بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه ایران امروز یکشنبه در برنامه "من طهران" شبکه العالم، با بیان اینکه مواضع ایران در مورد سوریه همواره روشن بوده است، اظهار داشت: مسئله سوریه راه حل نظامی نخواهد داشت و نهایتاً باید به یک راه حل سیاسی رسید، و جنگ نمی‌تواند تا ابد ادامه داشته باشد.
وی افزود: باید در جایی برای جنگ خط پایان بگذاریم، و برای رسیدن به این مرحله، نیاز به آتش‌بس داریم.
قاسمی اظهار داشت: آتش‌بس یک بحث اساسی، جدی و مهمی است که با چالش‌ها و پیچیدگی‌های بسیاری مواجه است.
چاره‌ای جز آتش‌بس در سوریه نیست
قاسمی با اشاره به دخالت قدرت‌های فرامنطقه‌ای و منطقه‌ای در سوریه تأکید کرد: آتش‌بس تا حد زیادی کاری دشوار و سخت به نظر می‌رسد؛ ولی هیچ چاره‌ای جز آن برای نجات سوریه و مردم این کشور و کمک به کاهش آلام و درد آنها وجود ندارد.
وی افزود: آتش‌بس در این نوع بحران‌ها و درگیری‌ها که گروههای متعدد در آن حضور دارند کار سختی است، ولی امیدوار هستیم با تلاشی که صورت می‌گیرد و با رایزنی‌هایی که اخیراً با دولت سوریه به‌صورت مستقل و اجلاس مسکو به‌صورت سه‌جانبه با ترکیه و روسیه داشتیم، بتوانیم هرکدام به‌سهم خود و توانایی‌هایی که داریم کمک کنیم، که این آتش‌بس تثبیت شود.
ادعای برخی طرف‌ها درباره مواضع ایران درباره سوریه
قاسمی درخصوص ادعای برخی مبنی بر اینکه ایران از همه ظرفیت خود در سوریه استفاده نمی‌کند، و اینکه ایران آن‌چنان که باید از آتش‌بس حمایت نمی‌کند، اظهار داشت: ایران از همان ابتدا موضع مشخصی درباره سوریه داشته است، و خوشبختانه اگر امروز بخواهیم به گذشته نظر داشته باشیم می‌بینیم که از روز نخست و شروع فعالیت گروههای تروریستی در سوریه، عاقلانه‌ترین، دقیق‌ترین و واقع‌بینانه‌ترین موضع‌گیری متعلق به جمهوری اسلامی ایران است.
وی خاطرنشان کرد: گروههای تروریستی به‌صورت گروهی و یا حتی تک‌نفره از بیش از 80 کشور به سوریه اعزام شده‌اند، که همه آنها در واقع تلاششان این بود که دولت ملی و منتخب و مشروع و مردمی سوریه را ساقط کنند.
قاسمی تأکید کرد: ایران از همان ابتدا موضع مشخصی اتخاذ و تأکید کرده است که با زور و با اعزام افراد و تروریستها نباید و نمی‌توان یک دولت قانونی را که منتخب پارلمان یک کشور است ساقط کرد، و هر اتفاقی که در هر کشوری بیفتد، از جمله سوریه به مردم آن کشور مربوط است و این مردم هستند که تصمیم می‌گیرند چه‌کسی در قدرت باشد یا نباشد.
این دیگران هستند که مجبورند مواضع خود را تعدیل کنند
قاسمی گفت: مباحثی که درمورد عملکرد ایران و استفاده نکردن از ظرفیت خود برای آتش‌بس مطرح است، ناشی از یک سری عنادها است؛ و سخنانی بی‌ربط و بیهوده و بی‌جهت است.
وی تأکید کرد: ایران، اولین کشوری بوده که اعتقاد به آتش‌بس و حفظ تمامیت ارضی و حاکمیت ملی سوریه و برخورد با تروریسم داشته است.
سخنگوی وزارت امور خارجه افزود: ما در بحث آتش‌بس با تمام توان و با توجه به تمامی مواضع و شعارهای صحیح و دقیقی که درمورد سوریه از ابتدا داشته‌ایم، بر مواضع قبلی خود ایستاده‌ایم، و این دیگران هستند که مجبورند مواضع خود را تعدیل کنند.
وی گفت: این صحبتها جای طرح ندارد، ایران اساس و اصول سیاستش حفظ دولت قانونی سوریه و تمامیت ارضی این کشور بوده است، و امروز هم برای حفظ همان آرمانها و خواست ملت سوریه ما به آتش‌بس جدی و باثبات نیاز داریم، و با تمام توان و تا آنجایی که می‌توانیم برای این آتش‌بس تلاش خواهیم کرد.
