"محمدجواد ظریف" وزیر خارجه کشورمان در سفر اخیرش به سوئد، در موسسه صلح استکهلم (سیپری) و در جمع کارشناسان، صاحبنظران و دیپلمات‌های خارجی مقیم سوئد طی سخنانی به موضوع حقوق بشر پرداخت و گفت: همواره این موضوع گفته شده که دیکتاتوری عامل جنگ است و مردم‌سالارها، صلح ایجاد می‌کنند.
وی با بیان اینکه به صورت عمومی من با این مسئله موافقم، اظهار داشت: ولی گاهی این سوال را مطرح می‌کنم که چرا برخی از این جانیان که افراد بی‌گناه را در سوریه و عراق سرمی‌برند، زبان انگلیسی و فرانسوی را با لهجه بومی صحبت می‌کنند؟ آیا آنان محصول دیکتاتوری در منطقه ما هستند، یا اینکه محصول به اصطلاح لیبرال دموکراسی هستند؟
ظریف پرسید: چه اشتباهی صورت گرفته است؟ آیا نمی‌توانیم وارد بحث جدی در خصوص حقوق بشر شویم، حقوق بشری که تولیدکننده افراط‌گرایی در منطقه ما و همچنین منطقه شماست، آیا می‌توانیم وارد بحثی جدی شویم؟
وزیر خارجه کشورمان با ذکر این نکته که من از سال 1988 به عنوان مدرس حقوق بشر در دانشگاه تدریس می‌کنم و با ارزش‌های بین‌المللی منتج به حقوق بشر موافقم، عنوان کرد: ما معتقدیم حقوق بشر برآمده از فرهنگ اسلامی ماست. وقتی که اسلام در 1400 سال پیش خواستار برابری و عدم پذیرش سلطه‌گران شد. ( لاتکن عبد غیر فقد جعلک الله حرا ) «بنده هیچ کس نباش زیرا خداوند تو را آزاد آفریده است». این فرهنگی است که از منطقه ما آمده است.
رئیس دستگاه دیپلماسی با طرح این پرسش که آیا می‌توانیم وارد بحث‌های جدی درباره نحوه مدیریت جوامع خود شویم به نحوی که کمتر شاهد این مشکلات باشیم؟ اظهار داشت: نکته این است که همه می‌توانند در بهبود وضعیت حقوق بشر نقش داشته باشند. با این حال باید به حقوق بشر به صورت جامع بنگریم.
*انحصار و سوء استفاده سیاسی از حقوق بشر بدترین دشمن آن
وی ادامه داد: به نظر من بدترین دشمن حقوق بشر و مدافعان آن، انحصار و سوء استفاده سیاسی از این موضوع برای اهداف سیاسی است.
وزیر خارجه به ذکر مثالی دراین زمینه پرداخت و خاطرنشان کرد: یک مثال کاملا روشن بیان می‌کنم. به مدت 8 سال صدام رئیس‌جمهور عراق به هیات نمایندگی خود در سازمان ملل دستور داده بود تا به قطعنامه محکومیت ایران به خاطر عدم رعایت حقوق بشر، رای مثبت بدهد، اما هیچ چیزی علیه او نبود، زیرا نقش «دلبر» را برای غربی‌ها داشت.
ظریف اضافه کرد: او (صدام حسین) علیه ما از تسلیحات شیمیایی استفاده می‌کرد، ولی هیچ کس اهمیت نمی‌داد. در آن زمان من در سازمان ملل بودم، بروید و اسناد و قطعنامه‌های سازمان ملل را نگاه کنید. تا اوت 1990 حتی یک مورد هم سندی را درباره نقض حقوق بشر در عراق پیدا نمی‌کنید، ولی در سال 1990 وقتی نماینده ویژه منتخب هلندی مسئول بررسی وضعیت حقوق بشر در عراق شد، یک سال بعد گزارشی ارائه کرد و صدام حسین را بدترین ناقض حقوق بشر خواند.
وی اضافه کرد: واقعا به یکباره چه روی داده است؟ چه شد که یک نفر که سازمان ملل هرگز صحبتی از نقض حقوق بشر در کشورش نمی‌کرد، به یکباره به بدترین ناقض حقوق بشر تبدیل شد؟
وزیر خارجه ادامه داد: شکی نیست که حمله به کویت و نقض حاکمیت و تمامیت ارضی این کشور یک جنایت است، ولی این دلیل نقض حقوق مردم عراق نبود بلکه نقض حقوق مردم عراق بود که باعث شد حقوق کویت را نقض کند.
