پایگاه اینترنتی هافینگتن پست در گزارشی به قلم "سید حسین موسویان،" رئیس کمیته روابط خارجی ایران، نوشت: روابط میان ایران و اعضای شورای همکاریهای خلیج فارس، یک شورای اقتصادی و سیاسی متشکل از عربستان، کویت، عمان، قطر، بحرین و امارات متحده، در مسیر خطرناکی قرار گرفته است بطوریکه امکان رویارویی مستقیم این کشورها با یکدیگر وجود دارد.
یک دیپلمات اروپایی در سمینار اخیری که درباره چالشهای منطقه خاورمیانه برگزار شد به نگارنده این گزارش گفت شرایط بوجود آمده میان ایران و عربستان همانند شرایط منطقهای اروپا پیش از آغاز جنگ جهانی اول است. روابط میان این دو کشور به حدی رو به وخامت گذاشته است که ریاض و تهران احساس میکنند در معرض جنگی قریب الوقوع قرار گرفتهاند.
در طول سالهای متوالی، اصلیترین تهدید امنیت ملی برای ایران مواجهه با آمریکا، رژیم صهیونیستی و گروههای تروریستی مانند طالبان و دیگر خلافتهای خودخوانده افراطی بود؛ اما پس از آنکه عربستان در ماه ژانویه (دی 94) روابط دیپلماتیک خود را با ایران قطع کرد، ریاض آشکارا به دشمنی با ایران پرداخت. این اقدام عربستان موجب شد تعدادی از کشورهای عضو شورای همکاریهای خلیج فارس و تعدادی از کشورهای مسلمان از موضعگیری عربستان پیروی کنند و روابط دیپلماتیک خود را با ایران قطع کنند.
هافینگتن پست در ادامه نوشت: این روند عربستان برای مقصر جلوه دادن ایران در ناآرامیهای منطقهای و سپس منزوی کردن این کشور، مایه تاسف است و هیچ سودی برای حل بحرانهای منطقهای ندارد. تنها راه مطمئن برای رسیدن به ثبات در منطقه خاورمیانه، اتحاد و همبستگی میان کشورهای حاضر در آن است. در این میان، عربستان بدون توجه به اولویت برقراری صلح و ثبات در خاورمیانه و انجام اقدامی در جهت برطرف کردن تنشها، دست به اموری زد تا به ایران ضربه وارد کند. برخی از اقدامات خصمانه عربستان در منطقه خاورمیانه عبارتند از:
1.توافقهای پنهان و بیسابقهای با رژیم صهیونیستی برای هم راستا کردن سیاستهای ریاض- تلآویو در جهت ضربه زدن به امنیت ایران.
2.صرف تلاشهای بسیار برای متقاعد کردن کشورهای عضو شورای همکاریهای خلیج فارس و اتحادیه عرب برای اتخاذ سیاستهایی ضد ایرانی، که البته پیش از این فقط درمورد اتحاد کشورهای عربی علیه رژیم صهیونیستی سابقه داشت.
3.تلاش بیوقفه برای ایجاد یک اتحاد سنی علیه شیعیان ایران. ریاض در این اقدام سعی کرد همکاریهای خود را با آنکارا و قاهره تقویت کند.
4.تلاش برای ایجاد یک ائتلاف عربی- اسرائیلی با هدف ضربه زدن به جنبش مقاومت حزب الله در لبنان.
5.عربستان از هیچ اقدامی در جهت ممانعت از کاهش دشمنی میان ایران و آمریکا دریغ نکرد و مقابل بهبود روابط میان ایران و غرب سنگاندازیهای بسیاری کرد.
6.کمک و حمایت از گروههای تروریستی که سابقه انجام اعمال غیرقانونی در ایران را داشتند، مانند حمایت از گروهک منافقین که تا سال 2012 در فهرست گروههای تروریستی آمریکا قرار داشت.
7.تلاش برای ایجاد هرج و مرج در مناطق سنی نشین ایران از طریق تبلیغات و بکارگیری ابزارهای دیگر.
باتوجه به 7 اقدام خصمانه یاد شده از سوی عربستان، این کشور خود را در جایگاه یک تهدید امنیتی جدی برای ایران قرار داد. دو کشور سابقه برخی مشکلات سیاسی و دشمنیها را در سالهای گذشته داشتند بطوریکه جنگ ایران و عراق و یا مداخله نظامی صدام در کویت موجب بروز تنشهای میان دو کشور در دهه 90 میلادی شده بود؛ اما با خواست و تمایل تهران و ریاض دشمنیها خاتمه یافت و در سال 2001 تفاهمنامه امنیتی مشترک میان دو کشور امضا شد.
سوالات و ابهامات بسیاری درمورد آینده روابط ایران و عربستان وجود دارد. مشخص نیست روابط ایران با دیگر همسایگان عرب و اعضای شورای همکاریهای خلیج فارس چگونه خواهد بود. آیا این کشورها به تبعیت از عربستان با ایران بنای دشمنی خواهند گذاشت؟ نتیجه نهایی تنش میان ایران و عربستان چه خواهد بود؟ این دو کشور چگونه میتوانند به تنش بوجود آمده میان خود خاتمه دهند؟
آنچه روشن است، کشورهای شورای همکاریهای خلیج فارس نیز نفوذ ایران در مسائل منطقهای را تهدیدی برای خود میدانند به ویژه آنکه ایران تمایل زیادی به ایفای نقش راهبردی در منطقه دارد. نگارنده این گزارش اخیرا در نشستی کارشناسی در دوحه قطر شرکت داشت و در آن تقریبا تمامی اعضای شورای همکاریهای خلیج فارس نسبت به حضور ایران در چالشهای منطقهای از قبیل سوریه، لبنان و یمن ابراز نگرانی میکردند.
البته چهار کشور عضو شورای همکاریها شامل عمان، امارات متحده، کویت و قطر از اینکه عربستان آنها را برای قطع روابط دیپلماتیک با ایران تحت فشار قرار داده است ابراز نارضایتی کردند.
هافینگتن پست در پایان نوشت: عربستان برای دشمنی با ایران دلایل خاص خود را دارد. ریاض به دلیل امضای توافق هستهای از آمریکا به شدت عصبانی است و سیاستهای منطقهای واشینگتن را در این باره نمیپسندد. تغییر رفتار آمریکا نسبت به ایران، مقامات سعودی را نگران کرده است.
عربستان از وقوع بهار عربی در تعدادی از کشورهای منطقه نیز آسیب دید. هرچند سقوط دولتهای "حسنی مبارک،" رئیس جمهور پیشین مصر، و "زین العابدین بن علی،" رئیس جمهور اسبق تونس، عربستان را نگران کرده بود؛ ایران از آن استقبال کرد و خواستار تعیین سرنوشت این کشورها به دست مردم آن شد. حمله نظامی نیروهای ناتو و تعدادی از کشورهای عرب به لیبی نیز از سوی ایران تقبیح شد. در موارد یاد شده کشورهای عرب همواره شکست خورده بودند و ایران سیاست درست را اتخاذ کرده بود. عربستان نگران است، ایران ابتکار عمل را در منطقه در دست بگیرد و نقش پررنگی در تحولات سیاسی و نظامی غرب آسیا ایفا کند، به همین دلیل در جهت دشمنی با ایران و تضعیف قدرت نفوذ این کشور در منطقه برآمده است.