اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهور ظهر امروز (یکشنبه) در سومین همایش ملی روز روستا و عشایر که با رویکرد تبیین نقش روستاییان و عشایر در تحقق سیاست‌های اقتصاد مقاومتی برگزار شد، اظهار داشت: یکی از افتخارات من این است که یک روستایی هستم و بهترین سالهای عمر خویش را در خدمت به روستاییان گذرانده‌ام.
وی یکی از مهمترین اولویت های کشور را پرداختن به توسعه ملی عنوان کرد و گفت: در فرایند تدوین برنامه های توسعه‌ای نباید روستاها نادیده گرفته شوند بلکه روستاها نیز باید همانند شهرها یکی از محورهای اصلی توسعه باشند.
معاون اول رئیس‌جمهور با اشاره به امکانات و ظرفیت‌های توسعه‌ای روستاها تصریح کرد: باید از اصالت و سلامت روستاها دفاع کنیم و در فرایند توسعه، روستاها را همانند شهرها مدنظر قرار دهیم.
جهانگیری با تاکید بر اینکه اقتصاد مقاومتی قرار است کشور را به نقطه‌ای برساند که از هر جهت بتوانیم روی پای خود بایستیم، افزود: ده در فرهنگ ما تنها یک مکان نیست بلکه جایگاهی است که از فرهنگ و طبیعت سالم و قدرت ایستادن روی پای خود برخوردار است و محل تلاقی انسان با طبیعت، محل خویشاوندی، صفا و صمیمت، راستی و سختکوشی است و دهقان نیز شهروندی اصیل است که بطور جدی در حال تلاش و فعالیت است.
معاون اول رئیس‌جمهور در ادامه از عشایر بعنوان نماد سلحشوری ملت ایران نام برد و گفت: عشایر در دفاع از مُلک و ملت در تاریخ ایران کارهای بزرگی انجام دادند و به تعبیر امام خمینی (ره) عشایر ذخایر انقلاب هستند.
جهانگیری ادامه داد: اگر بدنبال توسعه همه جانبه و پایدار هستیم باید به نقش بنیادین روستاها و عشایر در توسعه توجه داشته باشیم.
معاون اول رئیس‌جمهور گفت: اگر به توسعه ملی می اندیشیم باید بدانیم که روستاها نیز همانند شهرها در امر توسعه نقشی اساسی دارند و رهیافت ها و مطالعات موفق در امور توسعه نشان می دهد که توسعه پایدار، همه جانبه و متوازن محقق نخواهد شد مگر آنکه به طور جدی از کیان روستاها و توسعه روستایی دفاع شود.
وی به تشریح برخی مبانی و ضرورت هایی که در قانون اساسی، آرمان های نظام، اسناد بالادستی، سیاست های کلی و برنامه های توسعه ای کشور مورد تاکید قرار گرفته است پرداخت و گفت: یکی از این مبانی عدالت است که از اهمیت فراوانی برخوردار است و هیچ آرمانی همانند عدالت از ابتدا مورد تاکید امام خمینی (ره) و رهبر معظم انقلاب نبوده است.
جهانگیری یکی از مهمترین رویکردهای اقتصاد مقاومتی را نیز عدالت محور بودن اقتصاد دانست و اظهار داشت: اگر بدنبال تعبیر و تفسیر عدالت هستیم، باید در میان شهر و روستا تعادل ایجاد کنیم و بدانیم که مهمترین شاخص عدالت، برقراری تعادل میان زندگی شهری و زندگی روستایی است.
معاون اول رئیس‌جمهور ادامه داد: وقتی عملکرد و برنامه ها و سیاست ها را بررسی و آسیب شناسی می‌کنیم، باید ببینیم که در بخش عدالت تا چه میزان توانسته‌ایم تعادل میان زندگی شهری و روستایی برقرار کنیم.
وی اضافه کرد: تعادل و عدالت ایجاب می‌کند که روستاها قربانی توسعه شهرها نشود و توسعه کشور، توسعه روستایی را در خود هضم نکند.
جهانگیری با اشاره به محدودیت‌ها و کمبود منابع کشور گفت: ایران از ظرفیت‌ها، فرصت‌ها و استعدادهای فراوانی برخوردار است و با این وجود کمبودها و محدودیت هایی نیز در این میان وجود دارد که یکی از مهمترین محدودیت‌ها خطر فرسایش منابع طبیعی است و ضرورت دارد به طور جدی به این مسئله توجه کنیم.
معاون اول رئیس‌جمهور آب را یکی از اصلی‌ترین منابع طبیعی برشمرد و افزود: زندگی انسان بدون آب معنا ندارد و منابع آب از جدی ترین موضوعاتی است که امروز و فردای ایران و جهان به آن بستگی دارد.