قاسمی درپاسخ به سؤالی درباره گفتگوهای آستانه و مذاکرات سوریه گفت: بحث مذاکرات سوری ــ سوری همواره از ابتدا از جانب ما مطرح بود و اینکه دیگران حق دخالت در امور این کشور را ندارند.
قاسمی با بیان اینکه هنوز جزئیات مذاکرات آستانه روشن نیست اظهار داشت، بحثی بود که در آنجا دولت سوریه و گروههای سوری که می‌توانند با دولت سوریه مذاکره کنند بر سر یک میز بنشینند و نهایتاً درخصوص شرایط خودشان و آینده سوریه مذاکراتی را آغاز کنند که می‌تواند گامی به جلو باشد.
گروههای تروریستی جایی در مذاکرات ندارند
قاسمی با این حال خاطرنشان کرد: گروههای تروریستی که در لیست سازمان ملل بودند یا توسط ایران یا روسیه به‌عنوان گروههای محارب، به‌عنوان گروههای تروریستی شناخته می‌شوند، قطعاً در این مجموعه نخواهند گنجید، و صحبت با آنها هم بی‌فایده است چون مواضع آنها کاملاً روشن است؛ آنها کاری و اقدامی جز اقدامات تروریستی نمی‌توانند داشته باشند و علاقه‌ای به سرنوشت و جان و مال مردم و ساختارهای بنیادین و اقتصادی و اساسی سوریه ندارند.
وی اظهار امیدواری کرد که این مذاکرات شروع و نقطۀ آغازی برای نشست دولت و گروههای سیاسی و حتی برخی گروههای نظامی باشد که می‌توانند در فضای جدید با زبان و رفتار دیگری سخن بگویند.
کشورهایی که در مذاکرات سوریه حضور خواهند داشت
سخنگوی وزارت امور خارجه با اشاره به تلاشها و رایزنی‌های ایران، روسیه و ترکیه برای رسیدن به یک بیانیه مشترک و تفاهم برای دنبال کردن یک نقشه راه، افزود: فکر می‌کنم که در مرحلۀ کنونی، این سه کشور می‌توانند در بحث سوریه تلاش مشترکی داشته باشند، و تصور نمی‌کنم که بتوان در این مرحله و در این زمان خاص این طیف را گسترده‌تر و وسیع‌تر کرد، زیرا این رویکرد، کار را پیچیده‌تر خواهد کرد، و شاید کار خیلی جلو نرود.
وی تأکید کرد: ولی نهایتاً ما با هر سازمان، گروه، کشور و مجموعه‌ای که با حسن نیت کامل و به‌صورت صادقانه بتواند در بحث سوریه و برقراری آتش‌بس و کمک به صلح و امنیت در سوریه کمک کند، می‌توانیم در آینده در مورد همکاری آنها فکر کنیم.
ادامه تلاش‌های سازمان ملل با سرعت ناکافی
قاسمی اظهار داشت: البته کنار این بحث، سازمان ملل هم هنوز تلاش‌های خود را ــ اگرچه با سرعت ناکافی ــ دنبال می‌کند، اما آنها هم مباحث خود را دارند.
وی افزود: الآن بعد از بحث آستانه، بحث نشست ژنو مجدداً توسط آقای دی‌میستورا مطرح است، که در واقع بتواند نشست دیگری بین گروه‌ها وجود داشته باشد، ولی در مرحلۀ کنونی من فکر می‌کنم اگر این سه کشور بتوانند که در یک نشست در واقع به‌صورت اجماع و به‌طور کلی اراده خودشان را بیان کنند و برای همکاری در کمک به مسئله سوریه کار را جلو ببرند، شاید این بهترین وضعیت موجود در شرایط کنونی سوریه و منطقه باشد.
امدادرسانی به اهالی حلب همزمان با آتش‌بس
بهرام قاسمی در پاسخ به این سؤال که آیا همزمان با آتش‌بس در سوریه سازوکارهایی برای رساندن کمکهای انسانی وجود دارد، تصریح کرد: یکی از مباحث جدی و فوری در مورد سوریه، طی ماههای گذشته هم در تلاش‌های دوجانبه‌ای که ما با ترکیه و روسیه و برخی از سازمان‌های بین المللی مثل صلیب سرخ و استفان دی‌میستورا نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور سوریه داشتیم، امداد رسانی و ارسال کمکهای انسان دوستانه است.
