حفاظت از کارخانه های تولید موشکی با کمک اس- ٣٠٠

مجموعه های زمینی- موشکی «اس- ٣٠٠» که از سوی روسیه به تهران تحویل داده شده است، در قرارگاه تسلیحاتی «خاتم الانبیاء» استقرار داده شده اند – این قرارگاه، جایگاه تمامی مجموعه های دفاع ضد هوایی ایران است (که یکی از چهار نیروی قوای ارتش ایران به شمار می رود).

روز سه شنبه، سردار حسین دهقان، وزیر دفاع ایران، خبر انتقال مجموعه های «اس- ٣٠٠» به قرارگاه «خاتم الانبیا» را که متعلق به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران است، اعلام کرد.

گفتنی است که در روز ١٧ ماه آوریل، دولت ایران مجموعه های زمینی – موشکی «اس- ٣٠٠» دریافتی از روسیه را در رژه نظامی در تهران به مناسبت جشن روز ملی ارتش به نمایش گذاشت.

تسلیحات تحویلی از سوی روسیه و طراحی های داخلی

در سال ٢٠٠٧ میلادی، روسیه و ایران قرارداد مربوط به ارسال مجموعه های «اس- ٣٠٠» به ارزش بالغ بر ٩٠٠ میلیون دلاری را منعقد کردند. اما، با تصویب قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد مورخ ١٠ ژوئن سال ٢٠١٠ میلادی، علیه ایران که ارسال تسلیحات پیشرفته به این کشور را ممنوع

می کرد، همکاری های نظامی – فنی میان روسیه و ایران متوقف شد. در آوریل سال ٢٠١٥ میلادی، رئیس جمهور روسیه ممنوعیت ارسال مجموعه های «اس- ٣٠٠» به ایران را لغو کرد.

در روز ٩ نوامبر سال ٢٠١٥ میلادی، قرارداد مربوط به ارسال سیستم های دفاع ضد موشکی «اس- ٣٠٠» به ایران به اجرا درآمد. در روز ١١ ماه آوریل، حسین جابری انصاری، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، خبر مربوط به تحویل نخستین سری از مجموعه «اس- ٣٠٠» توسط ایران را اعلام کرد. به گفته وی، در آینده نیز ارسال سری های بعدی از این مجموعه ادامه خواهد داشت.

گفتنی است که در زمان عقد قرارداد در سال ٢٠٠٧ میلادی، از ارسال مجموعه های زمینی – موشکی مدل «اس- ٣٠٠ PMU - ١» سخن در میان بود. مجموعه «اس- ٣٠٠ PMU - ١» قادر است به موشک های ٩М٩٦Е١ و ٩М٩٦Е٢ با شعاع انهدام ٤٠ – ١ کیلومتری و ١٢٠ – ١ کیلومتری مجهز شود.

روز سه شنبه، حسین دهقان، وزیر دفاع این کشور، اعلام کرد که در آینده نزدیک، تولید مدل داخلی پدافندهای ضد موشکی مشابه «اس- ٣٠٠» به نام «باور – ٣٧٣» آغاز خواهد شد. این وزیر خاطر نشان کرد: «این سیستم قادر خواهد بود به طور همزمان به چندین هدف اصابت کرده و آنها را منهدم کند، از جمله، موشکی های بالستیک و کروز، هواپیماهای بدون سرنشین و هواپیماهای نظامی. در سال جاری، خط تولید این سامانه راه اندازی خواهد شد».

«خاتم الانبیاء» و «مصباح الهدی»

در سال ٢٠٠٨ میلادی، «خاتم الانبیاء» (ترجمه - «خاتم پیامبران») از ساختار نیروهای مسلح ایران جدا شد و به دستور آیت الله علی خامنه ای، رهبر دینی ایران، به نیروی جداگانه ای از قوای این کشور تبدیل شد. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران مستقیما تحت فرمان رهبر به عنوان فرمانده کل قوا قرار دارد. قرارگاه «خاتم الانبیاء» در تهران استقرار دارد.

