آیتالله احمد جنتی در افتتاحیه دوره پنجم مجلس خبرگان رهبری با کسب 51 رای به ریاست این مجلس انتخاب شد.
مجلس خبرگان رهبری مجلسی متشکل از فقیههای «واجد شرایط» است که براساس اصل 107 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مسئولیت تعیین ولی فقیه (رهبر جمهوری اسلامی) را دارد.
مدت هر دورهٔ این مجلس که اعضای آن به وسیلهٔ انتخابات و توسط رأی مستقیم و مخفی مردم انتخاب میگردند 8 سال است. مجلس خبرگان رهبری نیز در اجرای مادهٔ 1 و 2 آئیننامه داخلی این نهاد، تعداد خبرگان را 88 نفر اعلام کرده است.
مجلس خبرگان رهبری مطابق تعریف قانون اساسی یک مجلس انتخابی تمام عیار است، نه انتصابی. این مجلس به علت حساسیتی که در انتخاب رهبری دارد دارای استقلالی است که هیچ نهاد دیگر ندارد و طبق اصل 108 قانون اساسی صلاحیت خودتنظیمی دارد.
اسامی رئیس و نواب رئیس 5 دوره مجلس خبرگان رهبری به شرح زیر است:
ادوار مجلس/دوره زمانی/تعداد اجلاسها | تعدادنمایندگان | رئیس | نائب رئیس |
دوره اول
سال 69-61 11 جلسه |
82 | آیتالله مشکینی | آیتالله هاشمیرفسنجانی |
دوره دوم
سال 77- 69 |
83 | آیتالله مشکینی | آیات هاشمیرفسنجانی و امینی |
دوره سوم
سال 85 – 77 16 جلسه |
86 | آیتالله مشکینی | آیات هاشمیرفسنجانی و امینی |
دوره چهارم
سال 94-85 11 جلسه |
86 | سال اول: آیتالله مشکینی، سال 86 تا 89: آیتالله هاشمیرفسنجانی، سال89 تا 93 آیتالله مهدویکنی، سال 93 تا پایان دوره آیتالله یزدی | سال اول آیات هاشمیرفسنجانی و یزدی، سال 86 تا 89: آیات محمد یزدی و هاشمی شاهرودی، از سال 89 آیات یزدی و هاشمی شاهرودی |
دوره پنجم | 88 | آیتالله احمد جنتی | آیات هاشمی شاهرودی و موحدیکرمانی |
اولین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری در تاریخ 19 آذر سال 1361 برگزار شد که تعداد ثبتنامکنندگان 168 نفر بودند و در نهایت 82 نفر از خبرگان مردم توانستند با کسب آرای لازم به اولین دوره مجلس خبرگان رهبری راه یابند.
دومین دوره مجلس خبرگان رهبری نیز 16 مهرماه 1369 با نامنویسی 180 نفر آغاز شد و مردم در 24 حوزه انتخابیه با ورود 83 نفر به مجلس خبرگان رهبری موافقت کردند؛ میزان حضور در این انتخابات نیز 41 درصد بود. مرحوم آیتالله علی مشکینی در این دوره رئیس مجلس و هاشمیرفسنجانی و امینی نواب رئیس بودند.
آغاز سومین دوره مجلس خبرگان رهبری نیز مربوط به سال 77 میشود که طی آن 396 نفر برای حضور در این انتخابات اعلام آمادگی کردند و در نهایت فعالیت این دوره با حضور 86 نماینده خبره در چهارم اسفند آغاز شد و تا سال 85 و با برپایی 16 جلسه ادامه یافت.
مرحوم آیتالله علی مشکینی در این دوره رئیس مجلس و آیات هاشمیرفسنجانی و امینی نواب رئیس بودند.
دورهٔ چهارم مجلس خبرگان رهبری در سال 1385 آغاز به کار کرد. آیتالله علی مشکینی نخستین رئیس دوره چهارم مجلس خبرگان بود. با درگذشت وی اکبر هاشمیرفسنجانی جایگزین وی شد و در سال 1389 آیتالله محمدرضا مهدویکنی با رای خبرگان جایگزین وی گردید. با درگذشت آیتالله مهدویکنی نیز با رای خبرگان مردم آیتالله محمد یزدی رئیس مجلس خبرگان شد.
انتخابات پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری، روز جمعه 7 اسفند 1394 همزمان با مرحلهٔ نخست انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی برگزار شد.
نامنویسی نامزدان از 26 آذر تا 2 دی 1394 انجام شد و نتایج بررسی صلاحیت داوطلبان مجلس خبرگان رهبری در 6 بهمنماه 94 اعلام شد.
روز جمعه 7 اسفندماه 1394 رأیگیری آغاز شد و 88 نفر از نامزدهای مجلس خبرگان با کسب آرای لازم به مجلس راه یافتند.
مراسم افتتاحیه مجلس خبرگان رهبری در دوره پنجم در روز سهشنبه 4 خردادماه 95 برگزار شد و در این دوره آیتالله احمد جنتی از 86 رأی ماخوذه با کسب 51 رأی رئیس مجلس خبرگان رهبری شد.
آیتالله امینی هم با 21 رأی و آیتالله هاشمیشاهرودی با کسب 13 رأی از دیگر کاندیداهای ریاست مجلس خبرگان بودند.
آیتالله موحدیکرمانی با 65 رأی و آیتالله هاشمی شاهرودی با 63 رأی نیز به ترتیب نواب اول و دوم رئیس مجلس خبرگان در دور پنجم شدند.