محمداسماعیل سعیدی یکی از شش نماینده تبریز، اسکو و آذرشهر است که دومین دوره نمایندگی خود را تجربه می‌کند، در دوره اول به عضویت کمیسیون اجتماعی درآمد و در دوره دوم هم عضو کمیسیون فرهنگی شد چرا که مشکلات اصلی کشور را در این دو حوزه می‌داند.
در روزهای اخیر هم مباحثی مهم از جمله مسئله شرکت ماشین‌سازی تبریز، پیگیری حادثه قطار تبریز-مشهد، استیضاح وزیر راه و شهرسازی و موضوع افزایش سهم مالیات استان در سال 96 مطرح است که با سعیدی در دفتر تسنیم در تبریز به گفت‌وگو نشستیم که در ادامه متن این گفت‌وگو می‌آید.
ابتدا در مورد آخرین وضعیت ماشین‌سازی توضیحی بفرمایید؟
سعیدی: در جلسه‌ای که مجمع نمایندگان استان با وزیر رفاه و آقایان عبدالعلی زاده از شستا و پورحسینی از سازمان خصوصی‌سازی و برخی مسئولان مرتبط داشتیم، آقایان عبدالعلی‌زاده و وزیر رفاه از واگذاری ماشین‌سازی به شستا استقبال کردند ولی چون دولت به شستا و تأمین اجتماعی بدهی دارد، تمایل داشتند که به عنوان بدهی خود این شرکت را دریافت کنند که آقای پورحسینی مخالفت کرد.
رئیس تبریزی سازمان خصوصی‌سازی گفت که تا پایان سال باید 18 هزار میلیارد از قبال واگذاری‌ها به بخش خصوصی پول به حساب دولت پرداخت شود و چون تا به حال 2 هزار میلیارد تحقق یافته، تا آخرسال وقتی نداریم. رئیس جمهور وزیر اقتصاد را تحت فشار گذاشته که تا آخر سال این رقم محقق شود، بنابراین اگر در این شرایط به عنوان طلب، ماشین‌سازی را واگذار کنیم، هیئت دولت قبول نمی‌کند و گفت که باید بخش خصوصی را وارد کنیم.
از طرفی خریدار ماشین‌سازی هم که صندوق بازنشستگی فولاد است، به تأمین اجتماعی واگذارشده و وکالت کتبی داده‌اند که این را می‌توانند بفروشند و از این جهت می‌خواهند خریدار نقد پیدا کنند ولی تا امروز هنوز مشتری نقد ندارد و نتیجه‌ای حاصل نشده است.
ما نمایندگان استان هم اصرار داریم که به شستا واگذار شود چرا که این هلدینگ طرحی برای توسعه ماشین سازی دارد و هم برای راه‌اندازی صنایع ریلی و واگن سازی برنامه دارند. شستا مدت‌ها است در این استان سرمایه‌گذاری نکرده و به عنوان بنگاه بزرگ اقتصادی پیگیر هستیم که در استان سرمایه‌گذاری خوبی داشته باشد.
در این بین، ما موافق واگذاری ماشین‌سازی به شستا بودیم ولی خصوصی سازی موافقت نکرد و مهلت خواستند ولی مخالفانی برای مهلت داشت اما به هر حال 3 ماه مهلت خواستند که مهلت سه ماهه هم تمام شده است.
اخباری که از داخل ماشین سازی به گوش ما می‌رسد، نگران کننده است و باید این روند در یک نقطه جلوی آن گرفته شده و فراز و نشیب نیابد ادامه داشته باشد بلکه صنعت استان باید جان پیدا کند چراکه ماشین سازی از صنایع مهم و محوری است و اگر راه بیافتد برای قطعه سازان زیادی در حاشیه خود کار ایجاد خواهد کرد.
همه مردم تبریز و حتی آذربایجان شرقی انتظار دارند که ماشین سازی به عنوان مادر صنعت استان تعیین تکلیف شود و سازمان خصوصی سازی هم که مهلت سه ماهه آن تمام شده باید به سرعت این موضوع را تعیین تکلیف کند.