در ماه اوت سال ٢٠١٢ میلادی، کار احداث بزرگ ترین پایگاه پدافند ضد هوایی در نزدیکی شهر آباده، واقع در استان فارس در مرکز ایران، آغاز شد که در چند صد کیلومتری جنوب شرقی پایتخت این کشور قرار دارد. این پایگاه در کوه های ایران و در ارتفاعی در حدود ١٨٠٠ کیلومتر بالاتر از سطح دریا قرار گرفته است.

گفتنی است که این پایگاه پدافند هوایی به ارزش ٣٠٠ میلیون دلاری دارای شش هزار نفر پرسنل و از جمله، کارمندان مرکز نظامی و آموزشی خواهد بود. در آن ایام، رحیم زارع، نماینده شهر آباده در مجلس شورای اسلامی، گفته بود که «این پایگاه پدافند هوایی نتیجه دستاوردها در تمامی زمینه های علمی در کل جهان خواهد بود». گفتنی است که خبر مربوط به آغاز کار احداث این پایگاه در شهر آباده با نخستین بیانات وزارت دفاع ایران پیرامون طراحی سیستم دفاع ضد موشکی «باور – ٣٧٣» مصادف شد.

قرارگاه «خاتم الانبیاء» شامل مرکز طراحی و تست مدل های جدید تسلیحات موشکی و سیستم های راداری می باشد. برای نمونه، به گفته فرزاد اسماعیلی، فرمانده قرارگاه خاتم الانبیاء، مجموعه زمینی و موشکی «اس – ٢٠٠» نیز در تسلیحات ایران بهینه سازی شده است. در سایه این بهینه سازی، زمان لازم برای پرتاب موشک بعد از شناسایی اهداف هوایی، به طور چشمگیری کاهش یافته است. مجموعه های مدرنیزه شده «اس – ٢٠٠» در زمان برگزاری رزمایش های مشترک ارتش و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران در بندر راهبردی بندر عباس (واقع در کرانه تنگه هرمز که خلیج فارس و اقیانوس هند را به یکدیگر متصل می کند)، آزمایش شد.

در سال ٢٠١٤ میلادی، و در زمان برگزاری رزمایش هایی تحت عنوان «مصباح الهدی» («نور الهی») برخی از این طراحی ها – سامانه دیدبانی هوشمند «راصد – ٣٢» و همچنین، «موشک های زمینی جدید و آینده و سیستم های توپخانه ای» - آزمایش شدند. به گزارش خبرگزاری دولتی «فارس»، مرکز این رزمایش ها «در نزدیک ترین فاصله از موقعیت نظامی» جزیره کیش، واقع در خلیج فارس، بود که در آنجا، یگان های پدافند ضد هوایی مستقر هستند و از تکنیک جدید برخوردار می باشند.

توسعه پدافند ضد هوایی یکی از رویکردها برای افزایش اعتبار نظامی ایران است. برای نمونه، در اکتبر سال ٢٠١٥ میلادی، تهران رسمی ویدئویی را پخش کرد که طی آن، پایگاه زیر زمینی سیستم های موشکی به نمایش گذاشته شده بود که به گفته نظامیان ایرانی، در عمق ٥٠٠ متری قرار دارد. در آن زمان، امیر علی حاجی زاده، فرمانده نیروی هوا و فضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، اعلام کرد که تأسیسات نمایش داده شده، فقط یکی از پایگاه های زیر زمینی موشکی در این کشور می باشد.

«جریکو» و دشمنش

در روز ١٠ماه مارس سال ٢٠١٦ میلادی، نشریه «تهران تایمز» بیانیه حاجی زاده را منتشر کرد که طی آن گفته شده بود که نیروی هوا و فضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی موشک هایی را در اختیار دارد که قادر به انهدام اسرائیل است.

