گروه سیاسی- محمدرضا رضایی نماینده جهرم در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار افکارنیوز با اشاره به تصادف قطار تبریز – مشهد و سمنان – مشهد در صبح روز جمعه پنجم آذر گفت: بعد از بروز این حادثه بنا به دستور علی لاریجانی رئیس مجلس، کمیسیون عمران مجلس بطور جد پیگیر موضوع شد و با سفر یک هیئت به استان پیگیر جزئیات حادثه و شناسایی عوامل بروز این حادثه شدیم که جلساتی با مسئولین استان سمنان داشتیم و از محل حادثه هم بازدید کردیم. همچنین با مجروحان حادثه در بیمارستان هم ملاقات و صحبت کردیم.
وی با اشاره به وجود یک تصور عمومی در بین مردم مبنی بر امن بودن شبکه ریلی کشور گفت: شبکه ریلی در کشور باید توسعه یابد اما هنوز ما از استانداردهای جهانی عقب هستیم.
رئیس کمیسیون عمران مجلس با بیان اینکه این یک خطا و اشتباه است که ما در این حادثه برگردیم فقط یک نفر را پیدا کنیم و بگوییم این فرد مقصر اصلی است، تصریح کرد:عوامل زیادی در این حادثه دخیل بودند و باعث شدند تا یک فرد خطا کند.
رضایی با اشاره به هزینه 400 میلیارد تومانی برای هوشمند کردن سیستم کنترل قطارها در کشور گفت: این کار خوبی است اما در درجه اول نیروی انسانی که می خواهد با این سیستم کار کند، باید آموزش لازم را دیده باشد همچنین به لحاظ علمی هم باید بتواند با این سیستم کار کند.
وی اشاره به ضرورت وجود اعتماد بین نیرو و کارکنان به سیستم کنترل هوشمند، تصریح کرد: نیرویی که می خواهد با این سیستم کار کند باید به کارکرد آن اعتماد داشته باشد. اما وقتی این سیستم بارها خطا می کند، این اعتماد بوجود نمی آید.
نماینده جهرم در مجلس شورای اسلامی به چگونگی بروز این حادثه اشاره کرد و گفت: در این حادثه مسئول کنترل در شاهرود به قطار متوقف شده سمنان - مشهد در سمنان دستور حرکت می دهد به رغم اینکه لوکوموتیوران به مسئول کنترل اطلاع می دهد که چراغ حرکت من قرمز است و نمی توانم حرکت کنم اما مسئول کنترل به وی می گوید شما سیستم را از حالت هوشمند خارج و حرکت کنید که با حرکت در هفت خوان سمنان این قطار به قطار تبریز – مشهد برخورد می کند.
رضایی افزود:این دستور حرکت، نشان می دهد سوابق اینگونه موارد قبلا وجود داشت و بارها وقتی چراغ قرمز می شد دستور داده می شد تا سیستم را از حالت هوشمند خارج کنند و اتفاقی هم نیافتاد.
وی با بیان اینکه مسئول کنترل در شاهرود هم به دلیل نقض سیستم دچار اشتباه شده و نمی دانست با کدام قطار در حال صحبت است و به وی دستور حرکت میدهد، گفت: این خود از ایرادی های سیستم موجود است بعلاوه اینکه لایه های دیگر نظارتی و افزایش ضریب امنیتی وجود ندارد تا مانع این حادثه شود.
رئیس کمیسیون عمران مجلس گفت: وقتی سیستم کنترل هوشمند ظرف یک سال بیش از 2 هزار بار خطا داشته، طبیعی است کارکنان این سیستم هم دچار اشتباه شوند.
رضایی یکی دیگر از ایرادات این سیستم را اجازه افراد برای از کار انداختن آن از حالت هوشمند دانست و گفت: وقتی سیستم هوشمند است دیگر نباید یک فرد و یک کارمند اجازه از کار انداختن این سیستم را داشته باشد.
وی تصریح کرد: اختیار داده شده به افراد در این سیستم به حدی است که یک فرد بدون هیچ نظارت بر خود، می تواند زمینه تصادف چندین قطار را فراهم کند.
رئیس کمیسیون عمران مجلس گفت: یکی دیگر از اشکالات این است که برخی از قطارها به سیستم کنترل هوشمند مجهز هستند و برخی هم اصلا مجهز نیستند و جالب هم این است که همه این قطارها باید از یک مسیر عبور کنند.