جهانگیری ادامه داد: آب موثر ترین عاملی است که در سیاست، فرهنگ، اقتصاد و اجتماع ایران تاثیر گذار است و باید بدانیم که امروز در شرایط بحران آب قرار داریم.
وی با تاکید براینکه بحران آب نباید باعث نابودی روستاها شود بر لزوم استفاده صحیح و بهینه از منابع آب تاکید کرد و گفت: باید به گونه ای منابع آب را مدیریت کنیم که آینده ایران و مناطق روستایی کشور دچار آسیب نشوند.
معاون اول رئیس‌جمهور روستاها را محور کشاورزی پایدار دانست و اظهار داشت: لازمه کشاورزی پایدار این است که استفاده درستی از منابع آب داشته باشیم و خوشبختانه در وزارت خانه های نیرو و جهاد کشاورزی برنامه ریزی های خوبی برای مدیریت منابع آب انجام شده و البته موثرتر از همه اینها نقش مردم و روستاییان در استفاده صحیح از این منابع است که با استفاده از راهکارهایی نظیر آبیاری مدرن و آبخیزداری در راستای حفاظت از منابع آب گام بردارند.
جهانگیری همچنین بر لزوم حفاظت و حراست از جنگل های کشور تاکید کرد و گفت: جنگل از مهمترین فرصت های کشور در منطقه البرز و زاگرس است و باید به گونه ای از این منابع مراقبت کنیم که دچار آسیب نشوند.
وی همچنین بر ضرورت بکارگیری راهکارهایی جهت بیابان زدایی و جلوگیری از بیابان زایی تاکید و خاطرنشان کرد: کشت درخت در این مناطق و مالچ پاشی می تواند در این زمینه موثر باشد.
معاون اول رئیس‌جمهور افزود: متاسفانه در یک دوره موضوع بیابان از دستور کار مسئولین کشور خارج شد و متاسفانه امروز آثار نامطلوب آن را مشاهده می کنیم که برخی روستاها توسط شن های روان دچار آسیب می شوند.
جهانگیری همچنین با اشاره به مشکلات ریزگردها و شن های روان در منطقه زابل، سیستان و بلوچستان و روستاهای کویری، خاطرنشان کرد: البته روستاییان در این مناطق، با وجود شرایط سخت، مرزداران کشور هستند و از این آب و خاک حفاظت و حراست می کنند.
وی افزود: باید از تجربه تاریخی خود و از دانش کشورهای مختلف و ظرفیت های موجود استفاده کنیم و روستاها را بعنوان جایگاهی مهم برای اقتصاد کشور مراقبت کنیم.
معاون اول رئیس‌جمهور در ادامه مهمترین جهت گیری دولت در مقطع فعلی را اجرای اقتصاد مقاومتی برشمرد و گفت: اقتصاد مقاومتی نقشه راه اداره کشور است و این سیاست ها راهکار مقابله با همه توطئه هایی است که علیه ایران طراحی می شود و دولت تدبیر و امید باور دارد که با اتکاء به اقتصاد مقاومتی می تواند با چالش ها مقابله کند.
جهانگیری در ادامه با بیان اینکه روستاها و عشایر پایگاه اصلی اقتصاد مقاومتی هستند افزود: تولید، کشاورزی و مردمی کردن اقتصاد در سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی مورد تاکید قرار گرفته است و لازم است در این راستا زیرساخت های مورد نیاز روستاها را ایجاد کنیم چرا که بدون برخورداری از زیرساخت های لازم نمی توان از روستا انتظار زیادی داشت.
وی کارآفرینی، اشتغالزایی و مبارزه با بیکاری را یکی از دغدغه های اصلی دولت و همه مسئولین نظام عنوان کرد و گفت: برای ایجاد اشتغال راهی جز سرمایه گذاری و تولید وجود ندارد و با تکیه بر ظرفیت های کشور می توان برای کل جمعیت بیکار اشتغالزایی کرد که البته لازمه آن این است که عزم و اراده جدی در همه ما بوجود آید.
معاون اول رئیس‌جمهور افزود: صنایع بزرگ پیش نیاز و لازمه توسعه است اما این صنایع نمی توانند مشکل بیکاری را حل کنند بلکه صنایع کوچک و متوسط گره گشای مشکل بیکاری کشور هستند.
جهانگیری بر لزوم شناسایی صنایع مرتبط با روستاها تاکید کرد و افزود: باید برای این صنایع سرمایه گذاری کرده و به روستاییان آموزش دهیم و منابع تسهیلاتی نیز در اختیار آنها قرار دهیم تا بتوانند کالا و محصولات مورد نظر را تولید و در زنجیره فروش قرار دهند.