وی خاطرنشان کرد: این موضوع را با جدیت دنبال و سعی کرده‌ایم که راهکارهایی را برای رساندن کمک در این اواخر به حلب و حتی سایر نقاط سوریه پیدا کنیم، و اینکه چطور می‌توان کمک رسانی کرد.
قاسمی افزود: توسط هلال احمر جمهوری اسلامی ایران نیز اقدامات اساسی صورت گرفت، و با توجه به فقر و گرسنگی و مشکلات عدیده‌ای که مردم سوریه در بسیاری از نواحی با آن مواجه هستند؛ ما این امداد رسانی و کمکهای انسانی را در حد توان خود ادامه خواهیم داد، لذا در بحث آتش‌بس هم یکی از جنبه‌ها، آمادگی و ایجاد یک فضای لازم برای امداد رسانی و کمکهای انسانی است که مردم سوریه شدیداً به آن احتیاج دارند.
وی افزود: امیدوار هستیم که به‌موازات مباحث آتش‌بس، بتوانیم زمینه این بحث انسان دوستانه و کمکهای انسانی را هرچه سریعتر و با جدیت فراهم کنیم و جامعه جهانی یا وجدان‌های بیدار در سراسر جهان هم به این کمک رسانی بپیوندند و تلاش کنند که این مصیبت بزرگ را که یک فاجعه قرن است و یک نقطه ضعف و وضعیت شرم‌آور برای جامعه جهانی امروز ــ به‌رغم همه ادعاهایش ــ هست (پایان دهند و بتوانیم کمکهای انسانی را) برای مردم سوریه فراهم کنیم.
فجایع و بحران‌ها ناشی از اشتباه‌های قدرت‌های بزرگ است
بهرام قاسمی درپاسخ به سؤالی درباره اوضاع عراق از جمله نبرد موصل گفت: به هر حال، وضعیت مجموع منطقه که متأسفانه می‌توان گفت که بخش عمده‌ای از جهان اسلام است و دچار این فجایع و بحران‌ها شده است، ناشی از بخشی از اشتباه‌های بزرگ قدرت‌های بزرگ در طول چند دهه اخیر است، که با اشغال افغانستان شروع شد و بعداً با حمایتی که از دیکتاتورهای منطقه شد و جنگی که علیه ایران اتفاق افتاد و خیلی موارد دیگر، منتج به این وضعیت چه در سوریه و چه در عراق و چه در یمن و خیلی جاهای دیگر شد.
وی افزود: به‌هرحال، ما خوشحال هستیم که در بغداد یک دولت قانونی و رسمی بر سر کار هست و بعد از مدتها، دارای یک قانون اساسی است و یک دموکراسی نوین را تجربه می‌کند و باید همه کمک کنیم که این دموکراسی جدید که بعد از مدتهای مدیدی دیکتاتوری و فشار و اختناق در عراق تجربه می‌شود، بتواند پا بگیرد.
سخنگوی وزارت امور خارجه خاطرنشان کرد: متأسفانه دشمنان جهان اسلام و دشمنان مردم این منطقه خواهان ثبات و امنیت و آرامش در اینجا نیستند، و کارشکنی‌های خودشان را ادامه می‌دهند و مشکلاتی را هم طی سالیان اخیر ــ چه از درون و چه از بیرون منطقه ــ برای این کشورها به‌وجود آورده‌اند؛ نظیر تربیت تروریست‌های تکفیری یا انواع دیگر تروریسم که اینها توانستند در عراق و بعداً سوریه، بخشی از سرزمین‌ها را اشغال و مردم بی‌گناه را قربانی مطامع و اهداف شوم خودشان کنند.
وی تصریح کرد: ولی به هر حال، با روندی که در عراق آغاز شده و تلاشی که برای بیرون راندن تروریستها در موصل و سایر نقاط عراق وجود دارد، ما امیدوار هستیم که دولت مرکزی بتواند با یک توان بالا و با کمک دیگران به اهداف خود نائل بیاید و ما شاهد یک عراق قدرتمند و یک حاکمیت ملی و تمامیت ارضی جدی در سرزمین عراق باشیم که ما هم مرزهای طولانی با این کشور داریم و امنیت و ثبات آن برای ما نه‌فقط الزاماً به‌عنوان کشوری مسلمان بلکه حتی به‌عنوان همسایه و یک کشور مهم در منطقه، از اهمیت برخوردار است.