در مورد حادثه قطار تبریز-مشهد چه پیگیری‌هایی داشتید و موضوع استیضاح وزیر به کجا رسید؟
سعیدی: در مورد حادثه قطار اصرار داریم که استیضاح در هفته آینده آغاز شده و وزیر به مردم توضیح دهد.
باید یک مقام عالی وزارت متوجه شود که در اثر عدم انتظام وزارتخانه و زیرمجموعه‌اش حادثه تلخ اتفاق افتاده، درحالی‌که در گذشته بدون این سیستم‌هایی که برای ایمنی و... نصب کرده بودند چنین حادثه‌ای نداشتیم.
بیش از 400 میلیارد هزینه شده و مدعی بودند که خطای انسانی حذف شده و دستگاه جواب می‌دهد، جای سؤال است که این چه اتفاقی است و باید در برابر مردم پاسخگو باشند ضمن اینکه به جای عذرخواهی، مسئله بیمه را مطرح می‌کنند.
می‌خواهیم این مقدمه‌ای باشد تا فرهنگ‌سازی شده، مانع چنین حوادثی شویم و مسئول خود را پاسخگو بداند که بر این مسئله اصرار داریم.
در چند روز اخیر شایعه‌ای بود که برخی از نمایندگان امضاها را پس گرفته‌اند. برای هیئت‌رئیسه هم نامه‌ای امضا شده و ارسال کردیم که تعلل نکرده و استیضاح ادامه یابد ضمن اینکه اکثریت امضا کنندگان امضا کردند که کاهش دو سه نفری امضاها امری بسیار عادی است که در تمامی موارد رخ می‌دهد.
چندین نفر از نمایندگان بعد از ارائه استیضاح به هیئت رئیسه مجلس، مراجعه کرده‌اند که استیضاح را امضا کنند، چراکه استیضاح تنها برای قطار تبریز-مشهد نیست و بندهای مختلفی دارد تا وزیر در مورد آنها پاسخگو باشد. در وزارتخانه به این بزرگی نباید سوء مدیریت را شاهد باشیم.
خانواده‌های حادثه دیده قطار تبریز-مشهد هم مرتب می‌خواستند طومار بنویسند و به مقامات کشوری مراجعه کنند که به این موضوع به سرعت رسیدگی شود ولی گفته‌ایم که درمجلس پیگیر هستیم.
آقای نوبخت پس از ماجرای استیضاح سوار قطار شده و برای نخستین‌بار به تبریز آمد، جای تأسف است که بارها پیگیر بودیم که به راه آهن میانه-تبریز اعتبار بدهند ولی نمی‌دادند. بارها اتوبان تبریز-سهند را می‌خواستند حل شود که نمی‌شد، اتوبان تبریز-بازرگان زودتر آغاز شود و فاز 5 بلاتکلیف بزرگراه تبریز-ارومیه تسریع یابد ولی می‌گفتند که پول نیست.
اکنون که بر استیضاح تاکید داریم بعد از آن، اعتبارات حل شد! آقای نوبخت که خود اهل گیلان و مدتی هم نماینده آن بود می‌خواهیم همان توجهی که به بزرگراه‌های گیلان دارد به تبریز هم داشته باشد تا وضعیت نابسامان راه‌های استان برطرف شود.
جاده تبریز-آذرشهر از شدت ترافیک مسدود و به پارکینگ تبدیل شده، این جاده به یک راه غیر استاندار و قتلگاه تبدیل شده است بنابراین باید اعتبارات لازم برای نگهداری و بهبود وضعیت این جاده اختصاص یابد تا به صورت اساسی فکری برای آن بشود. البته اتوبان سهند باز شود بخشی از این ترافیک برطرف می‌شود.
