توافق جمهوری اسلامی ایران با گروه 1+5 در وین برای فروش آب سنگین مازاد خود به آمریکا با موضع‌گیری تند اعضای جمهوری‌خواه کنگره مواجه شده است؛ در حالیکه طبق توافقنامه هسته‌ای، ایران باید آب سنگین موردنیاز خود را در رآکتور هسته‌ای اراک تولید کرده و مازاد آن را برای فروش در بازار بین‌المللی عرضه کند.
با این حال، اعضای جمهوری‌خواه کنگره پس از انتشار خبر مربوط به فروش 32 تن آب سنگین ایران به آمریکا، با انتقاد از این اقدام، آن را "امتیاز دیگری از سوی دولت اوباما به ایران" عنوان کرده‌اند.
بر همین اساس، به گزارش وبسایت خبری ای‌بی‌سی نیوز، «اد رویس» - رئیس جمهوری‌خواه کمیسیون روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا با بیان اینکه اوباما بار دیگر پول نقد بیشتری را در اختیار ایران قرار داد، مدعی شد خرید آب سنگین ایران از سوی آمریکا بسیار فراتر از تعهداتی است که در متن توافق هسته‌ای به آن اشاره شده است. وی ادامه داد: این اقدام بیش از آنکه باعث محدود شدن برنامه هسته‌ای ایران شود، این کشور را با مهر تاییدی که هم‌اکنون از جانب آمریکا دریافت کرده است، تشویق به تولید آب سنگین بیشتری برای فروش در بازار بین‌المللی می‌کند.
«کوین مک‌کارتی» - رهبر اکثریت جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان آمریکا نیز خرید آب سنگین ایران از سوی آمریکا را یک "اقدام خطرناک" توصیف کرد که در کنار تلاش دولت اوباما برای رفع تحریم‌های مالی و بانکی ایران و دسترسی این کشور به دلار می‌تواند پیامدهای خطرناکتری را در آینده به همراه داشته باشد.
علاوه بر این، «پال رایان» - رئیس مجلس نمایندگان آمریکا –در واکنش به گزارش روز جمعه وال استریت ژورنال مبنی بر خرید 32 تن آب سنگین ایران از سوی دولت اوباما، این اقدام را محکوم و در ادعایی مضحک، آن را "امتیاز بی‌سابقه دیگری به بزرگترین دولت حامی تروریسم در جهان" برشمرد.
رایان همچنین در گفتگو با رویترز اعلام کرد: این خرید 8.6 میلیون دلاری بخشی از تلاش دولت دموکرات آمریکا برای شیرین‌تر کردن معامله هسته‌ای ایران است و مستقیما نوعی کمک مالی به برنامه هسته‌ای این کشور به شمار می‌رود.
در پی هجمه گسترده مقامات ارشد جمهوری‌خواه کنگره علیه اولین داد و ستد هسته‌ای ایران و آمریکا، وزارت انرژی آمریکا در بیانیه‌ای اعلام کرد که آمریکا مشتری دائم آب سنگین ایران نخواهد بود و این وظیفه ایران است که در آینده چه از طریق فروش در بازار بین‌المللی و چه از طریق رقیق‌سازی یا امحاء ذخایر مازاد آب سنگین خود، راهی برای پایبند ماندن به توافق هسته‌ای پیدا کند.
به گزارش واشینگتن پست، جان کربی – سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا – نیز در تلاش برای آرام کردن منتقدان داخلی اظهار داشت خرید آب سنگین ایران از سوی آمریکا به معنای این است که این آب از این پس برای کاربردهای مهم آزمایشگاهی و غیرهسته‌ای مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
انتقاد تند جمهوری‌خواهان از خرید آب سنگین ایران در حالی صورت می‌گیرد که قرارداد خرید 32 تن آب سنگین از سازمان انرژی اتمی ایران در راستای عمل به تعهدات برجامی جمهوری اسلامی ایران منعقد شده است. ضمن اینکه برخلاف فضاسازی رسانه‌های غربی و صهیونیستی، آب سنگین مصارف تحقیقاتی و پزشکی زیادی دارد و نمی‌توان آن را تنها با اهداف ادعایی نظامی مرتبط کرد.
همچنین، «تایمز آسیا» طی چند روز گذشته در گزارشی اعلام کرد آزمایشگاه ملی «ساوانا ریور» گرجستان که تا پیش از محدودیت‌های اعمال شده از سوی آمریکا در سال 1981 اقدام به تولید آب سنگین می‌کرد، کیفیت آب سنگین ایران را بسیار خوب توصیف کرده است. بنابراین، با توجه به اینکه در حال حاضر، کانادا و هند بزرگترین متقاضیان خرید آب سنگین در جهان برای کاربردهای آزمایشگاهی به شمار می‌روند، پیشنهاد آمریکا برای خرید آب سنگین ایران را نیز نمی‌توان امتیازی در قبال برجام به شمار آورد.
در هر حال و به رغم انتقادات گسترده جمهوری‌خواهان، قرار است آب سنگین خریداری شده از ایران به زودی پس از انتقال به آمریکا ابتدا در آزمایشگاه ملی «اوک ریج» در ایالت تنسی آمریکا نگهداری و سپس برای استفاده تحقیقاتی در بازار در معرض فروش قرار گیرد.
