«عبور دولت از رکود» کلیدواژهای است که طی سه سال گذشته رئیسجمهور و سایر چهرههای دولت هرچندوقت یکبار درباره آن صحبت کردهاند و مواضع مختلف و متناقضی گرفتهاند. حسن روحانی امروز درحالی در جمع مردم کرمانشاه مدعی شد «مشکل بیکاری و "رکود" در کشور داریم» که پیش از این بارها از عبور از رکود و ورود به دوران رونق اقتصادی سخن گفته بود.
عبور از رکود و ورود به رونق؛ ادعای دوساله
شاید اولین بار یکسال پس از روی کارآمدن دولت یازدهم بود که حسن روحانی در جمع مردم خراسان رضوی عبور از رکود را به عنوان افتخار دولت اعلام کرد و روزنامه دولتی ایران نیز از آن به عنوان « عبور از رکود خبرِ خوشِ روحانی در مشهد» تیتر گرفت.
رئیسجمهور شهریور سال 93 در سفر به استان خراسان رضوی گفته بود «ما به شما قول داده بودیم که بر رکود غالب خواهیم شد، ما طرح لازم برای عبور از رکود را آماده کردهایم؛ بخشی از آن را که نیاز به قانون داشت تقدیم مجلس شورای اسلامی کردهایم، اما امروز در کنار حرم علیابن موسیالرضا(ع) به ملت ایران اعلام میکنم ما خوشبختانه از رکود عبور کردیم... محاسبات سه ماهه اول سال93 تایید میکند ایران اسلامی خوشبختانه از دوران رکود عبور کرده و امروز روزی است که باید برای رشد و رونق کشور، دست به دست هم دهیم.»
سهماه بعد در شهریور 93 رئیسجمهور در کنفرانسخبریاش با اعلام اینکه «با عبور از رکود، بزودی وارد رونق میشویم» گفت «در سال جاری تمام تلاش ما این است که از رکود خارج شویم و رشد ما در پایان سال مثبت باشد. بسته خروج از رکود دولت 177 بند دارد، که 30 بند آن نیاز به قانون دارد لذا به مجلس شورای اسلامی تقدیم شده و بقیه در دولت تصویب شده و دستورالعمل اجرایی برای آنها صادر میشود که با این برنامه امیدواریم از رکود عبور کنیم و کشور شاهد رونق اقتصادی باشد.»
یک ماه بعد روحانی در نشست مشترک دولت و مجلس بخش مهمی از سخنانش را به چرایی و چگونگی عبور از رکود اختصاص داد.
روحانی با ذکر این نکته که این دولت از روز اول گرفتار معضل رکود تورمی بود که عبور از آن در زمانی کوتاه بسیار صعب و دشوار مینمود گفت: به غیر از یکی دو سال اول انقلاب آن هم به خاطر شرایط کشور تورم بالای 40 درصد در سالهای 91 و 92 به همراه رکود، بیسابقه بود و برای عبور از این وضعیت لازم بود کشور در عرصه داخلی در مسیر آرامش و ثبات اقتصادی و کاهش تلاطم در روابط خارجی قرار گیرد.»
روحانی نهایتاً در جمعبندی سخنانش اعلام کرد «امروز با اطمینان میتوان گفت که از رکود خارج شدهایم و هیچ تردیدی در این باره وجود ندارد.» جملهای که پایگاه اطلاعرسانی ریاستجمهوری نیز آن را جزو تیترهای خبر این نشست قرار داد.
آخرین روزهای فروردین سال 94 رئیسجمهور که به گیلان سفر کرده بود در جمع سرمایهگذاران این استان اعلام کرد «هیچ راهی جز حرکت به سمت رونق اقتصادی وجود ندارد. ما از رکود عبور کردیم و باید به رونق برسیم و در حال حاضر نیز تا رونق فاصله داریم و از بین بردن این فاصله به دست کارآفرینان انجام میگیرد نه دولت.»