ظریف افزود: از این رو می‌توان گفت که بدترین دشمنی با حقوق بشر، استفاده از آن به عنوان ابزاری برای اهداف سیاسی است.
وزیر خارجه خطاب به حاضران در نشست با ذکر اینکه نمی‌خواهم اسم ببرم، گفت: ولی بروید و ببینید که چه کسانی در منطقه ما به قطعنامه‌ای که سوئد در مورد نقض حقوق بشر در مورد ایران مطرح کرد، رای مثبت داده و همراهی کردند و شما به همین خاطر شرمسار و خجل خواهید شد، زیرا هیچ قطعنامه‌ای را علیه آنها مطرح نکرده‌اید.
رئیس دستگاه دیپلماسی عنوان کرد: بنابراین باید حقوق بشر را به عنوان رسیدگی واقعی به کرامت و حقوق انسانی بررسی کنیم و بعد از آن خواهیم دید که همه چیز بهبود می‌یابد و همه منتفع می‌شوند.
وی با بیان اینکه ما در ایران کاستی‌هایی را داریم، یادآور شد: این خیلی خوب است که مردم ایران می‌توانند این کاستی‌ها را به بحث بگذارند و بعد برای حل آن به صندوق‌های رای مراجعه کنند و برخلاف آنچه که عده‌ای میگویند، انتخاباتی را رقم بزنند که مغایر با همه پیش‌بینی‌ها باشد.
وزیر خارجه ادامه داد: بارها و مکررا نشان داده‌ایم که پیش‌بینی‌ها درباره ایران اشتباه است، ولی آنها همچنان همین پیش‌بینی‌های غلط را انجام می‌دهند.
ظریف گفت: هر بار به اشتباه میگویند که چون فلان فرد متمایل به فلان گروه است، رئیس‌جمهور آتی یا نماینده مجلس آینده خواهد بود و هر بار معلوم می‌شود که اشتباه می‌کنند.
وی اضافه کرد: به نظر من باید وارد بحث در این باره شویم که اشتباه کار کجا بود. در این میان کاری که در منطقه ما و اروپا باید انجام شود این است که بیگانه‌سازی چه تاثیری داشته است. من این سوال را مطرح می‌کنم، ولی نمی‌خواهم وانمود کنم که پاسخ آن را نیز دارم. نکته این است که افراد می‌بینند که به راحتی به ارزش‌هایشان حمله می‌شود و متقابلا آنها هرگز تنبیه نمی‌شوند.
ظریف با بیان اینکه من کاملا یهودستیزی را مردود می‌دانم و با آن مقابله کرده و هزینه‌اش را نیز پرداخت کرده‌ام، اظهار داشت: یهودی‌ها جزو اقلیت مورد توجه ما هستند و نمایندگانی نیز در پارلمان ما دارند، اما گفته می‌شود هر کسی که چیزی علیه مردم یهودی بگوید یک یهودستیز است. هر کسی هم چیزی درباره آفریقا بگوید نژادپرست است، ولی هر کسی که هر چیزی را علیه اسلام بگوید از حق خود برای آزادی بیان استفاده کرده و می‌کند.
وی ادامه داد: با این روال چگونه می‌توانید به یک مسلمان که در منطقه ما یا اروپا زندگی می‌کند توضیح دهید که شما منصفانه عمل می‌کنید؟ اینکه می‌توانند به راحتی به ارزش‌های شما اهانت کنند و بعد هم برخی عوام‌فریبان (داعش و افراطی‌ها) به آنان عقایدی انحرافی بدهند، همان عوام‌فریبانی که تامین مالی‌شان هم به عهده برخی متحدان شماست. در عین حال انتظار داشته باشید به این باورها علاقمند نشوند.
* آماده ورود به گفت‌وگوی حقوق بشری با اروپا هستم ولی دوطرفه نه یک طرفه
ظریف خطاب به جمع حاضر اظهار داشت: شما باید پاسخ را در یک دیالوگ پیدا کنید. من آماده ورود به گفت‌وگو با اروپا در مسائل حقوق بشری هستم، ولی به فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز گفته‌ام که این گفت‌وگوها دوطرفه خواهد بود.
وزیر امورخارجه کشورمان در پایان خاطرنشان کرد: شکی نیست که هر دو طرف چیزهایی را می‌شنویم که خوشمان نمی‌آید ولی باید جدی باشیم و در این گفت‌وگوها جدی ورود کنیم، اما این گفت‌وگو نه یک جانبه بلکه کاملا دوجانبه خواهد بود.