نوسازی ناوگان حمل‌ونقل خواسته اساسی مردم است چراکه فرسوده‌ترین ناوگان حمل‌ونقل کشور را داریم ضمن اینکه عمده‌ترین درآمد استان می‌تواند از محل ترانزیت و ... بوده و به رونق استان کمک کند. بعضی شهرها و روستا مانند "یام" اکثریت جمعیت از حمل و نقل درآمد دارند. وزیر راه هم باید در این مورد نقشه راه داشته باشد ولی 4 سال است قرار است اتفاقاتی بیافتد ولی هنوز نیافتاده است.
یکی مشکلات اساسی تصمیم‌گیری درباره مسائل در مرکز است. در این مورد چه اختیاراتی باید به استانداران و مسئولان محلی داده شود؟
سعیدی: مسئله مهم دیگر این است که در اختیارات استان مشکل داریم و باید از تمرکزگرایی جلوگیری کرده و به سمت تمرکززدایی که از اهداف انقلاب است حرکت کنیم، به استاندار اختیارات لازم را بدهیم تا بعضی تصمیمات راسا گرفته شود.
برخی اقدامات و تصمیم‌گیری‌ها برای موضوعات مهم قفل می‌شود چراکه تا کمیسیونی در تهران تشکیل یافته و تصمیم بگیرند، مدت‌ها زمان می‌برد.
ما پالایشگاهی در هشترود داریم که سرمایه‌گذاری میلیاردی در آن صورت گرفته و 1.5 سال است منتظر کمیسیون است، کدام سرمایه گذار این انتظار را می‌کشد؟ نهایتاً منجر به فرار سرمایه‌گذاری خواهد شد. در استان ظرفیت‌های فراوانی داریم که بتوانیم مشکلات خود را خود برطرف کنیم ولی باید اختیارات لازم را داشته و از پایتخت تمرکز زدایی شود.
دولت دوازدهم هر دولتی که باشد، باید دولت معتقد به تمرکززدایی باشد چراکه با این جمعیت و گسترش علم و تکنولوژی و حجم و تنوع کارها، امکان تصمیم‌گیری متمرکز صفر است.
اخیراً موضوعاتی بین نمایندگان و مدیران ارشد استان در ارتباط با افزایش مالیات مطرح شده که حساسیت مردم را هم در پی داشته است، ضمن اینکه برخی از مدیران استان هم با لحنی تند نمایندگان مردم را خطاب قرار دادند، نظر شما در این مورد چیست؟
سعیدی: به مسئولان استان توصیه می‌کنم که سعه‌صدر داشته باشند، اینکه بگویند "نمایندگان به جای صدور بیانیه در فضای مجازی به مشکلات مردم برسند" منطقی نیست، چراکه در دوره رکود مهم‌ترین موضوع مردم و تولیدکنندگان مالیات است.
در دنیا رسم است که در دوران رکود معافیت مالیاتی می‌دهند. رشد 13.9 درصدی درآمدهای استان در سال 96 نسبت به سال 95 قابل قبول نیست.
برخی از مدیران ارشد استان متأسفانه می‌گویند مطرح کنندگان این موضوع یا غرض دارند یا بی‌سواد هستند، کجای کار اشکال دارد؟ سواد داریم و می‌خوانیم، بگویند این افزایش مالیات و یا درآمدها چرا به صورت ناعادلانه است؟ و چرا فرافکنی می‌کنند؟ با اهانت مشکل مردم برطرف نمی‌شود.
ما نمی‌خواهیم دولت و یا مدیرانش را در استان تخریب کنیم بنابراین نامه نوشته و از آقای نوبخت توضیح خواسته‌ایم.
مدیران ارشد استان می‌گویند که این تنها پیشنهاد بود و نمایندگان می‌توانند آن را تصویب نکنند و حتی چکش‌کاری کرده و این افزایش را در لایحه به صفر برسانند، درست است؟
سعیدی: متأسفانه در لایحه پیشنهادی ارسال شده از استان اعداد و ارقام غیر واقعی تنظیم شده و توپ را به میدان مجلس انداختند که این منطقی نیست چراکه اکنون اگر بخواهیم رقم پیشنهادی آذربایجان شرقی را کم کنیم، باید میزان درآمد یا مالیات جای دیگر را زیاد کنیم تا ارقام بودجه محقق شود و یا در نهایت سقف بودجه را کم کنیم که اقدامی بسیار سخت است.