همچنین، گفتنی است که قبل از آن نیز خبرگزاری «رویترز» با استناد بر سخنان منبعی در محافل نظامی در تهران، از انجام آزمایش مرحله ای موشک بالستیک با برد تا ٢ هزار کیلومتری با خطای کمتر از هشت متری توسط ایران خبر داده بود. به گزارش خبرگزاری «رویترز»، برد این موشک این امکان را به وجود می آورد که هر نوع هدف در خاک اسرائیل مورد اصابت قرار گیرد.

در ماه مه سال ٢٠١٥ میلادی، وزارت دفاع اسرائیل از آزمایش موفقیت آمیز موشک بالستیک در چارچوب توسعه برنامه «جریکو» خبر داده بود. گفتنی است که برد موشک بالستیک قاره پیما «جریکو – ٣» تا ٤ هزار کیلومتر می رسد.

سعید غفوراف، مدیر علمی انستیتوی خاورشناسی و آفریقا شناس، باور دارد که استقرار مجموعه های «اس- ٣٠٠» در وهله نخست، با هدف حفاظت از امنیت پایگاه های علمی – صنعتی در ایران در برابر حملات احتمالی از سوی اسرائیل می باشد. این کارشناس در گفتگویی با نشریه «وزگلیاد» خاطر نشان کرد که این شیوه عمل می تواند تأثیر قوی روانی بازدارنده ای داشته باشد.

غفوراف خاطر نشان کرد: «این اقدام به طور کامل معقول و هدفمند است. مزیت اصلی مجموعه «اس- ٣٠٠» قابلیت تحرک آن است که هنوز به طور کامل به ایران ارسال نشده است. هر کسی که بخواهد هر گونه تأسیسات در ایران را بمباران کند، باید در ابتدا، با مجموعه دفاع ضد موشکی تولید روسیه مقابله کند. و این کار ساده ای نیست».

«حداقل به ٣٦ فروند هواپیما نیاز است»

پیشتر، کنستانتین سیوکوف، معاون مدیر آکادمی مسائل ژئو سیاسی، به نشریه «وزگلیاد» گفته بود که «برای غلبه بر یک مجموعه «اس- ٣٠٠»، به استفاده حداقل ٣٦ فروند هواپیما نیاز است. برای پنج مجموعه «اس- ٣٠٠» به استفاده از ١٨٠ فروند هواپیما نیاز است. در این میان، البته تلفاتی نیز بر جای خواهد ماند». به گفته وی، مقیاس این تلفات، به این بستگی خواهد داشت که از چه نوع نیرویی و تجهیزاتی استفاده خواهد شد.

سیوکوف می گوید: «اگر کاربرد ابزار ردیابی رادیویی در مقابله با هدف، جنبه جمعی داشته باشد، در این صورت، تلفات در حدود ١٠ در صد خواهد بود. و اگر ایران موفق شود در رویارویی خود، اقدامات موثر رادیویی و استتار و غیره را به کار گیرد، تلفات به بیش از ٢٠-٣٠ درصد خواهد رسید. و ناتو (در صورت آغاز حملات از سوی ائتلاف علیه ایران) نیز با تلفات جبران ناپذیری مواجه خواهد شد. اگر این مجموعه های دفاع ضد موشکی با دیگر سیستم های کمکی همراه شوند که برای مقابله با موشک هایی به کار گرفته خواهند شد که «اس- ٣٠٠ » را هدف قرار می دهند، در این صورت، تلفات ناتو بسیار سنگین خواهد شد».

در این میان، به گفته پتر دینکین، ژنرال ارتش و فرمانده سابق نیروهای مسلح و قهرمان روسیه، سخنان باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا، مبنی بر این که نظامیان آمریکایی این قدرت را دارند که در صورت لزوم، بر سیستم «اس- ٣٠٠ »ارسالی از سوی روسیه به ایران نیز غلبه کنند، سهم بزرگی از حقایق را در بر دارد. زیرا، نیروهای مسلح آمریکا برای مقابله چه با ابزار منفعل و چه فعال سیستم دفاع ضد هوایی، همه امکانات را در اختیار دارند.