ادعای عبور از رکود و ورود به دوران رونق در بهار94؛ زمستان همانسال هنگام تقدیم لایحه بودجه به مجلس توسط خود رئیسجمهور نقض شد.
روحانی دیماه 94 در جمع نمایندگان اعلام کرد نیمه دوم سال 93 به خاطر قیمت نفت خروج از رکود تضعیف وکند شده بود «در حالی که اقتصاد کشور از فصل چهارم سال 92 به تدریج در حال خروج از رکود بود و رشد اقتصادی در سال 93 مثبت شد، قیمت نفت از نیمه دوم سال 93 رو به کاهش گذاشت که تاکنون به کمتر از یک چهارم رسیده است. این واقعه ضربه سختی را به اقتصاد وابسته به نفت ایران وارد کرد و روند احیاء اقتصاد و خروج از رکود را به شدت تضعیف نمود.»
18مهرماه 94 روحانی جملهای گفت که به سرعت به تیتر یک خبرگزاریهای داخلی و خارجی تبدیل شد « از رکود خارج شدیم اما ممکن است دوباره برگردیم» رئیسجمهور در در همایش بینالمللی صنعت و تجارت گفت: «ما در سال گذشته از رکود مستمری که هشت فصل به طور مداوم با آن مواجه بودیم، خارج شدیم. بعضیها میپرسند که واقعاً از رکود خارج شدیم؟ خروج از رکود یک تعریفی دارد. اگر در دو دوره سه ماهه ما شاهد رشد اقتصادی باشیم این یعنی رونق و خروج از رکود. در سال گذشته شاهد رشد اقتصادی در سه ماهه اول و دوم و سوم بودیم و در مجموع سال هم 3 درصد رشد داشتیم. پس از رکود خارج شدیم. البته دوباره ممکن است به رکود برگردیم. بله باید حواسمان جمع باشد و تلاش فراوانی انجام شود تا بتوانیم مشکلات تولید را حل و فصل کنیم.»
روحانی همچنین در همایش «اجرای برجام؛ فصل نو در اقتصاد ایران» در همین ماه ساماندهی اقتصاد را مهمترین هدف ملی دوران پسابرجام اعلام کرد و گفت: «امروز اقتصاد مساله بسیار مهم است چراکه رونق اقتصاد، قدرت، استقلال و اشتغال به همراه دارد و امروز مساله اصلی ما در کشور رفع کامل رکود، رونق و اشتغال است.»
سال 95؛ رکودی که هست، رکودی که نیست!
سوم فروردین ماه سال 95 روحانی در نشست شورای عالی و مدیران عامل مناطق آزاد خواستار ورود بخشهای مختلف اقتصادی برای آنچه «رشد و رونق اقتصادی و شکستن کامل رکود» مینامید شد و گفت:«در بخش خروج از رکود، دولت یازدهم به رغم همه مشکلات موفق شد ضمن خارج کردن اقتصاد از دوره رکود، رشد 3 درصدی را در سال 93 محقق کند که البته این رشد در یک سری بخشها بالاتر و در یک سری بخشها نیز کمتر بود.»
امروز رئیسجمهور در اولین سخنرانی خود در کرمانشاه بدون اشاره به سخنان گذشته خود «رکود» را همرتبه مشکلاتی مثل «بیکاری، آب و محیط زیست» قرار داد و از لزوم حل آنها سخن گفت. به نظر میرسد تلاشهای دولت در دوسال گذشته برای بازنمایی فضای مطلوب از وضعیت اقتصادی کشور و خروج از رکود و مشکلات اقتصادی؛ روند معکوسی را در پیش گرفته است. دولتمردان دولت یازدهم برای آنکه دولتمردان دولت دوازدهم هم باشند راهی جز گره زدن حل مشکلات فعلی به تداوم مسئولیتشان در دولت آتی ندارند. بنابراین تعجبی ندارد که ادعای دوساله «عبور از رکود» جای خود را به «لزوم برطرف کردن رکود»بدهد.