رضایی وقتی یک سیستم هوشمند بارها دچار اشکال می شود و مسئول مربوطه باید آنرا از حالت هوشمند خارج کند، طبیعی است که این سیستم دچار سانحه شود.
وی با بیان اینکه جمع بندی کمیسیون این بود که عوامل زیادی در بروز این حادثه دخیل بودند، گفت: عمر بالای قطارها و واگن ها، نداشتن مهارت و ندیدن آموزش لازم و اینکه سیستم ترمز یک قطاری از کار می افتد و 50 دقیقه در نقطه کور متوقف می شود که امکان برقراری ارتباط برای آن سخت بود و پیش بینی لازم برای این موضوع نشده بود، همگی در بروز حادثه دخیل بودند.
رئیس کمیسیون عمران مجلس اضافه کرد: ما به این نتیجه رسیدیم که هم بحث مدیریت مشکل داشته که نتوانسته خوب مدیر بکنند و هم قصور نیروی انسانی در این قضیه دخیل بود. البته خطای نیروی انسانی هم به نبود نظارت مافوق و نبود اعتماد به سیستم هوشمند برمی گردد.
رضایی همچنین نارضایتی کارکنان راه آهن از نحوه کارکرد و حقوق و دستمزد را یکی دیگر از مشکلات شبکه حمل و نقل ریلی دانست و افزود: نیروی انسانی در شبکه آهن ضعیف است و این نیروها رضایت نسبی هم ندارند و این طبیعی است که آنها همراهی نکنند. بخصوص اینکه در کنار آن آموزش و آشنایی با سیستم روز هم نباشد، مشکلات بیشتر می شود.
وی اشاره به نحوه امدادرسانی به مجرحان گفت: بعد از 2 ساعت از وقوع حادثه، نیروهای امداد و نجات به محل حادثه رسیدند. وقتی جاده دسترسی وجود نداشته طبیعی است امداد و نجات هم با چند ساعت تاخیر به محل برسند.
نماینده جهرم در مجلس شورای اسلامی گفت: اگر نیروهای امداد و نجات به موقع به محل می رسیدند تعداد افراد فوتی کمتر می شد و آتش هم گسترده نمی شد و این حادثه مصدوم کمتری هم می داشت.
رضایی گفت: کمیسیون عمران یک گزارش مقدماتی تهیه کرده که قرار است تا آخوندی وزیر راه و شهرسازی در کمیسیون عمران حضور یابد و توضیحاتی ارائه کند تا گزارش کمیسیون تکمیل شود.
وی با تاکید بر اینکه باید با مقصران این حادثه برخورد شود، اضافه کرد: سالانه 16 هزار نفر بر اثر تصادف در کشور فوت می کنند که آمار بالایی هم است. خیلی از حوادث در کشور اتفاق می افتد که مسئولین به راحتی از آن عبور می کنند. وقتی حادثه اتفاق می افتد همه گزارش می دهند و مصاحبه می کنند اما مدتی بعد، حادثه به فراموشی سپرده می شود تا سانحه بعدی اتفاق می افتد.
رئیس کمیسیون عمران مجلس افزود: نباید ملاحظه ای انجام شود و با هر کسی که مقصر بوده در هر سمتی، برخورد جدی صورت گیرد.
در پی بروز این حادثه مسئولین اعلام کردند که قطار تبریز - مشهد صبح روز جمعه به دلیل سرمای هوا و یخ زدگی سیستم ترمز در فاصله 5 کیلومتری سمنان متوقف و مورد را به سیستم ctc شاهرود به عنوان مرکز کنترل اطلاع میدهد.چراغ برای تردد قطارها در مسیر قرمز شده در همین زمان قطار سمنان - مشهد در مسیر متوقف می‌شود.در این زمان به دلیل تغییر شیفت مسئول کنترل فرد جایگزین از سابقه قرمز شدن چراغ بی‌اطلاع بود و وقتی رئیس قطار سمنان - مشهد مجددا کسب تکلیف می‌کند به وی گفته می شود که مسیر باز است و مشکلی نیست شاید چراغ به دلیل برودت هوا قرمز مانده است لذا به وی تلگراف می‌شود که حرکت کند. قطار اول که در پشت یک پیچ متوقف شده بود، لذا قطار دوم به شدت با کوپه‌های انتهایی قطار اول برخورد می‌کند.
علیرضا تهرانی