وی از روستاها بعنوان کانون مسائل اجتماعی کشور یاد کرد و گفت: سرمایه های اجتماعی همانند مشارکت و اعتماد هرچه بیشتر مردم به آینده، دولت و نظام از اهمیت زیادی برخوردار است و بخش زیادی از امید اجتماعی و همبستگی مردم در روستاها رقم می خورد.
معاون اول رئیس‌جمهور با یادآوری اینکه مهمترین مشارکت ها را در مقاطع مختلف همانند دوران دفاع مقدس در میان مردم روستاها شاهد بوده ایم، خاطرنشان کرد: بیشترین همبستگی در میان روستاییان است و در برنامه های توسعه باید مسائل اجتماعی روستا را مدنظر قرار دهیم.
جهانگیری در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به آسیب های اجتماعی بعنوان یکی از مهمترین دغدغه های کشور، اظهار داشت: اگر آسیب های اجتماعی کنترل نشوند می توانند به بحران اجتماعی تبدیل شوند.
وی اضافه کرد: در رأس همه آسیب های اجتماعی مهاجرت روستاییان به حاشیه شهرها است که علت اصلی آن عدم توسعه یافتگی روستاها و عدم برخورداری روستاییان از اشتغال مناسب است.
معاون اول رییس جمهور با اشاره به اینکه متاسفانه موضوع مهاجرت روستاییان به حاشیه شهرها در سال های اخیر شتاب گرفته است، گفت: آسیب های اجتماعی مختلف مانند منازعات قومی، طلاق و حاشیه نشینی از مسائل مهمی هستند که باید به طور جدی به آنها بپردازیم و در برنامه های توسعه ای برای این مسائل برنامه ریزی کنیم.
جهانگیری همچنین بر لزوم برخورداری روستاها از فرصت ها و خدمات نوین تاکید کرد و گفت: یکی از برنامه های جدی که دولت برای افزایش رضایت، خدمت رسانی و صرفه جویی در وقت مردم در دستور کار خود قرار داده است، اجرای دولت الکترونیک است که مهمترین پیام این برنامه خدمت هرچه بیشتر به مردم، صرفه جویی در وقت و افزایش رضایتمندی آحاد جامعه است.
وی از اهتمام ویژه دولت برای تکمیل زیرساخت ها و خدمات زیربنایی نظیر برخورداری کامل روستاییان از امکانات راه، گاز، برق و آب خبر داد و افزود: خوشبختانه امروز همه روستاهای بالای 20 خانوار از نعمت برق برخوردار هستند و دولت برنامه دقیقی برای تکمیل گازرسانی به کلیه روستاهای بالای 20 خانوار کشور تدوین کرده اما این اقدامات برای توسعه روستاها کافی نیست زیرا زمانی می توانیم توسعه روستاها را به صورت جدی دنبال کنیم که در برنامه های توسعه ملی همانند برنامه ششم توسعه، روستاها یکی از محورهای اصلی باشند.
در این مراسم با حضور معاون اول رییس جمهور از مسئولین و دستگاه های اجرایی حامی توسعه روستایی و توسعه اشتغال پایدار در روستاها قدردانی شد.
در ادامه این مراسم همچنین از طریق ارتباط زنده تلویزیونی با استان های ایلام، کرمان، گیلان، قزوین و خراسان های جنوبی و رضوی، با فرمان معاون اول رییس جمهور برخی طرح های مشارکت مردم در راه اندازی واحدهای تولیدی مستقر در روستاها افتتاح شد.
معاون اول رییس جمهور در این ارتباط که از طریق ویدئو کنفرانس انجام شد با اشاره به توجه ویژه مقام معظم رهبری به حل مشکلات روستاها و عزم و اراده دولت در این خصوص اظهار داشت: امیدوارم با تلاش های جدی استانداران و مسئولین دستگاه های اجرایی، حرکت بزرگی که در جهت حل مشکلات روستائیان و عشایر آغاز شده به نتیجه مطلوب رسیده و منجر به توسعه اشتغال پایدار در این مناطق شود.
پیش از سخنان معاون اول رئیس‌جمهور، معاون توسعه روستایی و مناطق محروم نیز در سخنانی با بیان اینکه 60 درصد از جمعیت حاشیه نشینان شهرها، روستائیان و عشایر هستند، گفت: دلیل این معضل برنامه ریزی غلط و سیاست گذاری های نادرست بوده است.
رضوی همچنین وجود تبعیض در روستاها در برخورداری از خدمات در مقایسه با شهرنشینان و عدم درآمد کافی و فرصت های شغلی را از مهمترین مشکلات روستائیان و عشایر برشمرد و به ارائه برخی پیشنهادات برای حل این مسائل پرداخت.
