"مهدی محمدی" و "ناصر هادیان" کارشناسان و تحلیلگران سیاسی با حضور در برنامه تیتر امشب شبکه خبر به بررسی یک سال پس از گذشت از برجام پرداختند.
ناصر هادیان که از موافقان توافق برجام بوده در بخشی از این مناظره گفت که یکی از دستاوردهای برجام که در متن برجام قرار دارد بحث برداشته شدن تحریم ها است اگر چه در بخش تحریم ها انتظارات بیشتری داشتیم ولی زمانی که سراغ متن می رویم بخشی از خواسته ها که در متن ذکر شده برآورده نشده است و اگر چه نقض متن برجام نیست نقض روح برجام به شمار می آید ولی در مجموع یک سری چیزهای دیگری فراهم شد که ما به پول های خودمان دسترسی یافتیم و تفاهم نامه های زیادی امضا گردید ولی من به این بخش انتقاد دارم و تیم مذاکره کننده باید در این بخش کارهای انجام دهد و در مجموع ارزیابی من از یک سال برجام مثبت است.
در بخش دیگر از این مناظره مهدی محمدی گفت که ایران هیچ دلیلی برای توافق به جز خلاص شدن از شر تحریم ها نداشت و اگر تحریم ها فشار نمی آورد و یا شرایطی در داخل به وجود نمی آمد که این فشارها احساس شود دلیلی وجود نداشت که به این شکل حاضر به توافق شویم. واقعیت این است که بعد از یک سال در حوزه تحریم ها چه اتفاقی افتاده است و تحریم ها مهمترین حوزه ای بوده که به دلیل آن وارد مذاکرات شدیم و توافق کردیم و امتیازهای بزرگی دادیم و امتیازهای ارزشمندی بوده که توافق به سرانجام رسید و مردم نیز خواستار همین بودند مردم هم از این فرآیند می خواستند که تحریم ها لغو شود و ما از اول معتقد بودیم که لغوی در کار نیست.
وی افزود: ما الان در موقعیتی قرار داریم که می توانیم نتایج روشنتری از رویکردهای خصمانه آمریکا بگیریم. در حال حاضر هیچگونه معامله دلاری با ایران انجام نمی شود. تحریم های دلاری بر خلاف چیزهایی که دوستان می گویند کاملا وابسته به مسائل هسته ای بوده است اگرچه تحریم اولیه وجود داشته اما این تحریم ها هیچگونه مشکلی برای ما بوجود نیاورده بود همانطور که ما قبل از تحریم ها نفت می فروختیم و دلار دریافت می کردیم و در سال های 2003 و 2004 پول را به دلار دریافت می کردیم اما درست در نوامبر 2008 بود که این تحریم تصویب شد و در سال 2012 فرمان اجرایی جدید صادر می شود و دولت آمریکا می گوید معاملات دلاری که یک طرف آن ایران است باید متوقف شود و این کاملا هسته ای است.
محمدی اضافه کرد: بانک های بزرگ اروپایی هیچکدامشان با ما کار نمی کنند و تراکنش آنها با ما صفر است و تنها دو بانک کوچک اروپایی در حال کار کردن با ما هستند که به هیچ وجه توانایی انتقال پول های بزرگ که اقتصاد ایران نیاز دارد را مطلقا ندارند سوئیفت باز است اما چون بانکی وجود ندارد که با شما تعامل کند عملی هیچگونه فایده ای ندارد سوئیفت مبادله پیام میان بانک ها است و زمانی که بانکی وجود نداشته باشد عملا هیچگونه فایده ای ندارد در حوزه سرمایه گذاری خارجی، هیچگونه سرمایه گذاری خارجی نهایی شده وارد ایران نشده است که دلیل آن به خاطر مشکلات بانکی است. ما نفت را بیش از تحریم ها می فروشیم اما باعث تاسف است که یک سال پس از برجام که برنامه هسته ای را تعطیل کردیم ما نفت می فروشیم و نمی توانیم پولش را دریافت کنیم و همچنان پول نفت فروخته شده وارد ایران نمی شود و در کشورهایی که نفت ما را می خرند بلوکه و انباشته می شود و کار به آنجایی رسیده که دوستان به سمت تهاتر رفته اند که به جای پول انباشته شده در آنجا جنس تحویل داده شود.
این کارشناس سیاسی گفت: یورو فقط از کشورهایی که به آنها نفت می دهیم و فقط برای هزینه کرد در آن کشورها استفاده می شود و اگر بخواهیم این پول را بیرون بیاوریم باید از همان راه هایی استفاده کنیم که در دوران تحریم از آن استفاده می کردیم مطالبات نفتی ایران تقریبا چیزی از آن به ایران بازنگشته است. تنها یک میلیارد دلار است که هندی ها به ما پرداخت کرده اند و این پول ها نیز به ایران نیامده و به بانکی در یکی از کشورهای همسایه منتقل شده است.روابط بانکی با یکی از کشورهای بانکی حاشیه خلیج فارس که همیشه جزو کمک کارهای اصلی ما بوده است از دوره تحریم بسیار سود برده اند و دو بانک ما که در این کشور حضور دارند در دوره تحریم می توانستند حواله بانکی را انجا دهند اما هم اکنون قادر به انجام این اقدامات نیستند. قبلا چک های بانکی ایرانی در بانک های امارات پذیرفته می شد اما در حال حاضر پذیرفته نمی شود. وضعیت ذخایر ارزی ما نیز تقریبا به این گونه است یک 3 میلیارد یک جاست و یک 10 میلیارد دیگر در جای دیگر قرار دارد و خود امریکایی ها نیز اعلام کردند که ذخایر ارزی ایران وارد ایران نشده است. خود آقای سیف روز 27 فروردین گفتند که ما قادر نیستیم که از پول های خودمان را در خارج از کشور استفاده کنیم و حتی جالب این جاست که بانک های محلی نیز با ما کار نمی کنند و بانک های آسیایی نیز با ما کار نمی کنند و از دوستان در وزارت نفت بپرسید که پول بدهی به ترکمنستان بابت بدهی گاز را چگونه پرداخت می کنند قراردادهای بزرگ مطلقا بسته نشده و یا اگر بسته شده شانسی برای اجرا ندارد چون بانکی وجود ندارد که اینقدر قرارداد را تامین مالی کنند و بانک ها حاضر نیستند با ما کار کنند در حوزه خرید های غیر هسته ای اتفاقی که افتاده این است که وضعیت نگران کننده تر شده و اخیرا شاهد بودید که آقای دکتر صالحی عصبانی شده بودند چون در خرید ساده برای برنامه های مجاز خودمان، مقام های عالی رتبه آلمانی وسازمان ملل نه تنها معامله را بلوکه کردند بلکه علیه ما نیز مصاحبه کردند. وضعیت واقعی برجام وضعیت واقعی تحریم ها است. این تنها یک جنبه از کار است که در عمل شرایط تحریم ها چگونه است. و در اینباره باید بحث جدی کنیم که به چه دلیل این اتفاقات در صحنه بین الملل افتاده است.