گیری بیشتر در قانون visa Waiver program شد. این قانون موسوم به  VWPاز سال 1986 به اتباع 38 کشور اجازه می داد بدون اخذ ویزا وارد خاک آمریکا شده و تا 90 روز اقامت داشته باشند.

این قانون با همکاری کنگره آمریکا مورد بازنگری قرار گرفت و به Terrorist Travel Prevention Act of 2015 (قانون جلوگیری از سفر تروریست ها)  H.R.158تغییر نام یافت و در 18 دسامبر 2015 در قالب بخشی از بودجه فدرال سال 2016 به امضای اوباما رسید. بر اساس این بازنگری چنانچه اتباع 38 کشور مذکور طی 5 سال اخیر (از ابتدای مارس 2011) به یکی از چهار کشور ایران، عراق، سوریه یا سودان سفر کرده باشند، نمی توانند بدون اخذ ویزا به آمریکا سفر کنند و نیاز به اخذ ویزای مجدد خواهند داشت. در فوریه 2016 وزارت امنیت داخلی آمریکا نام سه کشور یمن، لیبی و سومالی را نیز به این فهرست اضافه کرد تا لیست 7 کشوری که امروز مورد حمله آمریکا قرار گرفته اند، تکمیل شود. در واقع آنچه ترامپ دستور اجرایی شدن آن را علیه این 7 کشور مسلمان صادر کرد، میوه تلخ درختی بود که اوباما در دوران ریاست جمهوری خود کاشت و رسانه های بزرگ غربی سعی در سانسور ریشه‌های آن دارند.

تصویر بخشی از قانون موسوم به H.R.158 در سایت وزارت امینت داخلی آمریکا که منشا اصلی انتخاب 7 کشور مورد تخاصم ترامپ است

امید به قول جان کری!

پس از تصویب این قانون اعتراضات زیادی در کشورمان ابراز شده و عنوان شد این قانون نقض برجام است. جان کری وزیرخارجه وقت آمریکا 29 آذر سال 1394 دست به قلم شد و برای همتای ایرانی خود نامه ای با این محتوا نوشت؛ «از ملاقات سازنده دیروز تشکر می‌کنم. می‌خواستم با شما در پاسخ به سوالی که جنابعالی در مورد اصلاحیه «برنامه لغو روادید» ما داشتید مکاتبه کنم. ابتدا، می‌خواهم خطاب به جنابعالی تأیید کنم که ما به رفع تحریم‌ها طبق برجام کاملاً متعهد هستیم. ما به اجرای کامل تعهداتمان طبق توافقات پایبند می‌مانیم. تیم ما سخت کار می‌کند تا خود را بدین منظور آماده کند و به‌محض آن که به روز اجرایی شدن برسیم ما تحریم‌های مربوطه را برخواهیم داشت.

اینجانب همچنین اطمینان دارم که تغییرات جدید برای کسب روادید که در کنگره تصویب شده است، و دولت اختیار توقف اجرای آن را دارد، به هیچ وجه مانع ما نمی‌شود که تعهدات خود طبق برجام را اجرا کنیم، و ما [این تغییرات را] به‌گونه‌ای اجرا می‌کنیم که هیچ مانعی برای منافع اقتصادی مشروع ایران ایجاد ننماید. بدین منظور ما بالقوه ابزارهای متعددی را در اختیار داریم، شامل [صدور] ویزاهای تجاری ده‌ساله چندبار ورود، برنامه‌هایی برای تسریع در [صدور] ویزاهای تجاری، و اختیار توقف اجرای قانون که طبق این مصوبه جدید به ما داده شده است. خوشحال می‌شوم که در این خصوص باز هم صحبت کنم و توضیحات بیشتر ارائه نمایم.»

مسئولان دولت یازدهم نیز با استناد به نامه و سخنان جان کری عنوان کردند این قضیه مشکلی ایجاد نخواهد کرد!

آیا این اولین اعتماد بیجا به جان کری بود؟

28 آذر ماه امسال محمدجواد ظریف به کمیسیون امنیت ملی مجلس رفت. جلسه ای درباره روند اجرای برجام که درز سخنان وی به رسانه ها، جنجالی سیاسی به پا کرد و پس از کشمکش های بسیار متن کامل سخنان وی از روی نوار جلسه پیاده شده و منتشر شد. موضوع جلسه تمدید تحریم های 10 ساله علیه ایران موسوم به آیسا بود. ظریف در این جلسه گفت جان کری قول داده بود مانع تصویب و تمدید تحریم ها در کنگره خواهد شد و ما هم روی حرف او حساب کردیم اما این اتفاق افتاد و من اشتباه خود را در این مورد می پذیرم. 

لیستی که اوباما بست

حال یکبار دیگر نتیجه اعتماد به قول و نامه جان کری، قانون جنجالی و خصومت آمیز ترامپ شده است. آنچه ترامپ امضا کرد در واقع لیستی بود که حدود دو سال پیش اوباما آن را بست و چند روز قبل ترامپ فقط آن را امضا کرد. ترامپ جمهوریخواه در حال زدن آبشارهایی است که اوبامای دموکرات برای او فراهم کرده است.

حتی دولت ترامپ نیز به این موضوع معترف است. «شان اسپایسر» سخنگوی کاخ سفید روز یکشنبه در برنامه «این هفته» شبکه «ای‌بی‌سی» گفت: «این هفت کشور توسط دولت اوباما به عنوان کشورهایی که [اتباع آن‌ها] نیازمند واکاوی بیشتری هستند، معرفی شده‌اند.»

جای خالی تروریست پرورها

در اولین بند دستور اجرایی ترامپ آمده است؛ «پروسه صدور ویزا مرحله ای بسیار مهم و حیاتی برای تشخیص ارتباط افراد با گروه های تروریستی و متوقف کردن آنها از ورود به خاک ایالات متحده است. شاید بارزترین مصداق از رعایت نکردن درست پروسه صدور ویزا اقدام تروریستی یازده سپتامبر باشد. در آن مورد به خاطر سیاست های وزارت خارجه مامور کنسول گری نتوانست استعلام های لازم برای 19 تبعه خارجی را بگیرد. این کم کاری باعث کشته شدن حدود 3000 شهروند شد. هر چند که بعد از اتفاق یازده سپتامبر قانون صدور ویزا بازبینی و در بعضی از بخش ها اصلاح شد اما همچنان دیده می شود که اتباع کشور های خارجی در آمریکا اقدامات تروریستی انجام می دهند.»

اولین سوالی که افکار عمومی را به خود مشغول می کند این مسئله است که وقتی 15 تن از عوامل اصلی و عملیاتی 11 سپتامبر تبعه عربستان سعودی بودند، پس چرا نام این کشور در لیست خصمانه آمریکا نیست؟! القاعده و طالبان در افغانستان به شدت فعال اند، پاکستان یکی از کانون های فعالیت گروه های تروریستی و افراطی در منطقه است و ترکیه امروز به ترمینال ترانزیت تروریست ها در منطقه تبدیل شده است اما نام هیچکدام از این کشورها در لیست واشنگتن دیده نمی شود!

جالب تر آنکه 5 کشور از کشورهای این لیست در سال 2016 زیر بمباران آمریکا بوده اند و غیرنظامیان زیادی در این حملات کشته و مجروح شده اند اما بر اساس دستور ترامپ، ورود اتباعشان برای آمریکا خطرناک و ممنوع است!