اینکه مدیران استان این رشد را به لایحه بودجه دولت بنویسند و پیشنهاد کنند، سپس توپ را به میدان مجلس و نمایندگان بیندازند، اصلاً منطقی نیست. از ابتدا باید اعداد و ارقام را به صورت علمی پیش‌بینی کرده، علمی بنویسند و وضع موجود مردم را در نظر بگیرند که ظاهراً با تأسف این‌گونه نبوده است.
مدیران استان مالیات سال 95 را نمی‌توانند بگیرند و تحقق آن حدود 75 درصد خواهد بود، با چه منطقی می‌خواهند در این دوران رکود دوباره مالیات را افزایش دهند. افزایش مالیات کمر برخی از واحدهای استان را شکسته و سال قبل هم بارها بازار را می‌خواستند ببندند!
در جامعه باید رونق باشد تا مالیات هم بگیریم، وقتی رونق نداریم و پول نمی‌چرخد چرا به فکر افزایش مالیات هستیم؟ امسال بازار بیش از 6 ماه است که راکد است، از قبل محرم راکد بوده والان هم راکد است، از این بازار چه مالیاتی می‌خواهند بگیرید؟
توجیهی که از سوی مدیران ارشد استان برای افزایش مالیات و یا به عبارتی درآمدهای عمومی استان مطرح می‌شود این است که قرار نیست از فردی مالیات بیشتر بگیریم بلکه از طریق یافتن فرارهای مالیاتی می‌خواهیم این افزایش را در بودجه محقق کنیم، نظر شما چیست؟
سعیدی: اینکه می‌گویند رشد را به فرار مالیاتی می‌بریم، در سال 95 که 24 درصد رشد داشته، آمار را بدهند که از کدام فرار مالیاتی توانستند مالیات بگیرند؟ اگر گفتند، من قبول می‌کنم که 13 درصد را هم بگیرند!
وقتی برای مرده مالیات می‌نویسند، معلوم است که کل سیستم معیوب است، این سیستم چگونه فرارهای مالیاتی را شناسایی کرده و می‌خواهد از این بخش میزان افزایش را تأمین کند.
می‌گویند با "عدالت مالیاتی" مالیات اخذ می‌کنیم و بیش از آن از کسی اخذ نمی‌کنیم که خلاف قانون است.
سعیدی: من این عدالتی را که می‌گویند نمی‌توانم بپذیرم چراکه در چند روز اخیر با مدیران واحدهای تولیدی یکی از شهرک‌های صنعتی تبریز جلسه داشتیم که همه از این نوع عدالت گلایه داشتند.
همه به اتفاق می‌گویند مأموران مالیاتی که به کارخانه می‌آیند رقم سنگینی را به عنوان مالیات می‌نویسد و بعد می‌گوید بیایید توافق کنیم، بعد از توافق 20 درصد از آن رقم سنگین کم کرده و همان را به عنوان مالیات می‌گیرند.
همگی آنها گفتند که مالیات دفترها را کنار می‌گذارد و می‌گوید بیایید توافق کنیم، این بر اساس کدام عدالت مالیاتی است؟ باید از میزان فروش که در دفاتر ثبت شده مالیات گرفته شود نه اینکه رقم سنگینی بنویسیم و با کسر 20 درصد واحدها را مجبور به پرداخت آن کنیم.
ما از این نگرانیم و از طرف مردم نگرانیم چراکه این اقدامات غیر علمی باعث فرار سرمایه شده و رکود در تولید را عمیق‌تر می‌کند، در صادرات و توسعه استان نقش منفی دارد.
البته در مجلس اجازه نمی‌دهیم این رقم محقق شود و از میانگین کشوری افزایش بالاتر رود و تلاش خود را برای به حداقل رساندن این لایحه به کار می‌بندیم تا بیش از این موجبات خسران برای استان نشود.
